ဗုဒၶ၀ါဒရႈ့ေထာင့္မွ လူ ့သဘာ၀ႏွင့္ပဋိပကၡ (၄)

(၆) လူသားႏွင့္လူ့အဖြဲ့အစည္းကုိ ငရဲတြင္က်ခံေစေသာ ပဋိပကၡ၏အျပစ္

ဗုဒၶ၀ါဒီမ်ားအျမင္မွ ပဋိပကၡက လူသားႏွင့္လူ့အဖြဲ့အစည္းကုိ ငရဲတြင္က်ခံေစျခင္း အေၾကာင္းမ်ားစြာ ရွိပါတယ္။

(က) စိတ္ပုိင္းဆုိင္ရာ ခ်ိန္ခြင္လ်ာ ဆုံးရႈံးျခင္း။ ။ ျမတ္ဗုဒၶက မၾကာခဏ မိန့္ၾကားသည္မွာ - ခံျပင္းစိတ္ဟာ ခုိက္ရန္ျဖစ္ျခင္းမွ လာတယ္ - ဆုိတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီစကားမ်ားကုိ ခြဲျခားေ၀ဖန္တဲ့အခါ - အျငင္းပြါးမႈက အေကာင္းဆုံး ေျဖရွင္းမႈကုိ ေတြ့ရွိျခင္းမွ လူသားသတၱ၀ါမ်ားကုိ တားဆီးတယ္ - ဆုိတာ အၾကံျပဳထားတာကုိ ေတြ့ျမင္ႏုိင္ပါတယ္။ အက်ဳိးဆက္အျဖစ္ သူတုိ့ရဲ့စိတ္ဟာ ဟန္ခ်က္ညီညီ ဆုံးရႈံးပါလိမ့္မယ္။ အေၾကာင္းကေတာ့ ခံျပင္းစိတ္ဟာ သူတုိ့ကုိ မႊန္းထူသြားေစျပီး ပူး၀င္သြားလုိ့ပါ။ သူတုိ့ကုိယ္ကုိယ္သူတုိ့ ထိန္းခ်ဳပ္မထားႏိုင္တဲ့ အခါမွာေတာ့ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ား ျဖစ္ေပၚလာပါတယ္။ ဤျဖစ္စဥ္မွာ သဘိယေထရ္ရဲ့ ဒီစကားျဖင့္ ေကာက္ခ်က္ခ်ၾကည့္သင့္ပါတယ္။

“ လူအမ်ားက ဤကမၻာတြင္ သူတုိ့ဟာ ျပဳိလဲပ်က္စီးျခင္းအဆုံးသုိ့ လာေနတယ္ဆုိတာကုိ သေဘာမေပါက္ပါ။ ဒါေပမယ့္ ဤအခ်က္တြင္ ဗဟုသုတရွိျပီးေသာ သူတုိ့က ထုိနည္းျဖင့္ ပဋိပကၡကုိ ရပ္စဲျပီးျပီ။ သုိ့ေသာ္လည္း မသိမုိက္မဲသူမ်ားက ထာ၀ရ တည္ေနၾကေတာ့မည္ကဲ့သို့ ျပဳမူၾကတဲ့အခါ ဓမၼကုိ ေကာင္းစြာနားလည္သူမ်ားကေတာ့ နာက်င္ေနသူမ်ားအၾကား နာက်င္မႈမ်ားမွ ကင္းေ၀းေနၾကတယ္။”

ဒီေဖာ္ျပခ်က္အရ ပဋိပကၡကုိ ကုိင္တြယ္ရန္ စြမ္းရည္မရွိတဲ့အခါ ဤအရာမ်ားက စိတ္ပုိင္းဆုိင္ရာခ်ိန္ခြင္လ်ာႏွင့္ပတ္သက္၍ ဆုံးရႈံးမႈဆီသုိ့ ဦးတည္သည္သာမက လူ့အဖြဲ့အစည္း၏ညီညြတ္ျခင္းကုိလည္း ဖ်က္ဆီးရန္ ဦးတည္ႏုိင္ပါတယ္။ ဒီျဖစ္စဥ္မွ ျမတ္ဗုဒၶက “လူအမ်ားဟာ ခုိက္ရန္ျဖစ္ျခင္းမွ ထိန္းသိမ္းသင့္၊ ေရွာင္ရွားသင့္ျပီး ခုိက္ရန္ျဖစ္ျခင္းထဲသုိ့ မပါ၀င္သင့္။ အဲဒီေနာက္ ခံျပင္းစိတ္မွ သူတုိ့ရဲ့စိတ္ကုိ လြတ္ေျမာက္ေစသင့္တယ္” ဆုိတာကုိ ေကာက္ခ်က္ခ်ပါတယ္။





(ခ) ဥစၥာပစၥည္း ဆုံးရႈံးျခင္း။ ။ ခုဒၵကနိကာယအရ- ကန္ထဲတြင္ ငါးတစ္ေကာင္ကုိ ဖမ္းမိတဲ့ ဖ်ံႏွစ္ေကာင္ဟာ အဲဒီငါးကို ခြဲမေ၀ႏုိင္ၾကပါဘူး။ သူတုိ့ဟာ အခ်ိန္မ်ားစြာ တစ္ေကာင္နဲ့တစ္ေကာင္ ျငင္းခုံၾကပါတယ္။ အဲဒီေနာက္ ေျမေခြးတစ္ေကာင္ဟာ သူတုိ့ထံသုိ့ ခ်ဥ္းကပ္လာပါတယ္။ သူတုိ့ဟာ တရားမွ်တစြာ ငါးကုိ ခြဲေ၀ေပးရန္ ေျမေခြးကုိ ေတာင္းပန္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီအခါ ေျမေခြးက ေခါင္းကုိ သူတုိ့အထဲက တစ္ေကာင္ကုိ ေပးျပီး အျမီးကုိ က်န္တဲ့အျခားတစ္ေကာင္ကုိ ေပးပါတယ္။ ငါးရဲ့အဓိကအစိတ္အပုိင္းကုိေတာ့ ေျမေခြးက သူ့ဇနီးအတြက္ သူ့ေနရာသုိ့ သယ္ေဆာင္သြားပါေတာ့တယ္။

အက်ဳိးဆက္အျဖစ္ ဖ်ံႏွစ္ေကာင္ဟာ “ ငါတုိ့ ပဋိပကၡမျဖစ္ခဲ့ၾကယင္ ငါးရဲ့အဓိကအစိတ္အပုိင္းကုိ အခ်ိန္ၾကာျမင့္စြာ ငါတုိ့ စားၾကရလိမ့္မယ္။ ဒါေပမယ့္ ငါတုိ့ ရန္ျဖစ္ေနတဲ့အတြက္ ေျမေခြးဟာ ငါးရဲ့အဓိကအသားကုိ ယူေဆာင္သြားတယ္” ဆုိတာကုိ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း နားလည္လာခဲ့ပါတယ္။ ျမတ္ဗုဒၶက “ ဤကမၻာတြင္ လူသားမ်ားအနက္ ျငင္းခုံခုိက္ရန္ျဖစ္ေနတဲ့သူမ်ားဟာ ေျဖရွင္းမႈကုိ ေတြ့ျမင္ရန္အလုိ့ငွါ ေရွးဦးစြာ အကဲျဖတ္ တရားသူၾကီးထံ သြားပါလိမ့္မယ္။ အဲဒီေနာက္ သူတုိ့ဟာ သူတုိ့ရဲ့ပုိင္ဆုိင္မႈမ်ား ဆုံးရႈံးပါလိမ့္မယ္” ဆုိတာကုိ ေကာက္ခ်က္ခ်ပါတယ္။





(ဂ) လူ့အဖြဲ့အစည္းအတြင္း ေစ့စပ္ညွိႏုိင္းမႈ ဆုံးရႈံးျခင္း။ ။ တစ္ဦးခ်င္းအလုိက္နွင့္လူမႈေရး ဆင္းရဲဒုကၡမ်ားကုိ ဖယ္ရွားရန္အတြက္ အထူးသျဖင့္ ပဋိပကၡကုိ ကုိင္တြယ္ျခင္းကိစၥတြင္ စံနမူနာတစ္ခုအျဖစ္ ျဖည့္ဆည္းေပးရန္ ျမတ္ဗုဒၶက သံဃာ့အဖြဲ့အစည္းကုိ ပုံစံထုတ္လုပ္ပါတယ္။

အမွန္စင္စစ္ ျမတ္ဗုဒၶက ရွင္းလင္းျပတ္သားစြာ သံဃာကုိ အေလးအနက္ျပဳထားပါတယ္။ ေဒ၀ဒတ္လုိ ပုဂၢဳိလ္ တစ္ဦးတစ္ေယာက္က သံဃာ့အဖြဲ့အစည္းအတြင္း ဖ်က္ဆီးရန္ ၾကဳိးစား၍ရခဲ့သည့္တုိင္ သူ၏အျပဳအမူဟာ ဓမၼ(အနႏၱရာယိကမၼႏွင့္ ၀ိနယ) ႏွင့္အညီ မွားယြင္းမႈတစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။ ဤအရာဟာ “သုခါ သံဃႆ သာမဂၢီ” အုပ္စုႏွစ္စုၾကားထဲတြင္ ညီညြတ္မႈသည္ ေပ်ာ္ရႊင္မႈ၏ရင္းျမစ္ျဖစ္ပါတယ္-ဆုိတဲ့ ျမတ္ဗုဒၶ၏ေျပာဆုိခ်က္မ်ားအတြက္ အထူးသျဖင့္ အားေကာင္းေသာအေၾကာင္းျပခ်က္တစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။

