ေရွးမတုိင္မီ တစ္ခ်ိန္လုံးထက္ မ်ားစြာ- အနာဂတ္နဲ့ပတ္သက္လုိ့- အက်ြႏု္ပ္တုိ့ရဲ့ ကုိယ္ေရးကုိယ္တာ ဘ၀မ်ားနဲ့ ပတ္သက္လုိ့- ဘာသာတရားရဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္အဓိပၸါယ္နဲ့ပတ္သက္လုိ့- ႏုိင္ငံေရး- ေငြေၾကးႏွင့္ လႈမႈေရးအဖြဲ့ အစည္းမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္လုိ့- အျပတ္ မေျပာႏုိင္ျခင္း မေသမခ်ာမေရမရာမႈမ်ားရဲ့ တုိးတက္ျပင္းထန္လာေနတဲ့ ေခတ္ေရစီးေၾကာင္းကုိ- အက်ြႏု္ပ္တုိ့ ရင္ဆုိင္ၾကရပါတယ္။
ယခင္ အတိတ္အခ်ိန္မ်ားရဲ့ ခုိင္မာေတာင့္တင္းမႈ အစုိင္အခဲအခ်ဳိ့ႏွင့္ အခုိင္အမာအာမခံထားခဲ့တဲ့ ေသခ်ာေရရာမႈမ်ားဟာ- အရည္ေပ်ာ္ျခင္း ျဖစ္ပုံေပၚပါတယ္။ အက်ြႏု္ပ္တုိ့ဟာ “liquid times” လုိ့ ဖီေလာ္ေဆာ္ဖာ Zygmunt Bauman- က ကဗ်ာဆန္ဆန္အျဖစ္ ရည္ညႊန္းခဲ့တဲ့အရာမ်ားမွာ ေနထုိင္ၾကပါတယ္။
ဘ၀ရဲ့သင္ခန္းစားမ်ားကုိ ေန့စဥ္ေန့တုိင္း အေျခခံအေၾကာင္းရင္းမ်ားအေပၚမွာ သင္ၾကားခံေနရတယ္- ဆုိတာ အက်ြႏု္ပ္တုိ့ ထင္ထင္ရွားရွား သိရွိလာပါတယ္။ အၾကီးက်ယ္ဆုံးဆရာမ်ားစြာထဲက တစ္ေယာက္ကေတာ့ မေသခ်ာမေရရာမႈပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ က်ြႏု္ပ္တုိ့ဟာ အရြယ္ေရာက္ၾကီးျပင္းလာေနသလုိ ထပ္ခါထပ္ခါ ၾကားသိေနရတဲ့ တစ္စုံတစ္ခု ကေတာ့ “Are you sure?” ဆုိတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ အက်ြႏု္ပ္တုိ့က အက်ြႏု္ပ္တုိ့ဟာ က်ိန္းေသေရရာတာကုိ အျမဲခံယူသင့္တယ္-လုိ့ ယုံၾကည္လာပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ မေရရာမေသခ်ာမႈမွာ မၾကာမၾကာ ျဖစ္ႏုိင္ေျခ သဘာ၀က်တဲ့့ တန္ဖုိးအာနိသင္ ရွိတယ္ဆုိတာပါ။
က်ိန္းေသေသခ်ာမႈအျဖစ္ မ်က္ႏွာဖုံးတပ္ထားတဲ့ ယူဆလက္ခံျခင္းမ်ားက- အျခားရႈ့ေထာင့္ကုိ ျမင္ျခင္းမွ (ဒါမွမဟုတ္) အရာ၀တၳဳ အသစ္မ်ားကုိ သင္ၾကားျခင္းမွ အက်ြႏု္ပ္တုိ့ကုိ ပိတ္ဆုိ့ဟန့္တားထားတဲ့ အခ်ိန္အခါျဖင့္ စတင္ၾကပါစုိ့။ က်ိန္းေသေသခ်ာမႈက ေသခ်ာေရရာဖုိ့ အေသအခ်ာကူညီတဲ့အခုိက္အတံ့မ်ား (ဒါမွမဟုတ္) အဲဒီျဖစ္ႏုိင္ ေျခက က်ိန္းေသယင္ က်ိန္းေသသေလာက္ - တိတိက်က် ကူညီတဲ့အခုိက္အတံ့မ်ား ရွိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ မေသခ်ာ မေရရာမႈကုိ အခြင့္အေရးတစ္ခုအျဖစ္ ေပးခြင္းလည္း ျပဳၾကပါစုိ့။
မက်ိန္းေသမေရရာမႈက အက်ြႏု္ပ္တုိ့ကုိ အေကာင္းဆုံးကုိ ျမင္ဖု့ိ- အေကာင္းဆုံးမွာ ေနထုိင္ဖုိ့- သေဘာေပါက္နားလည္ဖုိ့ အလုိ့ငွါ - အရွိန္ေလွ်ာ့ခ်ဖုိ့- အလုပ္ေလာဘမၾကီးဖုိ့- ေအးေအးသက္သာလုပ္ဖုိ့- အက်ြႏု္ပ္တုိ့ကုိ ဖိတ္ေခၚကမ္းလွမ္းပါတယ္။
