သိပ္မၾကာမီက သုေတသနျပဳခ်က္မ်ားအရ ၀မ္းနည္းမႈနဲ့ အရႈံးေပးလုိစိတ္ကဲ့သုိ့ေသာ ညဥ္လကၡဏာမ်ားဟာ စိတ္ဓာတ္က်ျခင္း- လုိ့ အနက္အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆုိထားေပမယ့္- အဲဒါေတြမွာ သူတုိ့ရဲ့ အျပဳသေဘာေဆာင္ အေပါင္းလကၡဏာျပ တဲ့ ဘက္ျခမ္းလည္း ရွိတယ္ဆုိတာ ေတြ့ရွိၾကရပါတယ္။
University of Basel, Switzerland- မွ ဦးစီးဦးရြက္ျပဳတဲ့သုေတသနက- စိတ္ဓာတ္က်တဲ့ပုဂၢဳိလ္မ်ားဟာ အလုပ္တာ၀န္ မ်ားကုိ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ျပဳလုပ္ၾကရမွာ သူတုိ့ရဲ့ပုံမွန္ အဆင့္အတန္း အရည္အခ်င္းတူသူထက္ ပိုမုိေကာင္းမြန္တာကုိ ေဆာင္ရြက္ျပဳလုပ္ၾကတယ္-လုိ့ ဆုိပါတယ္။
ဘာ့ေၾကာင့္ စိတ္ဓာတ္က်တာလဲ? စိတ္ဓာတ္က်တာဟာ ၀ေအာင္ ေလာက္ေအာင္မရျခင္းရဲ့ အရိပ္လကၡဏာပဲျဖစ္ပါတယ္။ သင္က အသည္းအသန္အေလးအနက္ထားျပီး လုိခ်င္ေတာင့္တတဲ့ တစ္စုံတစ္ကေန- သင္ဟာ အျပင္းအထန္ ခ်ဳိ့တဲ့ကင္းမဲ့ေနတယ္- လုိ့ သင္ ထင္ျမင္တဲ့အခါ- ဒီအေတြးေတြက စိတ္ဓာတ္က်ျခင္းဆီသုိ့ ဦးတည္ဖုိ့ရာ ေသခ်ာပါတယ္။
စိတ္ဓာတ္က်ျခင္းဟာ ရုပ္ပုိင္းဆုိင္ရာျဖစ္ရပ္တစ္ခု မဟုတ္ပါ။ အဲဒါက သဘာ၀အားျဖင့္ စိတ္ပုိင္းဆုိင္ရာ ျဖစ္ပါတယ္။ သင္ ရရွိခ်င္တဲ့အရာကုိ သင္ ရရွိျပီးျပီဆုိတာ ခံစားရလ်င္- အဲဒါက သင့္ကုိ ႏွစ္ေထာင္းအားရမႈကုိ ေပးပါလိမ့္မယ္။ ဒါေပမယ့္ သင္ရဲ့ပန္းတုိင္ကုိ ရရွိဖုိ့ သင္ ဆုံးရႈံးျပီးျပီဆုိတာ သင္ခံစားရတဲ့အခါ- အဲဒါက စိတ္ဓာတ္က်ျခင္းဆီသုိ့ ဦးတည္ပါတယ္။
ပထမအေၾကာင္းတရားမွာ သင္ဘ၀က တကယ့္မၾကာမီပဲ full stop - သုိ့ လားေရာက္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒုတိယအေျခ အေနမွာေတာ့ သင့္ဘ၀ဟာ commas - က ၾကားမွ ေဖာက္ေဖာက္လာပါတယ္။
ေက်နပ္ဖြယ္ရာမဟုတ္တဲ့အေတြ့အၾကဳံမ်ားဟာ နာေလာက္ေအာင္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အသိညဏ္ဆုိင္ရာ တုိးတက္မႈသို့ ခ်ီတက္ဖုိ့ရာ မရွိမျဖစ္လုိအပ္တဲ့ အေထာက္အကူျပဳ ေဆာင္ရြက္မႈကုိ အဲဒါေတြက ျပဳလုပ္ပါတယ္။ အေတြ့အၾကဳံဆုိင္ရာ ဒီအမ်ဳိးအစားကုိ ၾကဳံဆုံရျခင္းမရွိဘဲ တစ္ဦးတစ္ေယာက္ကမွ ထိပ္တန္းေအာင္ျမင္သူ တစ္ဦး မျဖစ္ႏုိင္ပါ။