ျမတ္ဗုဒၶက ေစ့စပ္ညွိႏႈိင္းမႈဆုိင္ရာအဖြဲ့အစည္းႏွင့္ ေကာင္းေသာအျပဳအမူတြင္ ကူညီေထာက္ပ့့ံသူအျဖစ္ သံဃာကုိ တည္ေထာင္ရန္ ၾကဳိးစားခဲ့ပါတယ္။ ျမတ္ဗုဒၶက မွားယြင္းေသာအျမင္အျဖစ္ ခုိက္ရန္ျဖစ္ျခင္း၏အႏၱရာယ္ကုိ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆုိပါတယ္။ ဥစၥာ၊ ရာထူး၊ ဂုဏ္သတင္း၊ ေပ်ာ္ရႊင္မႈအသီးသီးျဖစ္တဲ့ ကမၻာေလာကရဲ့ အရာ၀တၳဳမ်ားကုိ ရရွိရန္ ေအာင္ျမင္ရန္ အလုိဆႏၵရွိခဲ့ပါတယ္။ လူအမ်ားဟာ ဒါကုိ သိျမင္နားလည္တဲ့အခ်ိန္ ခုိက္ရန္ျဖစ္ျခင္းမွ ေ၀းကြာသင့္၊ ေရွာင္ရွားသင့္ပါတယ္။

အက်ဳဥ္းခ်ဳပ္ရလ်င္ ျငင္းခုံျခင္းႏွင့္ ခုိက္ရန္ျဖစ္ျခင္း၏ အျပစ္မ်ားက အႏုတ္လကၡဏာေဆာင္ေသာ က႑ ၅-ခု ကုိ ျဖစ္ေစပါတယ္။ ၄င္းအရာမ်ားကေတာ့ ဥစၥာဆုံးရႈံးျခင္း၊ အခ်ိန္ကုန္ျခင္း၊ ခံစားမႈကုန္ဆုံးျခင္း၊ အခြင့္အေရးဆုံးရႈံးျခင္းႏွင့္ သူငယ္ခ်င္းမ်ားဆုံးရႈံးျခင္းတုိ့ ျဖစ္ပါတယ္။

ဗုဒၶ၀ါဒရႈ့ေထာင့္မွ လူ ့သဘာ၀ႏွင့္ပဋိပကၡ (၃)

(၄) ပဋိပကၡဟာ လူသားႏွင့္လူ့အဖြဲ့အစည္းအတြက္ သဘာ၀ႏွင့္ မရွိမျဖစ္ လုိအပ္ခ်က္လား?


အနိစၥ၊ ဒုကၡ၊ အနတၱ - ဤလကၡဏာေရးသုံးခုဟာ ပဋိပကၡအေျခအေနကုိ အျပည့္အ၀ ရွင္းျပႏုိင္တဲ့ စည္းမ်ဥ္းမ်ား ျဖစ္ပါတယ္။ ကမၻာတြင္ အရာရာတုိင္းကုိ အထူးအားျဖင့္ ပဋိပကၡႏွင့္ပတ္သက္၍ ဤအရာသုံးခုက ထူးျခားသည့္ သြင္ျပင္လကၡဏာကုိ ေဖာ္ျပပါတယ္။

အခ်ဳိ့ႏုိင္ငံေရးပဋိပကၡ အယူအဆသမားမ်ားဟာ “ ပဋိပကၡဟာ အနိစၥဆီသုိ့ ဦးတည္တယ္” ဆုိတာကုိ အခုိင္အမာ ေျပာၾကပါတယ္။ လကၡဏာေရးသေဘာတရားအရ နိစၥသည္လည္း ပဋိပကၡသု့ိ ဦးတည္ပါတယ္။ လူသားႏွင့္လူ့အဖြဲ့အစည္းမ်ားရဲ့ အေတြးအေခၚမ်ား၊ အျပဳအမူမ်ားဟာ စဥ္ဆက္မျပတ္ေျပာင္းလဲေနျပီး ၾကံ့ၾကံ့ခံဖုိ့ အားတင္းထားဖုိ့ မတတ္ႏိုင္ၾကပါဘူး။ သက္ေရာက္မႈအျဖစ္ ၄င္းတုိ့ကုိ တားဆီးထားလုိသည့္ ဆႏၵရွိလ်င္ေတာင္မွ ထုိအရာမ်ားက တားဆီးမည္မဟုတ္ပါ။ ဒ့ါေၾကာင့္ အက်ဳိးတရား၊ အေျခအေနႏွင့္ပတ္သက္၍ ေမ်ာ္လင့္ခ်က္မ်ားကုိ ေတြ့ဆုံခြင့္မရသည္ႏွင့္တျပဳိက္နက္ ပဋိပကၡဟာ ျဖစ္ေပၚလာပါတယ္။

အမွန္စင္စစ္ တစ္စုံတစ္ေယာက္ဟာ လကၡဏာေရးသေဘာတရားႏွင့္ပတ္သက္၍ ဥပေဒသမ်ားကုိ နားလည္လာတဲ့အခါ “ပဋိပကၡဟာ လူသားႏွင့္လူ့အဖြဲ့အစည္းမ်ားအတြက္ မရွိမျဖစ္ လုိအပ္တယ္၊ သဘာ၀က်တယ္” ဆုိတာ ဟုတ္ မဟုတ္ ရွင္းျပရန္ အလြန္လြယ္ကူပါတယ္။ သည္ေမးခြန္းကုိ ေျဖၾကားျခင္းမတုိင္မီ ဤအေျခအေနတြင္ လူသားသတၱ၀ါမ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ ပထမဆုံး ရွင္းျပသင့္ပါတယ္။ သူတုိ့ဟာ ပုထုဇဥ္ ဒါမွမဟုတ္ ရဟႏၱာလား ဆုိတာ ျဖစ္ပါတယ္။

သုိ့ေစကာမူ လကၡဏာေရးအယူအဆကုိ အသုံးျပဳလ်က္ လူသားသတၱ၀ါကုိ ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာၾကည့္တဲ့အခါ ေလာဘ ေဒါသ ေမာဟပါ၀င္တဲ့ ျပင္းျပသည့္အရာမ်ားက သူတုိ့ကုိ ၀ါးမ်ဳိေလာင္ျမဳိက္ေနတဲ့ မည္သည့္အခ်ိန္ ျဖစ္ျဖစ္ ေတြးေခၚျခင္း၊ ေျပာဆုိျခင္းမ်ားအပါအ၀င္ သူတုိ့ရဲ့အျပဳအမူအရာအားလုံးဟာ ေကာင္းမႈ မေကာင္းမႈ အေပၚမွာ မွီတည္ေနပါလိမ့္မယ္။ သည္အေျခအေနတြင္ ပဋိပကၡဟာ ပုထုဇဥ္လူသားမ်ားအၾကား ျဖစ္ေပၚလိမ့္မည္ျဖစ္ေသာ ပုံမွန္အရာ၀တၳဳတစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။ တိပိဋကအလုိအရ ပဋိပကၡမ်ားဟာ ေကာသမၺီတြင္ ၀ိနယဓရႏွင့္ဓမၼဓရရဟန္းေတာ္မ်ားအၾကား ျဖစ္ေပၚေသာ ပဋိပကၡ၊ ေရာဟိနီျမစ္ေရႏွင့္ပတ္သက္၍ ျမတ္ဗုဒၶ၏ ေဆြမ်ဳိးျဖစ္ေသာ သက်ႏွင့္သာကီမ်ဳိးမ်ားအၾကား ျဖစ္ေပၚေသာ ပဋိပကၡတုိ့ ျဖစ္ပါတယ္။

သည္ဥပမာအားလုံးက ပဋိပကၡကုိ ေရွာင္ရွားရန္ ခက္ခဲတယ္ဆိုတာကုိ ညႊန္ျပေနပါတယ္။ အေၾကာင္းကေတာ့ က်ယ္က်ယ္ျပန့္ျပန့္ လူအမ်ားဟာ အျခားသူမ်ားႏွင့္ ဆက္စပ္ရပါတယ္။ အလုပ္အကုိင္၊ ႏုိင္ငံေရး၊ စီးပြါးေရး၊ မိသားစုအေရးတုိ့ႏွင့္ စပ္ဆက္လ်က္ရွိပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ “ လူသားႏွင့္လူ့အဖြဲ့အစည္းမ်ားဟာ ကမၻာတြင္ အတူတကြ ေနထုိင္ၾကဖုိ့၊ သူတုိ့ရဲ့ ရုပ္ပုိင္းဆုိင္ရာ လုိအပ္ခ်က္မ်ားကုိ ေက်နပ္ၾကဖုိ့၊ အတူတကြ အလုပ္လုပ္ၾကဖုိ့ လုိအပ္တယ္” ဆုိတာကုိ ပဋိပကၡက ျဖစ္ေပၚေစပါတယ္။

သုိ့ျဖစ္၍ ျမတ္ဗုဒၶ၏ေဒသနာေတာ္အလုိအရ ပဋိပကၡဟာ သဘာ၀ျဖစ္ရုိးျဖစ္စဥ္ျဖစ္ျပီး လူသားဘ၀၏မရွိမျဖစ္ အခန္းက႑ဟု ဆုိေစဦး ထုိအရာမ်ားဟာ လုံးလုံးလ်ားလ်ား ေကာင္းသည္လည္းမဟုတ္၊ အလုံးစုံ ဆုိးသည္လည္းမဟုတ္ပါ။ တခ်ိန္တည္းမွာဘဲ အေကာင္းဆုံးျဖစ္ႏုိင္ေခ်နည္းလမ္းမ်ားတြင္ ပဋိပကၡႏွင့္ ဘယ္လုိ ေနထုိင္ၾကမလဲဆုိတာကုိ ကိုယ့္ကုိယ္ကုိ ေမးျမန္းၾကရပါမယ္။ ဒါ့အျပင္ လူသားနွင့္လူ့အဖြဲ့အစည္းမ်ားက ပဋိပကၡတြင္ ကုိယ္ကုိယ္တုိင္ ေတြ့ၾကဳံရသည့္အေၾကာင္းကုိ ဆင္ျခင္သုံးသပ္ရန္ အခ်ိန္ယူသင့္ပါတယ္။





(၅) ရဟႏၱာမ်ား သေဘာထားကြဲလြဲသလား?