“Letters to a Young Poet”- မွာ Rainer Maria Rilke- ဟာ- မေသခ်ာမေရရာမႈရဲ့ ကိုယ္စားျပဳျခင္းအျဖစ္- ေမးခြန္းမ်ားကုိ စံနမူနာျပပါတယ္။ ျပီးတဲ့အခါ အက်ြႏု္ပ္တုိ့ရဲ့ႏွလုံးသားမ်ားမွာ ေျဖရွင္းမရႏုိင္တဲ့ အရာအားလုံးဆီသုိ - သည္းခံဖုိ့ အက်ြႏု္ပ္တုိ့ကုိ ကမ္းလွမ္းဖိတ္ေခၚခဲ့ပါတယ္။
“သင့္ကုိ မေပးႏုိင္ေတာ့တဲ့- အေျဖမ်ားကုိ ယခု မရွာပါနဲ့။ အေၾကာင္းက အဲဒါေတြကုိ ေနထုိင္ဖုိ့ သင္ စြမ္းႏုိင္လိမ့္မယ္ မဟုတ္လုိ့ပါ။ ျပီးေတာ့ ဆုိလုိခ်က္က အရာရာကုိ ေနထုိင္ဖုိ့ ျဖစ္ပါတယ္။ ယခု ေမးခြန္းမ်ားကုိ ေနထုိင္ပါ။ အဲဒါကုိ သတိျပဳမိျခင္းမရွိဘဲ- သင္ဟာ တျဖည္းျဖည္း အဲဒါေတြကုိ ေတြ့ရွိႏုိင္ပါလိမ့္မယ္။ ျပီးေတာ့ ေရွ့ဆက္ အလွမ္းကြာေ၀းတဲ့ေန့မ်ားႏွင့္အတူတကြ အေျဖထဲ ေနထုိင္ပါ။”
အက်ြႏု္ပ္တုိ့ဟာ ဘ၀မွာ အရာ၀တၳဳမ်ားကုိ ဆုိးဆုိးရြားရြား ေဟာကိန္းထုတ္ေစခ်င္ၾကပါတယ္။ (အက်ြႏု္ပ္တုိ့ဟာ အက်ြႏု္ပ္တုိ့ရဲ့ေရြးခ်ယ္မႈအားလုံးကုိ ေကာင္းတဲ့အရာ၀တၳဳေတြပဲ ျဖစ္ေစခ်င္ၾကပါတယ္။) ဒါေပမယ့္ အက်ြႏု္ပ္တုိ့ဟာလည္းပဲ အေျပာင္းအလဲကုိ အက်ြႏု္ပ္တုိ့က ေတာင့္တၾက တမ္းတၾကတယ္- လုိ့ အခုိင္အမာဆုိၾကပါတယ္။ က်ိန္းေသေရရာမႈႏွင့္ သက္ေသာင့္သက္သာရွိျခင္းက အေျပာင္းအလဲအတြက္ ေထာက္ကူဖုိ့ ခဲယဥ္းပါတယ္။
အခ်ိန္ေတြဟာ ျခားနားတဲ့အဟုန္ေတြကုိ ျဖတ္သန္းသြားပုံေပၚတဲ့အခါ- အက်ြႏု္ပ္တုိ့ပတ္လည္ရွိ ေနရာေတြက အက်ြမ္းတ၀င္ရင္းႏွီးပုံ မေပၚတဲ့အခါ- အေျပာင္းအလဲရဲ့ေသာ့ခ်က္အဆင့္ဟာ ရႈပ္ေထြးျခင္း- ကသိကေအာက္ျဖစ္ရျခင္း- မေရမရာမေသမခ်ာျခင္းတုိ့ရဲ့ အဆင့္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
အက်ြႏု္ပ္တုိ့ဟာ- တစ္ေနရာရာမွ ဆုိက္ဆုိက္ျမဳိက္ျမဳိက္မေရာက္တဲ့ေနရာ- မေနေတာ့တာလည္းမဟုတ္- မေနေသးတာလဲ မဟုတ္တဲ့ေနရာအၾကား အခ်ဳိ့ေနရာ-မွာ ေခတၱအခုိက္အတံ့တစ္ခုအတြက္ ေနထုိင္ၾကပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ အက်ြႏု္ပ္တုိ့ရဲ့သင္ၾကားျခင္းနဲ့ ၾကီးထြားမႈမ်ားစြာ တကယ္ျဖစ္ပ်က္တဲ့ေနရာ- အဲဒီအတည္းတက် မဟုတ္တဲ့ ေနသာမက်ျဖစ္တဲ့ ကာလအပုိင္းအျခားမရွိဘဲ- အက်ြႏု္ပ္တုိ့ဟာ ေျပာင္းလဲတဲ့- ျပီးေတာ့ ဘ၀က ၾကဳိဆုိရမယ့္အရာအတြက္ အေကာင္းဆုံး ျပည့္စုံတဲ့- အျခားဘက္ျခမ္းကုိ ေက်ာ္ျဖတ္ျပီး ၀င္ေရာက္မလာၾကပါ။