ေစာေစာပုိင္းလက္ခံေဆာင္ရြက္ထားတဲ့ ေလ့လာဆန္းစစ္ခ်က္က - သူုတုိ့ရဲ့ သာမန္ ျဖစ္ေနက် အဂၤါရပ္မ်ားကုိ ရွာေဖြ့ဖုိ့ အလုိ့ငွါ ထိပ္တန္းေအာင္ျမင္သူ တစ္ရာရဲ့ ဘ၀မ်ားကုိ- ေလ့လာျခင္းကုိ လုိအပ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါက အားလုံးေသာ ဒီထိပ္တန္းေအာင္ျမင္သူမ်ားရဲ့ ေယဘုယ်ညဥ္လကၡဏာတစ္ခုဟာ ေက်နပ္အားရျခင္းမရွိ- ဆုိတာ ေလ့လာ သတိျပဳမိပါ တယ္။
အားရေက်နပ္မႈမရွိျခင္းဟာ ေရွ့အလားအလာပန္းတုိင္ကုိ ေအာင္ျမင္ဖုိ့ အဆုံးအစမရွိတဲ့ျပင္းျပမႈေဇာအဟုန္ကုိ ဦးတည္းသည္သာမက- ပုိ၍ပုိ၍ ေအာင္ျမင္ရန္ မရပ္မနား မနားမေနေဇာကပ္ျခင္းကုိလည္းပဲ ေပါက္ဖြားဖန္တီး ျဖစ္ေပၚေစပါတယ္။
သုိ့ျဖစ္ ဒါက -လုပ္ေဆာင္ခ်က္ရဲ့ ဘယ္နယ္ပယ္မွာပဲျဖစ္ျဖစ္- ေအာင္ျမင္မႈရဲ့အျမင့္မားဆုံးဒီဂရီအတြက္ မာစတာကီး(Master Key) ျဖစ္လာပါတယ္။ အားရေက်နပ္မႈက အရာရာတုိင္းအတြက္ full stop- တစ္ခုကုိ ထားရွိသည့္အရပ္- ေက်နပ္အားရမႈမရွိျခင္းကေတာ့ မရပ္မနား ေတာက္ေလွ်ာက္ ခရီးတစ္ခုမွာ သင့္ကုိ တြန္းအားေပးပါတယ္။ ဒါက စိတ္ဓာတ္က်ျခင္းရဲ့ ၾကီးမားတဲ့အက်ဳိးအျမတ္ တစ္ပန္းသာမႈပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ပူပင္ေၾကာင့္ၾကမဲ့ သက္ေသာင့္သက္သာရွိျခင္းမွာ ေနထုိင္ေနတဲ့သူမ်ား- ဒါ့ေၾကာင့္ လက္မႈိင္ခ် ေမ်ာ္လင့္ခ်က္ပ်က္ သုဥ္းျခင္းတုိင္ သားေကာင္ျဖစ္မသြားတဲ့သူမ်ားဟာ- ေယဘုယ်အားျဖင့္ သတိျပဳမိေလာက္ေအာင္ထင္ရွားတဲ့ ဘယ္ေအာင္ျမင္မႈျဖင့္ျဖစ္ ေအာင္ျမင္ဖုိ့ က်ရႈံးသြားခဲ့ျပီးျပီဆုိတာ- သမုိင္းမ်ားက အျမဲတမ္း ျပၾကပါတယ္။
မတူတာကေတာ့ အခက္အခဲဒုကၡေတြ အျမဲတမ္းပတ္ခ်ာ၀ုိင္းေနတဲ့သူမ်ားဟာ- ေနာက္ပုိင္းမွာ ထိပ္တန္းေအာင္ျမင္သူမ်ား အျဖစ္ ေပၚထြက္လာဖုိ့ရန္သာ စိတ္ဓာတ္က်ျခင္းထဲသုိ့ က်ေရာက္သြားျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။