ဗုဒၶဘာသာအလုိအရ အသိညဏ္ထူးကုိ သိျပီးေသာ ရျပီးေသာ ပုဂၢဳိလ္ကုိ ရဟႏၱာလုိ့ ေခၚပါတယ္။ ဒီအဓိပၸါယ္ျဖင့္ သူတုိ့စိတ္၏အတြင္းဒိ႒ျဖစ္ရပ္ကုိ ရည္ညြန္းပါတယ္။ အမွန္စင္စစ္ ရဟႏၱာမွာ ပဋိပကၡရွိတယ္ ဆုိတာကုိ ေျပာဆုိဖုိ့ မထုိက္တန္ပါဘူး။ အေၾကာင္းကေတာ့ သူတုိ့ဟာ ျပည့္ျပည့္၀၀ အသိညဏ္ထူးကုိ ရရွိျပီးလုိ့ ျဖစ္ပါတယ္။
“အုိ အဂၢိေ၀ႆန! အသိညဏ္ထူးကုိ ရရွိျပီးေသာ ရဟန္းဟာ ကမၻာေလာက၏အျမင္မ်ားတြင္ အျခားေသာသူမ်ားႏွင့္ ျငင္းခုံျခင္း၊ ခုိက္ရန္ျဖစ္ျခင္း မရွိေတာ့ပါ။ ပညာႏွင့္ျပည့္စုံေသာ မုနိဟာ……၊ ညဏ္အလင္းရျပီးေသာ သူဟာ …….ခုိက္ရန္ျဖစ္ျခင္း မရွိေတာ့ပါ”ဆုိတာကုိ ျမတ္ဗုဒၶက မိန့္ပါတယ္။

အျခားတစ္ဖက္တြင္ ရဟႏၱာမ်ားဟာ ပဋိပကၡရွိခဲ့ေသာ္ သံဃာမ်ားအတြင္း လုပ္ကုိင္ျပီး၊ စီမံျပီးျဖစ္တယ္ဆုိတာ ျဖစ္ႏုိင္ေခ်ရွိပါတယ္။ အဲဒီေနာက္ အမွန္တရားကုိ အၾကြင္းမဲ့သိျမင္ျပီးတဲ့ ရဟႏၱာမ်ားဟာ သမရုိးက်ျဖစ္တဲ့ အမွန္တရားအားလုံးကုိ နားလည္ႏုိင္တာလည္း ျဖစ္ႏုိင္ေခ်ရွိပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ တရားထူးကုိ ေရာက္ျခင္းမတုိင္မီ သူတုိ့ဟာ ကြဲျပားျခားနားတဲ့ဗဟုသုတ ဒါမွမဟုတ္ အေတြးအေခၚမ်ား မရွိခဲ့ပါဘူး။

မိလိႏၵာပဥွာအလုိအရ အရွင္နာဂေသနက ေျပာဆုိထားတာ ရွိပါတယ္။ “ ေယဘုယ်အားျဖင့္ ရဟႏၱာမ်ားအားလုံး၏သဘာ၀အရ အားလုံးေသာအရာမ်ားကုိ သိရွိတယ္ဆုိတာ မဟုတ္ပါ။ အခ်ဳိ့က လူမ်ား၏ အမည္နာမမ်ား၊ ဇာတိမ်ဳိးရုိးမ်ားကဲ့သုိ့ေသာ အခ်ဳိ့အရာမ်ားကုိ မသိပါ။ အခ်ဳိ့က ၀ိမုတၱိကုိသာလ်င္ သိပါတယ္။ အခ်ဳိ့က အဘိညာဥ္ကုိသာလ်င္ သိပါတယ္။ သဗၺညဳတညဏ္ရွင္သည္သာ အရာအားလုံးကုိ သိပါတယ္”။ သည္အေျခအေနတြင္ ရဟႏၱာမ်ားဟာ အခ်ဳ့ိအရာမ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ ဗဟုသုတဆုိင္ရာ နယ္နိမိတ္အကန့္အသတ္မရွိပါ။ သုိ့ျဖစ္၍ သူတုိ့ဟာ ျခားနားတဲ့အျမင္မ်ားရွိႏုိင္ျပီး အျခားအရာမ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ နားလည္ျခင္းမ်ား ရွိႏုိင္တယ္ဆုိတာ ျဖစ္ႏုိင္ေခ်ရွိေသာ အဓိပၸါယ္ေကာက္ယူခ်က္ ျဖစ္ပါတယ္။

ျမတ္ဗုဒၶပရိနိဗၺာန္စံလြန္ေတာ္မူအျပီးသုံးလအၾကာ ပိဋကမ်ားကုိ စိစစ္တည္းျဖတ္ျခင္း၏ရည္ရြယ္ခ်က္အတြက္ ဗုဒၶ၀ါဒီမ်ားကက်င္းပတဲ့ ပထမသဂၤါယနာမွာ ျမတ္ဗုဒၶေဟာၾကားခဲ့တဲ့ ေသးငယ္ေသာသိကၡာပုဒ္ ၀ိနည္းဥပေဒမ်ားကုိ ေဆြးေႏြးရန္ ရဟႏၱာငါးရာဟာ ေတြ့ဆုံခဲ့ပါတယ္။ ဒီေမးခြန္းကုိ ေျဖရွင္းဖုိ့ အခ်ိန္မ်ားစြာ အသုံးျပဳျပီးေသာ္လည္း ေနာက္ဆုံး သူတုိ့ဟာ အေျဖကုိ မရွာေဖြႏုိင္ခဲ့ပါဘူး။ သူတုိ့မွာ အေျဖမ်ားစြာ ရွိခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အုပ္စုအသီးသီးအၾကား အေျဖအသီးသီးဟာ ျခားနားေနပါတယ္။ သုိ့ျဖစ္၍ ဤအရာမ်ားက ရဟႏၱာမ်ားဟာ ပဋိပကၡမ်ား ရွိႏုိင္တယ္ဆုိတာကုိ သက္ေသျပႏုိင္တဲ့ အေကာင္းဆုံး ဥပမာတစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။

ဗုဒၶ၀ါဒရႈ့ေထာင့္မွ လူ ့သဘာ၀ႏွင့္ပဋိပကၡ (၂)

(၃) လူသားႏွင့္အဖြဲ့အစည္းမ်ား ဘာေၾကာင့္ သေဘာထားကြဲလြဲသလဲ


လူသားႏွင့္အဖြဲ့အစည္းမ်ားအၾကား ရႈပ္ေထြးမႈမ်ားမွာ အေၾကာင္းမ်ားစြာ ရွိႏုိင္ပါတယ္။ ပထမဆုံးအေန့ျဖင့္ ဗုဒၶဘာသာမွာ နားလည္ထားတဲ့အတုိင္း ဒီစကားရပ္ကုိ စဥ္းစားၾကည့္ပါ့မယ္။ ေယဘုယ်အားျဖင့္ လူအမ်ားဟာ ျခားနားေသာ ယဥ္ေက်းမႈမ်ားမွ လာၾကပါတယ္။ မတူေသာ ဘာသာစကားမ်ားကုိ ေျပာဆုိၾကပါတယ္။ ကြဲျပားေသာ ဘာသာတရားေနာက္သုိ့ လုိက္ပါေနၾကပါတယ္။ တစ္ခ်ိန္တည္းမွာပင္ တုိးတက္လာေနေသာ ဂလုိဘယ္လုိက္ေဇးရွင္းကုိ ရင္ဆုိင္ၾကရျပန္ပါတယ္။

သု့ိေစကားမူ ပဋိပကၡဟာ လူႏွစ္ဦး သုိ့မဟုတ္ အုပ္စုႏွစ္စုဟာ တစ္ခ်ိန္တည္းမွာ အရာ၀တၳဳတစ္ခုကုိ လုိခ်င္တဲ့အခါ ျဖစ္ေပၚလာတာပါ။ အျပန္အလွန္အားျဖင့္ ကိစၥေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ လူတစ္ေယာက္ အုပ္စုတစ္ခုထက္ မ်ားစြာက အရာ၀တၳဳတစ္ခုကုိ ျခားနားတဲ့အခ်ိန္မွာ လုိခ်င္တပ္မက္လ်င္ ပဋိပကၡဟာ ျဖစ္ႏုိင္ေခ် အလားအလာမရွိပါ။ သို့ျဖစ္၍ ညွိယူ၍မရေသာ စိတ္၀င္စားမႈအျဖစ္ ပဋိပကၡကုိ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆုိႏုိင္ပါတယ္။