ေရရာေသခ်ာမႈ တစ္ခုကေတာ့ ဘ၀ဟာ မေရရာမေသခ်ာဘူး- ဆုိတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘာမွ မေျပာင္းလဲေတာ့သကဲ့သုိ့ အက်ြႏု္ပ္တုိ့ဟာ ေနထုိင္ၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲဒါေတြက ေျပာင္းလဲပါတယ္။
အေျပာင္းအလဲမရွိဘဲ အရာ၀တၳဳမ်ားကုိ ေနေစခ်င္ျခင္းႏွင့္- အေျပာင္းအလဲမရွိဘဲ ဘယ္အရာ၀တၳဳမွ မေနဘူး- ဆုိတာ ေတြ့ရွိျခင္းအၾကား- ေတာက္ေလ်ွာက္ျဖစ္တဲ့ စစ္ပြဲကေတာ့- အက်ြႏု္ပ္တုိ့မွာ အားျပဳိင္မႈကုိ ဖန္းတီးတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ေၾကာက္လန့္ျခင္း ဒါမွမဟုတ္- ေမ်ာ္လင့္ခ်က္ကင္းျခင္းကုိျဖစ္ေစ- ေရွ့ဆီးသို့ ဦးတည္တဲ့အရာနဲ့ပတ္သက္လုိ့ စိတ္ထက္ သန္တဲ့ လက္ခံမႈကုိျဖစ္ေစ- အက်ြႏု္ပ္တုိ့က တုံ့ျပန္ဖုိ့ ေရြးခ်ယ္ၾကပါတယ္။
အသစ္တစ္ခုခုကုိ ၾကဳိးစားျခင္းနဲ့ပတ္သက္လုိ့- ဦးတည္ရည္မွန္းခ်က္ကုိ ေျပာင္းလဲျခင္းနဲ့ပတ္သက္လုိ့- ေရွ့ဆီသုိ့ လႈပ္ရွားျခင္းႏွင့္ပတ္သက္လုိ့ အက်ြႏု္ပ္တုိ့မွာရွိတဲ့ ေၾကာက္လန့္မႈက- တကယ္ေတာ့ မက်ိန္းေသမႈကုိ ကုိင္တြယ္ဖုိ့ မလုိလားျခင္း စိတ္မပါျခင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
အႏၱရာယ္ကေတာ့ အဲဒါကုိ ျငိကပ္ေနျခင္း- ရႈပ္ေထြးမႈအဆင့္မွာ အလြန္ၾကာျမင့္စြာ သာယာေနျခင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒါကုိ မျမင္ျခင္းျဖင့္- အခြင့္အေရးအျဖစ္ အဲဒါက စိတ္ပုိင္းဆုိင္ရာၾကီးထြားမႈအတြက္ ကမ္းလွမ္းပါတယ္။ မက်ိန္းေသမႈက ကမ္းလွမ္းတဲ့လက္ေဆာင္ကေတာ့ အက်ြႏု္ပ္တုိ့ကုိ ေရွးဆီသုိ့ဆက္လက္ဖုိ့ သူ့ရဲ့စြမ္းရည္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
မက်ိန္းေသမႈႏွင့္အတူ သက္ေသာင့္သက္သာ ႏွစ္သိမ့္မႈရွိျခင္းကုိ တုိးတက္ဖုိ့- ကူညီေဖာ္ရတဲ့ က်င့္သုံးမႈကုိ ေတြ့ရတာ ကေတာ့ “ Present moment, wonderful moment.” လုိ့ဆုိတဲ့ Tich Naht Hanh ရဲ့ အရုိးစင္းဆုံးဂါထာကုိ အဖန္ဖန္ ေလ့က်င့္ျပဳလုပ္ျခင္းမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါက ဘ၀ဟာ မ်က္ေမွာက္အခုိက္အတံ့မွာပဲ ရႏုိင္စြမ္းရွိတယ္- ဆုိတဲ့ ျမတ္ဗုဒၶရဲ့ေဒသနာေတာ္ကုိ အတုိဆုံးႏွင့္အရွင္းဆုံးေဖာ္ျပခ်က္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ျပီးေတာ့ ေရွးဆီသုိ့ ဦးတည္တဲ့ ဘယ္အရာျဖစ္ျဖစ္ အံၾသစရာေကာင္းတဲ့အခုိက္အတံ့မ်ားရဲ့ အစဥ္ တသီတတန္း ေကာင္းစြာ ျဖစ္ႏုိင္တယ္- ဆုိတာ နားလည္သေဘာေပါက္ဖုိ့ အက်ြႏု္ပ္တုိ့ကုိ ကူညီတယ္ ဆုိတာပါပဲ။