သဘာ၀ရဲ့ဥပေဒအရ ထိပ္တန္းေအာင္ျမင္မႈမ်ားရဲ့ ခရီးက နာေလာက္ေအာင္ျဖစ္တဲ့ျဖစ္စဥ္မ်ားကုိ လက္ကုိင္ျပဳခဲ့တယ္ ဆုိလ်င္- သင္ဟာ အဲဒီျဖစ္စဥ္မ်ားကုိ ထိန္းသိမ္းရပါတယ္။ ဒါဆုိယင္ သင္မွာ ေရြးစရာႏွစ္ခု ရွိပါတယ္။ သူ့ရဲ့သဘာ၀တန္ဖုိးကုိ ေပးျခင္းျဖင့္ ထိပ္တန္းေအာင္ျမင္မႈကုိ ရယူလုိ့ ျဖစ္ေစ- ဒါမွမဟုတ္ ထိပ္တန္းေအာင္ျမင္မႈကုိ တစ္ၾကိမ္တစ္ခါမွ် သိျခင္းမရွိဘဲ အသက္စြန့္သြားလုိ့ျဖစ္ေစ- တစ္ခုခုပါ။
သဘာ၀က အသီးသီးေသာနည္းလမ္းမ်ားျဖင့္ ဒီအခ်က္ကုိ လက္ေတြ့ျပသခဲ့ျပီးပါျပီ။ ဥပမာ သင္ဟာ ပန္းသီးေဖ်ာ္ရည္ တစ္ခြက္ကုိ လုိခ်င္လ်င္- သင္ဟာ ပန္းသီးကုိ ဖိညွစ္ရပါ့မယ္။ ဒါက ထိပ္တန္းေအာင္ျမင္မႈကုိ ရခ်င္တဲ့ဘယ္သူျဖစ္ျဖင့္ သက္ဆုိင္ပါတယ္။ သဘာ၀က ျပ႒ာန္းတဲ့ ဆူးရွိတဲ့လမ္းကုိ နင္းေလွ်ာက္ဖုိ့ သူ့ကုိ မျဖစ္မေန လုပ္ရပါတယ္။ အေၾကာင္းက ဒီသတ္မွတ္ခ်က္အေနအထားကုိ ျဖည့္စြမ္းျခင္းမရွိဘဲ တစ္ဦးတစ္ေယာက္ကမွ သူ့ရဲ့ အလုိဆႏၵရွိတဲ့ပန္းတုိင္ကုိ မေရာက္ရွိႏုိင္လုိ့ပါ။
သူ့ရဲ့ပါးစပ္မွာေရႊဇြန္းတပ္ေမြးဖြားလာတဲ့သူဟာ ပ်မ္းမွ်လူတစ္ေယာက္လုိ သူ့ရဲ့ဘ၀ကုိ လက္ေတြ့အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖုိ့ ကံစီမံရာ ျဖစ္သလုိ- ေရႊဇြန္းတပ္ ေမြးဖြားလာတာမဟုတ္တဲ့သူအတြက္ေတာ့ ၾကီးမားတဲ့ေအာင္ျမင္မႈမ်ားကုိ ရရွိဖုိ့ ၾကဳိးစားၾကရမွာ-ဆုိတာ ဒါက ဘ၀ရဲ့ျဖစ္ရပ္မွန္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
အစပထမမွာ စိတ္ဓာတ္က်ျခင္းဟာ ကံေချခင္း ျဖစ္ေကာင္းျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ လက္စသတ္ေတာ့ အဆုံးမွာ စိတ္ဓာတ္က်ျခင္းဟာ ေကာင္းခ်ီးမဂၤလာတစ္ခုပါလား ဆုိတာပါ။ တကယ္ေတာ့ စိတ္ဓာတ္က်ျခင္းဟာ ဘ၀ရဲ့ေခတၱအခုိက္ အတံ့ျဖစ္တဲ့ ခ်ိန္ကုိက္ျဖစ္မႈတစ္ခုသာ ျဖစ္ပါတယ္။ အျမဲတမ္းနိစၥဓူ၀ျဖစ္တဲ့ လမ္းေၾကာင္းေတာ့ မဟုတ္ပါ။
စိတ္ဓာတ္က်ျခင္းဟာ ျငီးေငြ့ဖြယ္ ခရီးတစ္ခုနဲ့ အလားတူကဲ့သုိ့ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီခရီးအတြင္း သင္ဟာ အားအင္ကုန္ခန္း ေမာပန္းႏုိင္ပါတယ္။ ဒါမွမဟုတ္ စိတ္ကုန္စရာ အေျခအေနမွာ ျဖစ္နုိင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သင္ဟာ သင့္ရဲ့ ခရီးပန္းတုိင္ကုိ ေရာက္ရွိတဲ့အခါ ၾကည္ႏူးသာယာဖြယ္ႏွင့္ ေက်နပ္အားရမႈအေပါင္းကုိ ေတြ့ၾကဳံခံစားရပါေတာ့တယ္။