ျမတ္ဗုဒၶ၏ရႈ့ေထာင့္မွ ျပႆနာအေၾကာင္းမ်ားစြာမွာ အစိတ္အပုိင္းမ်ားစြာ ပါ၀င္တယ္ဆုိတာကုိ ေကာက္ခ်က္ခ်ႏုိင္ပါတယ္။ အဲဒါေတြကေတာ့ အလုိဆႏၵမ်ား၊ မာနမ်ား၊ ေမာဟမ်ား ပါ၀င္ပါတယ္။


(က) အလုိဆႏၵဟာ ရလုိမႈႏွင့္ ျပင္းျပေသာဆႏၵ ျဖစ္ပါတယ္။ ရလုိမႈမွာ ရုပ္ပုိင္းဆုိင္ရာအရာ၀တၳဳမ်ားႏွင့္လူမ်ား စသည့္ပိုင္ဆုိင္မႈ လုိအပ္ခ်က္မ်ား ပါ၀င္ျပီး စင္စစ္ ျပင္းျပေသာဆႏၵမွာ အဆင့္အတန္းဂုဏ္၊ အာဏာ၊ ရာထူးမ်ားအတြက္ လုိအင္ဆႏၵမ်ားနွင့္ သက္ဆုိင္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ကမၻာ့သဘာ၀ရင္းျမစ္မ်ားဟာ ကမၻာ့လူသားမ်ား အားလုံးအတြက္ လုံေလာက္ပါလိမ့္မယ္။ ဒါေပမယ့္ အလုိေလာဘၾကီးတဲ့သူမ်ားအတြက္ေတာ့ အျမဲတမ္း လုိအပ္ေနမွာပါ။ အေၾကာင္းကေတာ့ အရင္းရွင္ျဖစ္တဲ့ ရုပ္၀ါဒလူ့အဖြဲ့အစည္းဟာ ကုန္ၾကမ္းမ်ားကုိ ကန့္သတ္ထားခ်က္မရွိပါ။ ဒါ့ေၾကာင့္ အျခားေသာအုပ္စုမ်ားဟာ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးခ်ဳိ့တဲ့ေနလင့္ကစား အခ်ဳိ့ေသာ လူ့အဖြဲ့အစည္းမ်ားက ရႏုိင္သမွ် ရင္းျမစ္မ်ားအားလုံးကုိ ရရွိဖုိ့အတြက္ မျဖစ္မေန ၾကဳိးပမ္းလုပ္ေဆာင္ပါလိမ့္မယ္။ ေဆြးေႏြးညွိႏႈိင္းမႈ ပ်က္ကြက္ျခင္းဟာ အက်ဳိးဆက္အျဖစ္ ပဋိပကၡသုိ့ သက္ေရာက္ေစပါတယ္။

ဗုဒၶ၀ါဒီက်မ္းဂန္မ်ားမွ ေအာက္ပါအေၾကာင္းအရာကုိ ရည္ညႊန္း၍ ပုံစံျပႏုိင္ပါတယ္။ ျဗဟၼဏတစ္ဦးက မဟာကစၥာယနေထရ္ကုိ ေမးေလွ်ာက္ခဲ့ပါတယ္။ “ဘုရင္ႏွင့္ဘုရင္အၾကား၊ ျဗဟၼဏႏွင့္ျဗဟၼဏအၾကား၊ သူေဌးမ်ားႏွင့္ သူေဌးမ်ားအၾကား ပဋိပကၡျဖစ္ေစေသာအေၾကာင္းကား အဘယ္ပါနည္း”ဆုိတာပါ။ ဒီအခါ အရွင္မဟာကႆပေထရ္ ေျဖၾကားခဲ့တာကေတာ့ “လူသားသတၱ၀ါဟာ ျမဲျမံစြာ အမိအရ ဖမ္းဆုပ္ထားတဲ့ ဘယ္အခုိက္အတံ့ျဖစ္ျဖစ္၊ ျငိကပ္ေနတဲ့ မည္သည့္အခ်ိန္ျဖစ္ျဖစ္၊ ကာမဂုဏ္အာရုံမ်ား ၀န္းရံေနတဲ့ ဘယ္အခ်ိန္မဆုိ၊ အလုိဆႏၵက လူသားသတၱ၀ါကုိ ေပြ့ပုိက္ထားတဲ့ မည္သည့္အခ်ိန္မဆုိ၊ သူတုိ့ဟာ ပဋိပကၡထဲသုိ့ ၀င္ေရာက္လာပါတယ္”။ မိဘမ်ား၊ သားသမီးမ်ား၊ ညီရင္းအကုိမ်ား၊ ေမာင္ႏွမမ်ား၊ အျခားေသာေဆြမ်ဳိးမ်ားဟာလည္းပဲ အလုိဆႏၵေၾကာင့္ အခ်င္းခ်င္း ပဋိပကၡထဲသို့ ၀င္ေရာက္လာပါတယ္။ ခုိက္ရန္ျဖစ္ျခင္းထဲသုိ့ ဆြဲေခၚလာပါတယ္။ တုိက္ခုိက္ျခင္းထဲသုိ့ တုိး၀င္လာပါတယ္။”

ပိဋကအလုိအရ ျမတ္ဗုဒၶရဲ့ေဆြမ်ဳိးမ်ားျဖစ္တဲ့ ေကာလိယႏွင့္သက်မ်ားဟာ ေကာက္စပါးပင္မ်ားစုိက္ပ်ဳိးရန္ ေရကုိ အလုိရွိတဲ့အတြက္ တုိက္ခုိက္ၾကပါတယ္။ ဘုရင္ပေသနဒီေကာသလမင္းႏွင့္ အဇာတသတ္မင္းတုိ့ဟာ တုိင္းျပည္ႏွစ္ခုအၾကား နယ္စပ္ရွိ နယ္ေျမအခ်ဳိ့ကုိ ထိန္းခ်ဳပ္လုိတဲ့အတြက္ တုိက္ခုိက္ၾကပါတယ္။ သည္ဥပမာႏွစ္ခုကုိ ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာၾကည့္တဲ့အခါ အလုိဆႏၵက သူတုိ့ကုိ ၾကီးစုိးထားတဲ့အတြက္ ဒီလူမ်ားအၾကား ပဋိပကၡဟာ ျဖစ္ေပၚလာတယ္ဆုိတာကုိ ေတြ့ျမင္ႏုိင္ပါတယ္။

ဘယ္လုိဘဲျဖစ္ျဖစ္ သည္အေၾကာင္းရပ္မွာ အလုိဆႏၵက တန္ခုိးအာဏာအတြက္ လုိအပ္မႈကုိ ဖုံးကြယ္ထားပါတယ္။ တန္ခိုးအာဏာကုိယ္တုိင္က အေကာင္း သုိ့မဟုတ္ အဆုိးလည္းမဟုတ္ပါ။ သုိ့ေသာ္ ဤအေျခအေနတြင္ တန္ခုိးၾသဇာဟာ ႏုိင္ငံေရး၊ ေငြေၾကးနွင့္ လႈမႈေရးအခြင့္အာဏာကုိ ရည္ညႊန္းပါတယ္။ တန္ခုိးၾသဇာျဖစ္တဲ့ ဒီအမ်ဳိးအစားမ်ားဟာ စိတ္ကုိ ေဖာက္ျပန္ေစေလ့ရွိပါတယ္။ ခုံမင္ႏွစ္သက္ျခင္းရဲ့စြမ္းအားမ်ားက တန္ခုိးၾသဇာႏွင့္ အခြင့္အာဏာမ်ားအတြက္ အလုိဆႏၵကုိ တြဲေခၚသြားပါတယ္။ လူတုိင္း ၾသဇာအာဏာကုိ လုိခ်င္ေတာင္းတလာတဲ့အခါမွာ ပဋိပကၡဟာ ျဖစ္ေပၚလာပါတယ္။ အေၾကာင္းကေတာ့ မည္သူတစ္ဦးတစ္ေယာက္ကမွ အာဏာတန္ခုိးေအာက္မွာ လက္ေအာက္ခံအျဖစ္ သြတ္သြင္းမခံခ်င္ၾကပါဘူး။ အျခားတစ္စုံတစ္ေယာက္ရဲ့ အမိန့္ၾသဇာကုိလည္း မလုိခ်င္ၾကပါဘူး။


(ခ) မာနဟာ ပုဂၢဳိလ္ေရးအရ၊ ပစၥည္းဥစၥာအရ၊ ပညာေရးအရ၊ အလုပ္အကုိင္အရ၊ အသိပညာအရ၊ ဂုဏ္အဆင့္အတန္း သတ္မွတ္ခ်က္အရ အျခားေသာသူမ်ားထက္ သူတုိ့ကုိယ္ကုိ ေတာ္တယ္ဆုိတာကုိ ျပဖုိ့ ႏွစ္သက္ျမတ္ႏုိးတဲ့ လူသားသတၱ၀ါကုိ ရည္ညႊန္းပါတယ္။

အက်ဳိးဆက္အျဖစ္ ရုိင္းပ်ေစာ္ကားျပီးတဲ့ အခ်ဳိ့သူမ်ားဟာ ရံခါမ်ားမွာ ျငင္းခုံပါတယ္။ ခုိက္ရန္ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ဆုံး သတ္သည့္အထိပင္ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ဒီအေၾကာင္းျပခ်က္မွာ ဗုဒၶက မိန့္ၾကားထားတာ ရွိပါတယ္။ “ အျခားသူမ်ားထက္ ေတာ္တယ္ဆုိတာကုိ တကယ္ေျပာေစခ်င္ ထင္ေစခ်င္ပုံေပၚတဲ့သူဟာ သူရဲ့ လူမႈအဖြဲ့အစည္းအတြင္း ပဋိပကၡျဖစ္ဖုိ့ အလားအလာရွိပါတယ္။”

ဒီအေျခအေနအတြက္ အေကာင္းဆုံးျပယုဂ္ဟာ ဇမၺဴဒီပက်ြန္းတြင္ အျခားဘုရင္မ်ားထက္ လူမ်ဳိးေရးအရ ပုိမုိျမင့္ ျမတ္တယ္ဆုိတာကုိ ယုံၾကည္ထားတဲ့ သက်ဘုရင္မ်ားရ႕ဲကိစၥမွာ ထင္ရွားသိသာပါတယ္။ သူတုိ့ဟာ အျခားအုပ္စုမ်ားႏွင့္ လက္ထပ္ရန္ ေပါင္းေဖာ္ရန္ ျငင္းဆန္ပါတယ္။ ပေသနဒီေကာသလမင္းဟာ သက်မ်ဳိးမ်ားကုိ လက္ထပ္ခ်င္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သက်ေတြဟာ အေစခံက်ြန္မျဖစ္သူကုိသာ ဘုရင္ထံသုိ့ ေဆာင္ပုိ့ခဲ့ၾကပါတယ္။ မၾကာမီမွာပဲ ၀ိဋဋဳဘဆုိတဲ့ သားတစ္ေယာက္ ရရွိခဲ့ပါတယ္။ လုလင္ငယ္ျဖစ္တဲ့ ၀ိဋဋဳဘဟာ ကပိလ၀တၳဳျမဳိ့သို့ ခရီးသြားတဲ့အခါ သက်အမ်ဳိးမ်ားက သူ့ကုိ ခရီးဦးၾကဳိ မျပဳခဲ့ၾကပါဘူး။ ၀ိဋဋူဳဘက သူဟာ သက်တုိ့ရဲ့သား မဟုတ္ဘဲ အေစခံက်ြန္မရဲ့သားျဖစ္တယ္ဆုိတာကုိ သိရွိသြားခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီစိတ္ခံစားမႈက သက်မ်ားကုိ သတ္ဖုိ့အထိ သူ့စိတ္ကုိ ဆြဲေခၚသြားပါတယ္။

ဒီအေၾကာင္းအတြက္ ျမတ္ဗုဒၶက ေအာက္ပါအတုိင္း မိန့္ပါတယ္။ “ ေစာင့္ထိန္းထားတဲ့သီလ ျပဳခဲ့ဘူးတဲ့ ကုသုိလ္ေကာင္းမႈ မ်ားစြာရွိတဲ့အတြက္ ငါတုိ့ဟာ အေကာင္းဆုံးလူမ်ား ျဖစ္တယ္ဆုိတာကုိ ရဟန္းေတာ္မ်ားဟာ မေျပာဆုိသင့္ဘူး”။ လူအမ်ားဟာ စိတ္ၾကီး၀င္လာတဲ့ မည္သည့္အခ်ိန္မဆုိ သူတုိ့ဟာ အခ်င္းခ်င္း နားေထာင္ရန္ နားလည္ေပးရန္ လုိလားမႈမရွိပါ။ ေယဘုယ်အားျဖင့္ စိတ္၀င္တစားရွိတဲ့ နားေထာင္ျခင္းဟာ အလြန္အေရး ၾကီးပါတယ္။ အေၾကာင္းကေတာ့ အဲဒါဟာ အျခားလူ၏ ခံစားခ်က္ လုိအပ္ခ်က္ကုိ နားလည္ရန္ မိမိရဲ့စိတ္ကုိ ဖြင့္ဟထားျခင္းႏွင့္ သက္ဆုိင္ေနပါတယ္။

ဘယ္လုိဘဲျဖစ္ျဖစ္ အတၱဟာ ထုိးထြင္းသိျမင္တတ္တဲ့အေတြးမ်ားကုိ တားဆီးပါတယ္။ အျမင္အမ်ဳိးမ်ဳိးကုိ လက္မခံနဳိင္ေၾကာင္းကုိ ျဖစ္ေစလွ်က္ တားျမစ္ပါတယ္။


(ဂ) ေမာဟက တကယ္ျဖစ္တဲ့အတုိင္း အရာ၀တၳဳမ်ားကုိ ျမင္ျခင္းမွ တားဆီးတဲ့စိတ္အေပၚ အရိပ္ထုိးမႈႏွင့္ ႏႈိင္းယွဥ္ထားတဲ့ မသိမႈ၏ပုံစံ ျဖစ္ပါတယ္။ သုိ့ျဖစ္၍ အေကာင္း အဆုိးမ်ားဟာ ရႈပ္ေထြးလာႏုိင္ပါတယ္။ အက်ဳိးရွိသည္ကုိ အက်ဳိးမရွိအျဖစ္ ေျပာင္းျပန္ သေဘာေပါက္လာႏုိင္ပါတယ္။

ျမတ္ဗုဒၶက ေျပာသည္မွာ - ခုိက္ရန္ျဖစ္ျခင္းအျမင္ကုိ လြယ္လြယ္ကူကူ ဆုပ္ကုိင္ထားတဲ့ မည္သူျဖစ္ျဖစ္ အဲဒီေနာက္ ျငင္းခုံျခင္းကုိ ေရွာင္ရွားရန္ ခက္ခဲပါလိမ့္မယ္။ အခါတစ္ပါး မဟာကစၥာယနေထရ္ဟာ ရဟန္းမ်ားအၾကား ျပႆနာကုိ ျဖစ္ေစတဲ့အေၾကာင္းဟာ ဘာလဲဆုိတာကုိ ျမတ္ဗုဒၶကုိ ေမးျမန္းခဲ့ပါတယ္။ ျမတ္ဗုဒၶက အခုလုိ မိန့္ၾကားခဲ့ပါတယ္။ “ ရဟန္းမ်ားဟာ သူတုိ့၏ကုိယ္ပုိင္အျမင္မ်ားမွ ျခားနားတဲ့ အျမင္မ်ားကုိ လက္ခံရန္ ျငင္းပယ္ခဲ့သည့္ မည္သည့္အခ်ိန္ျဖစ္ျဖစ္၊ ရုပ္ပုိင္းဆုိင္ရာအရာ၀တၳဳမ်ားကုိ ျငိကပ္သည့္ဘယ္အခ်ိန္ျဖစ္ျဖစ္၊ ကာမဂုဏ္အာရုံမ်ားက ၀န္းရံေနသည့္ဘယ္အခ်ိန္ျဖစ္ျဖစ္၊ အလုိဆႏၵက ၾကီးမႈးထားသည့္ဘယ္အခ်ိန္ျဖစ္ျဖစ္ ပဋိပကၡဟာ လြယ္လြယ္ကူကူ ျဖစ္ေပၚလာပါတယ္”။

ပိဋကအလုိအရ ပဋိပကၡဟာ ေကာသမၺီျပည္ရွိ ၀ိနဓရရဟန္းေတာ္မ်ားႏွင့္ ဓမၼဓရရဟန္းေတာ္မ်ားအၾကား ျဖစ္ေပၚလာျခင္းပါ။ သည့္မတုိင္မီက သူတုိ့ဟာ သူငယ္ခ်င္းမိတ္ေဆြေကာင္းမ်ား ျဖစ္ၾကပါတယ္။ အေၾကာင္းကေတာ့ ၀ိနည္းနွင့္ပတ္သက္၍ အဓိပၸါယ္ေကာက္ယူျခင္းအေပၚ ျခားနားေသာအျမင္မ်ားရွိလုိ့ပါ။

အက်ဥ္းခ်ဳပ္ရလ်င္ ပဋိပကၡမ်ားစြာဟာ ျမတ္ဘုရားက ဆန့္က်င္ဟန့္တားရန္ လမ္းညႊန္းထားတဲ့ ေလာဘ၊ မာန၊ ေမာဟမ်ားမွ ျဖစ္ေပၚလာပါတယ္။ အေၾကာင္းကေတာ့ အဲဒါေတြဟာ ရွင္းလင္းေသာအေတြးမ်ားကုိ တားျမစ္ထားျပီး ထိေရာက္တဲ့လူမႈေရးႏွင့္ အသက္ေမြးမႈဆုိင္ရာ ဆက္ႏႊယ္မႈမ်ားကုိ ဟန့္တားထားတဲ့အတြက္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဤအရာမ်ားကုိ နားလည္သေဘာေပါက္ရန္ လူသားသတၱ၀ါမ်ားသုိ့ ယူေဆာင္လာႏုိင္သည့္ ဘယ္အခ်ိန္ျဖစ္ျဖစ္ အတြင္းျငိမ္းခ်မ္းမႈဟာ ျဖစ္ေပၚလာပါလိမ့္မယ္။ ဤအရာမ်ားဟာ လူ့အဖြဲ့အစည္းအတြင္း မွန္ကန္ေသာ ေပ်ာ္ရႊင္မႈမ်ားအတြက္ အေျခခံမ်ား ျဖစ္ပါတယ္။

ဗုဒၶ၀ါဒရႈ့ေထာင့္မွ လူ့သဘာ၀ႏွင့္ပဋိပကၡ (၁)

(၁) နိဒါန္း

မ်က္ေမွာက္ကမၻာတြင္ ယဥ္ေက်းမႈမ်ား၊ ဘာသာစကားမ်ားႏွင့္ ဘာသာေရးမ်ား ကြဲျပားျခားနားမႈမ်ားက လူတစ္ဦးႏွင့္တစ္ဦး အုပ္စုတစ္စုႏွင့္တစ္စုအၾကားတြင္ ပဋိပကၡကုိ ျဖစ္ေပၚလာေစရန္ အလြန္လြယ္ကူေစပါတယ္။ လူသားသတၱ၀ါမ်ားႏွင့္ လူ့အဖြဲ့အစည္းမ်ား၌ ပဋိပကၡျဖစ္ျခင္း၏အေၾကာင္းမွာ မ်ားျပားစြာရွိပါတယ္။ အမွန္အားျဖင့္ စပ္ဆက္စဥ္းစားၾကည့္ပါက ပဋိပကၡဟာ လူသားဘ၀တြင္ သဘာ၀ျဖစ္စဥ္နွင့္ မရွိမျဖစ္လုိအပ္ေသာ အရာ၀တၳဳမ်ား ျဖစ္ေကာင္းျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။

အခ်ဳိ့ပညာရွင္မ်ားအလုိအရ ေစာေစာပုိင္းအခ်ိန္မ်ားကတည္းကပင္ လူသားမ်ားႏွင့္လူ့အဖြဲ့အစည္းမ်ားဟာ အျမဲတမ္း ပဋိပကၡရွိခဲ့ျပီး ျဖစ္ပါတယ္။ အမွန္အားျဖင့္ ျခားနားေသာ လူအဖြဲ့အစည္း ပတ္၀န္းက်င္တြင္ သူတုိ့ကုိ ေမြးဖြါးလာကတည္းက ထုိပဋိပကၡကုိ ေရွာင္လႊဲ၍ မရႏုိင္ခဲ့ပါဘူး။ အဲဒီအတြက္ ပဋိပကၡဟာ ေကာင္းသလား ဆုိးသလားဆုိတဲ့ ေမးခြန္းမ်ားကုိ ျဖစ္ေပၚေစပါတယ္။

ပဋိပကၡ-သေဘာတရားအရ ေျပာဆုိျပီးခဲ့တဲ့အတုိင္း လူသားဟာ သူ၏လူ့အဖြဲ့အစည္းအတြင္း တစ္စုံတစ္ခုေသာ စံႏႈန္းကို ပုံေဖာ္ေသာ လူမႈေရးသတၱ၀ါ ျဖစ္ပါတယ္။ လူမ်ားဟာ သူတို့ရဲ့အလုိဆႏၵမ်ားကုိ ေက်နပ္မႈရရွိရန္အတြက္ ရုပ္ပုိင္း ဆုိင္ရာရင္းျမစ္မ်ားကုိ ရွာေဖြဖုိး ၾကဳိးစားပါတယ္။ တခ်ိန္တည္းမွာပဲ သူတုိ့ရဲ့အလုိဆႏၵသဘာ၀ကုိ ျပည့္ျပည့္၀၀ နားမလည္းသမွ်ကာလပတ္လုံး သူတုိ့ဟာ အကန့္အသတ္မရွိတဲ့ လုိအပ္ခ်က္မ်ား ရွိလာပါတယ္။ အက်ဳိးဆက္အျဖစ္ သူတုိ့ဟာ ပဋိပကၡမွျဖစ္ေပၚေသာ ဒုကၡ၏ ေထာင္ေခ်ာက္ထဲသုိ့ က်ေရာက္သြားပါေတာ့တယ္။

ႏုိင္ငံေရးပညာရွင္အခ်ဳိ့ကမူ ပဋိပကၡ၏ရင္းျမစ္မ်ားဟာ စိတ္ကူးယဥ္၀ါဒႏွင့္ စီးပြါးေရးျပႆနာမ်ားမွ အေၾကာင္းျပဳ၍ ျဖစ္ေပၚလာတာမဟုတ္ ယဥ္ေက်းမႈအေျခခံအုတ္ျမစ္မွ ျဖစ္ေပၚလာသည္ဟု သူတုိ့၏အျမင္ကုိ ေပးၾကပါတယ္။ သူတုိ့ ေကာက္ခ်က္ခ်တာကေတာ့ ထုိအရာဟာ လူမႈတုိးတက္မႈ၏သေဘာထားကြဲလြဲျခင္း ျဖစ္တယ္ဟု ဆုိပါတယ္။ အခ်ဳိ့ႏုိင္ငံေရးပညာရွင္မ်ားကလည္း အမ်ဳိးသားေရး၀ါဒ၊ မိမိယဥ္ေက်းမႈကို ဗဟိုျပဳစံထားေသာ၀ါဒႏွင့္ ဘာသာေရးမ်ားဟာ ပဋိပကၡႏွင့္အၾကမ္းဖက္မႈ၏ရင္းျမစ္ျဖစ္တယ္ ဆုိတာကုိ အခုိင္အမာ ေျပာဆုိၾကပါတယ္။

ဒီေနရာမွာ ျငိမ္းခ်မ္းေသာဘာသာတရားဆုိတဲ့ ဗုဒၶဘာသာက ပဋိပကၡဟာ လူသားမ်ားႏွင့္လူ့အဖြဲ့အစည္းမ်ားရဲ့ သဘာ၀ျဖစ္စဥ္ျဖစ္တယ္ဆုိတာကုိ သေဘာတူ မတူ ဆုိတဲ့အပုိင္းပါ။

ျမတ္ဗုဒၶက “ငါဟာ ဒုကၡႏွင့္ဒုကၡ၏ကုန္ဆုံးျခင္းကုိသာလ်င္ ေဟာၾကား၏”ဟု မိန့္ဆုိထားပါတယ္။ သည္အဓိပၸါယ္အရ ပဋိပကၡဟာ ဒုကၡ၏ပုံစံတစ္ခုျဖစ္ျပီး လူသားတုိ့ဟာ ထုိအရာကုိ သင္ယူသင့္သည္၊ နားလည္သင့္သည္၊ ကုိင္တြယ္ေျဖရွင္းသင့္သည္ဆုိတာကုိ နားလည္ႏုိင္ရမည္ ျဖစ္ပါတယ္။

(၂) ပဋိပကၡဆိုတာ ဘာလဲ

ေဆြးေႏြးမႈရဲ့ေသာ့ခ်က္ျဖစ္တဲ့ ပဋိပကၡဆုိတဲ့ စကားလုံးကုိ ဖြင့္ဆုိျခင္းျဖင့္ စတင္ၾကည့္မယ္ဆုိလ်င္ တုိက္ခုိက္ျခင္း၊ စစ္ပြဲ၊ သဟဇာတမျဖစ္ျခင္း၊ အတုိက္အခံျပဳျခင္းတုိ့ ျဖစ္ပါတယ္။ အက်ဳိးဆက္အားျဖင့္ တုိက္ခုိက္ရန္၊ ျငင္းခုံရန္၊ ေနာက္ဆုံး အခ်င္းခ်င္း သတ္ျဖတ္ဖုိ့အတြက္ေတာင္ တကယ္ျခားနားထားတဲ့ ယုံၾကည္ခ်က္၊ အေျခအေန၊ လုိအပ္ခ်က္၊ အက်ဳိးစီးပြါးမ်ားရွိေနတဲ့ အုပ္စု၊ လူ ႏွစ္ဦးတုိ့အတြက္ ပဋိပကၡကုိ အသုံးျပဳပါတယ္။

အခ်ဳိ့ေနရာမွာေတာ့ ပဋိပကၡကုိ မနာခံမႈ၊ အၾကမ္းဖက္မႈႏွင့္ ဇြတ္အတင္းလုပ္မႈ-ဟု ဆုိႏုိင္သည့္ ခုခံေတာ္လွန္ျခင္းကုိ ဆုိလုိျပီး ျငင္းခုံျခင္း၊ ဆန့္က်င္ျခင္းျဖစ္တဲ့ ကန့္ကြက္ခ်က္မ်ားကုိလည္း ဆုိလုိပါတယ္။ အခ်ဳိ့ကလည္း ပဋိပကၡ-ကုိ လူသားရဲ့အျပဳအမူႏွင့္ဆက္စပ္သည္ဟု ေျပာဆုိပါတယ္။ ပဋိပကၡဟာ သူတုိ့ရဲ့ အက်ဳိးစီးပြါးကုိ ဆန့္က်င္၍ အလုပ္လုပ္ေနတဲ့ အျခားေသာအုပ္စုမ်ားရွိတယ္ဆုိတာကုိ သူတုိ့ဟာ သက္ဆုိင္ေန နားလည္ေနေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ သုိ့ျဖစ္၍ ပဋိပကၡဟာ အေျခအေန၊ အျပဳအမူႏွင့္အတူတကြ သြားပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ သူတုိ့ဟာ အေၾကာင္းအက်ဳိးဆက္သြယ္မႈမွာ တည္ရွိတယ္ဆုိတာကုိ အၾကံျပဳၾကပါတယ္။

ဗုဒၶေဒသနာေတာ္မ်ားတြင္ ပဋိပကၡအတြက္ အသုံးျပဳတဲ့ေ၀ါဟာရမ်ားမွာ ၀ိ၀ါဒ၊ ကလဟ၊ ၀ိေရာဓ၊ ၀ိရုဒၶ၊ ပဋိကၡိပ၊ ၀ိပရီတ စသည္တုိ့ျဖစ္ပါတယ္။ လူမ်ား၊ အုပ္စုမ်ားဟာ တန္ဖုိ့း၊ အခ်က္အလက္၊ စိတ္၀င္စားမႈ၊ ဖြဲ့စည္းတည္ေဆာက္ပုံအျမင္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ သေဘာထားကြဲႏုိင္ပါတယ္။ ဒီျပႆနာမ်ားကုိ မေျဖရွင္းႏုိင္တဲ့အခါ၊ အေကာင္းဆုံးေျဖရွင္းခ်က္ကုိ မရွာေဖြႏုိင္တဲ့အခါ ပဋိပကၡဟာ ျဖစ္ေပၚလာပါတယ္။ တနည္းအားျဖင့္ ပဋိပကၡဟာ အျခားေသာသူမ်ား၏ အျမင္မ်ား၊ ရုပ္ပုိင္းဆုိင္ရာရင္းျမစ္မ်ားႏွင့္ ဆန့္က်င္၍ တစ္ဦးတစ္ေယာက္၏ ကုိယ္ပုိင္ စိတ္၀င္စားမႈကုိ ကာကြယ္ရန္ၾကဳိးစားျခင္းမွ ပထမဆုံးအေနျဖင့္ ပုံမွန္ျဖစ္ေပၚလာပါတယ္။ အဲဒီကာကြယ္မႈကုိ အမွန္တကယ္ ေအာင္ျမင္ေအာင္ မျပဳလုပ္ႏုိင္တဲ့ေနရာမ်ားမွာ အခ်ဳိ့လူမ်ား၊ အုပ္စုမ်ားဟာ တစ္ဦးကုိတစ္ဦး သဟဇာတမျဖစ္ျခင္း၊ တုိက္ခုိက္ျခင္း၊ ထိခုိက္ျခင္းမ်ား ျဖစ္ေပၚေစမွာပါ။

အက်ဥ္းခ်ဳပ္ရလ်င္ ေအာက္ပါအတုိင္း ပဋိပကၡကို ရွင္းလင္းျပႏုိင္ပါတယ္။
(၁) အျပဳသေဘာေဆာင္သည့္ အေတြးအေခၚတြင္ ပဋိပကၡဟာ ေတြးေခၚျခင္းကုိ ဖန္တီးရန္ ဦးတည္ေသာအရာျဖစ္ျပီး ေယဘုယ်အားျဖင့္ အသင္း၀င္းမ်ား၊ လူ့အဖြဲ့အစည္းမ်ားရဲ့တုိးတက္မႈကုိ ဦးတည္ပါတယ္။
(၂) သူ့ရဲ့ဆန့္က်င္ဘက္အဓိပၸါယ္တြင္ ပဋိပကၡဟာ အသင္းအဖြဲ့အစည္းမ်ားက စီမံအုပ္ခ်ဳပ္ႏုိင္မႈ မရွိေသာအရာျဖစ္ျပီး အဲဒီေနာက္ အၾကမ္းဖက္ျခင္း၊ ခုိက္ရန္ျဖစ္ျခင္းမ်ားဟာ အက်ဳိးဆက္အေနနဲ့ အတူတကြ ပါလာပါလိမ့္မယ္။

ဘာေဂ် လုိဏ္ဂူ (BHAJE LENA)

၅-၉-၂၀၁၀-ေန့ည ၉-နာရီခန့္တြင္ ေစာမယေကာလိပ္မွထြက္ခြါလာေသာ express ကားႏွစ္စီးသည္ ညပုိင္း ၁၂-နာရီခန့္တြင္ တည္းခုိမည့္ ဟုိတယ္သုိ့ေရာက္ရွိၾကပါသည္။ ဟုိတယ္တြင္ ထုိတစ္ညတာကုိ ေကာင္းစြာ အိပ္စက္အနားယူၾကျပီး ေနာက္ ၆-၉-၂၀၁၀-ေန့ မနက္ပုိင္းတြင္ ဂ်ပန္ဆရာေတာ္ထံ တရားမ်ားနာယူၾကအျပီး လက္ေတြ့တရားထုိင္ၾကရပါသည္။ ေန့လည္ပုိင္း ၁-နာရီတြင္ ကာေလလုိဏ္ဂူသုိ့ သြားေရာက္ၾကျပီးေနာက္ ည ၆-နာရီခန့္တြင္ မူလတည္းခုိေသာ ဟုိတယ္သုိ့ ျပန္ေရာက္ အိပ္စက္အနား ယူၾကပါသည္။

ေနာက္တစ္ေန့ ၇-၉-၂၀၁၀-ရက္ နံနက္ပုိင္းတြင္ ဂ်ပန္ဆရာေတာ္ထံမွပင္ တရားမ်ားကုိ နာၾကားအျပီး လက္ေတြ့ တရားထုိင္ၾကရျပန္ပါသည္။ ေန့လည္ပုိင္း တစ္နာရီတြင္ ဘာေဂ်လုိဏ္ဂူမ်ားသုိ့ သြားေရာက္ၾကမည္ျဖစ္ရာ ဤအၾကိမ္တြင္ လုိဏ္ဂူမ်ားသုိ့သြားေရာက္ျပီးေနာက္ မြမ္ဘုိင္းျမဳိ့သုိ့ တခါတည္းျပန္ၾကမည္ျဖစ္၍ ပစၥည္းမ်ားသိမ္းဆည္းကာ ေသာ့မ်ား အပ္နွံခဲ့ၾကရပါသည္။ ထုိ့ေနာက္ ဘာေဂ်လုိဏ္ဂူရွိရာသုိ့ စတင္ခရီးထြက္ခြါၾကပါသည္။

ဘာေဂ်လုိဏ္ဂူသည္ မြမ္ဘုိင္း-ပုေနးလမ္း၊ ေလာန၀လ(LONAVALA)ျမဳိ့မွ ကီလုိမီတာ ၁၀-အကြာတြင္ တည္ရွိပါသည္။ ဘာေဂ်တြင္ ၂၉-ခု တူးေဖာ္ထားသည္ဟု ဆုိသည္။ အားလုံးသည္ အေနာက္ဖက္သို့ မ်က္ႏွာမူထားျပီး ေျမအျပင္အထက္ ေပေပါင္း- ၂၀၀-ခန့္တြင္ ရွိပါသည္။ ဘာဂတ္( Bor ghat) မွ ဒီဇင္း(Deccan)သုိ့ ျဖတ္သန္းထားေသာ ေရွးေဟာင္းလမ္း မၾကီး၏လမ္းေၾကာင္း၌ ျဖစ္ပါသည္။ ၀ိသပူရ္(Visapur)ေတာင္စြယ္ႏွင့္(Lohgad) ေလာဂတ္ခံတပ္မ်ားရွိရာ ေဒသ၌ ဘာေဂ် လုိဏ္ဂူမ်ားကုိ ေတြ့ရွိရသည္။ ဘာေဂ်သည္ ဒီဇင္(Deccan)၌ ေရွးေဟာင္းတူးေဖာ္ရရွိမႈထဲမွ တစ္ခု ျဖစ္သည္ဟု ဆုိသည္။


တူးေဖာ္မႈလုပ္ငန္းခြင္တစ္ခုလုံးသည္ ေထရ၀ါဒဂုိဏ္းမ်ား၏လက္ရာမ်ားသာ ျဖစ္ပုံေပၚျပီး ေနာက္ပုိင္း မဟာယာနမ်ားက ျပင္ဆင္ေျပာင္းလဲထားသည္မ်ားကုိေတာ့ မေတြ့ျမင္ရဟု ဆုိသည္။ ဘာေဂ်ေက်ာင္းေတာ္သည္ ေစတီတည္ထားရာလုိဏ္ဂူ ၂-ခုႏွင့္ အျခားလုိဏ္ဂူေပါင္း ၁၃-ခု ပါ၀င္သည္။ ႏွစ္ခန္းတြဲထားေသာ ေက်ာင္းေဆာင္မ်ား၊ ေရကန္ၾကီးမ်ား၊ ေစတီ ပန္းပုလက္ရာမ်ား၊ ေက်ာက္ဆစ္ရုပ္ထြင္းထုထားေသာ ေက်ာင္းေဆာင္မ်ား၊ ေက်ာက္စာမ်ားမွာ ဘာေဂ်လုိဏ္ဂူ၏ ထူးျခားေသာအသြင္အျပင္အခ်ဳိ့ ျဖစ္ပါသည္။

ပင္မေစတီထားရွိလုိဏ္ဂူတြင္ မူရင္းသစ္သားမ်ားရွိဆဲျဖစ္ေသာ အမုိးခုံးမ်ားမုိးထားသည့္ စက္၀ုိင္းျခမ္းပုံသ႑န္ကုိ ေတြ့ျမင္ ရမည္ျဖစ္ပါသည္။ အလယ္ပုိင္းေနရာႏွင့္လမ္းကုိ ေျဖာင့္တန္းေသာလုိင္း ၂-ခုတြင္ တိုင္ ၂၇-လုံးျဖင့္ ခြဲျခားထားပါသည္။ ေစတီသည္ ရုိးရုိးရွင္းရွင္းပင္ ျဖစ္ျပီး လမ္းအမုိးကုိလည္း ၀ုိက္၍ခုံးထားပါသည္။ ေစတီတည္ရွိရာဂူအတြင္းတြင္ အလႈရွင္ကုိ ေဖာ္ျပေသာ ကမၺည္းေက်ာက္စာမ်ား ရွိပါသည္။ တစ္ခုမွာ သစ္သားအေပၚတြင္ ရွိသည္ဟု ဆုိပါသည္။

ပညာရွင္မ်ားသည္ ဤေစတီထားရွိရာဂူကုိ ဘီစီ ၂-ရာစု ေစာေစာပုိင္းအျဖစ္ သတ္မွတ္ထားသည္။ ထုိအခ်ိန္မတုိင္မီ အနည္းငယ္ကပင္ ျဖစ္ႏုိင္သည္ဟုလည္း ဆုိထားသည္။ ေစတီျပခန္းအေဆာက္အဦးတြင္ အထိမ္းအမွတ္ ေစတီ ၁၄-ခု ရွိပါသည္။ ဤေစတီမ်ား၏ျခားနားေသာရႈ့ေထာင့္မ်ားႏွင့္ မတူကြဲျပားေသာအေနအထားမ်ားမွ သတ္မွတ္ခ်က္သက္တမ္းကုိ ေနာက္ထပ္ေကာက္ခ်က္ခ်ႏုိင္သည္ဟု ဆုိထားျပန္သည္။

ပင္မေစတီထားရွိရာလုိဏ္ဂူတြင္းရွိ ေစတီေတာ္၌ ေထရ၀ါဒဂုိဏ္း၀င္မ်ားက ေထရ၀ါဒနည္ျဖင့္လည္းေကာင္း၊ မဟာယာနဂုိဏ္း၀င္မ်ားက မဟာယာနပုံစံျဖင့္လည္းေကာင္း စုေပါင္း၍ ဘုရွားရွိးခုိးခဲ့ၾကပါသည္။

ကာေလ လုိဏ္ဂူ (KARLE LENA)

အိႏၵိယႏုိင္ငံ၊ မဟာရဌျပည္နယ္တစ္ခုလုံးတြင္ တခ်ိန္ကထြန္းကားခဲ့ေသာ ျမတ္ဗုဒၶသာသနာ၏သမုိင္းမွတ္တုိင္မ်ား ျဖစ္သည့္ လုိဏ္ဂူမ်ားတည္ရွိရာ ေနရာေဒသမ်ားမွာ မ်ားျပားလွပါသည္။ ေရာက္ခဲ့ဖူးျပီးေသာ လုိဏ္ဂူမ်ားမွာ အာဂ်န္တာ (AJANTA) လုိဏ္ဂူမ်ား၊ အယ္လီဖင္တာ(ELEPHANTA)လုိဏ္ဂူမ်ား၊ ကေနရီ (KANHERI)လုိဏ္ဂူမ်ား ျဖစ္သည္။ အယ္လုိရာ(ELLORA)လုိဏ္ဂူမ်ားသို့ကား သြားရန္ ရည္ရြယ္ထားေသာ္လည္း မေရာက္ျဖစ္ေသးပါ။

ယခုတစ္ခါ မြမ္ဘုိင္း-ဗုဒၶဘာသာညီလာခံအျပီး ဗုဒၶဘာသာဌာနမွ စီစဥ္ေပးေသာအစီအစဥ္ျဖင့္ ႏုိင္ငံျခားမွ ဧည့္သည္ေတာ္မ်ားႏွင့္အတူတကြ မေရာက္ဖူးေသးေသာ လုိဏ္ဂူမ်ားတည္ရွိရာ အရပ္သုိ့ ႏွစ္ညအိပ္ခရီး သြားခြင့္ၾကဳံခဲ့သည္။ ပထမတြင္ လုိဏ္ဂူမ်ား တည္ရွိရာေနရာ ေလးဌာနသုိ့ သြားရန္ ရည္ရြယ္ထားခဲ့ေသာ္လည္း မုိးမ်ားမွာ အဆက္မျပတ္ ရြာသြန္းေနသျဖင့္ လုိဏ္ဂူမ်ားရွိရာ ႏွစ္ေနရာသုိ့သာ သြားေရာက္နဳိင္ခဲ့ပါေတာ့သည္။ က်န္ေသာ ဘက္ေဆ(BEDSE LENA)လုိဏ္ဂူ မ်ားႏွင့္ ကြန္ဒါေန(KONDANE LENA)လုိဏ္ဂူမ်ားေနရာအစား ဟုိတယ္ခန္းမမွာပင္ ဂ်ပန္မွဆရာေတာ္တစ္ပါးပုိ့ခ်ေသာ ဂ်ပန္ ကမၼဌာန္းမ်ားအေၾကာင္း နားယူခြင့္ ရရွိခဲ့ပါသည္။ သြားေရာက္ျဖစ္ခဲ့ေသာ လုိဏ္ဂူမ်ားမွာ ကာေလလုိဏ္ဂူ (KARLE LENA) မ်ားတည္ရွိရာႏွင့္ ဘာေဂ်လုိဏ္ဂူမ်ား(BHAJE LENA)တည္ရွိရာေနရာတုိ့ ျဖစ္ပါသည္။ ဤေနရာတြင္ ထုိလုိဏ္ဂူမ်ား အေၾကာင္း အနည္းငယ္မိတ္ဆက္ေပးလုိပါသည္။

ကာေလလုိဏ္ဂူမ်ားမွာ ေလာန၀လျမဳိ့ (LONAVALA)၊ အေရွ့ေျမာက္အရပ္ ၁၂-ကီလုိမီတာအကြာ၊ မြမ္ဘုိင္း-ပုေနး အေ၀းေျပးလမ္းမၾကီး တည္ရွိေသာ ၀ိဟာဂြန္(VIHIRGAON)ရြာအနီးတြင္ တည္ရွိပါသည္။ အနီးဆုံးဘူတာရုံမွာ တူးေဖာ္ ေတြ့ရွိထားေသာထုိေနရာမ်ား၏ေတာင္ဖက္ ၅-ကီလုိမီတာအကြာ၊ မာလာ၀လိ(MALAVALI)ဘူတာရုံ ျဖစ္သည္။ လုိဏ္ဂူ မ်ားတည္ရွိရာညီညာျပန့္ျပဴးေသာေျမသုိ့ေရာက္ရွိရန္ ၀ိဟာဂြန္ရြာမွ ေက်ာက္ေလွကားထစ္ေပါင္း ၈၀၀-ခန့္ တက္ရမည္ ျဖစ္ပါသည္။ ေစတီတည္ထားရာဂူ၏အျပင္ဘက္တြင္ အိက၀ိရ(EKVIRA)အမည္ရွိ ဟိႏၵဴနတ္သမီးရုပ္ထားရွိသည့္ ေက်ာင္းေဆာင္တစ္ခု ရွိပါသည္။

ေစတီထားရွိရာဂူသည္ ဇမၺဳဒီပတစ္ခုလုံးတြင္ အၾကီးဆုံး ျဖစ္သည္ဟု ဆုိထားပါသည္။ ဤေနရာတြင္ ဇမၺဳဒီပက်ြန္းအဆုိႏွင့္ ပတ္သက္၍ အမ်ဳိးမ်ဳိးကြဲျပားရာ အခ်ဳိ့က ဘုရားပြင့္ေတာ္မူရာေနရာေဒသတစ္၀ိုက္၊ အခ်ဳိ့က အိႏၵိယတစ္ႏုိင္ငံလုံးဟု ဆုိၾကသည္။ ကာေလလုိဏ္ဂူမ်ားမွာ အသြင္အျပင္အားျဖင့္ ေရာေႏွာထားေသာ လုိဏ္ဂူမ်ား ျဖစ္သည္။ အေၾကာင္းမွာ ေစတီတည္ရွိရာလုိဏ္ဂူမွာ ေထရ၀ါဒယဥ္ေက်းမႈပုံစံမ်ားျဖစ္ျပီး ေက်ာင္းေဆာင္၀ိဟာရမ်ား၊ တရားအားထုတ္ခန္းမ်ားမွာမူကား ေနာက္ပုိင္းမဟာယာနမ်ား သီတင္းသုံးေနထုိင္သြားခဲ့ေသာ သဲလြန္စလကၡဏာမ်ား ေတြ့ျမင္ရေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။ ေစတီတည္ရွိရာဂူမွာပင္ ထုိသဲလြန္စမ်ားကုိ ေတြ့ျမင္ႏုိင္သည္ဟု ဆုိပါသည္။

ေစတီထားရွိရာဂူမွွတစ္ပါး အျခားေသာ တရားအားထုတ္ခန္းမ်ား၊ ေက်ာင္းေဆာင္၀ိဟာရမ်ား ရွိပါေသာ္လည္း အခ်ဳိ့ေနရာ မ်ားတြင္ ေရသုိေလွာင္ကန္မ်ားက ဆုိးရြားစြာ ပ်က္စီးေနသည့္အတြက္ အထဲသုိ့ ၀င္ခြင့္မရရွိၾကပါ။ ႏွစ္ထပ္ သုံးထပ္တည္ ေဆာက္ထားေသာ မဟာယာန၀ိဟာရမ်ားမွာလည္း ယခုအခါ ေလွကားမ်ားက က်ဳိးပဲ့ေနေသာေၾကာင့္ အထဲသုိ့ ၀င္ဖုိ့ရန္ လြယ္ကူလိမ့္မည္မဟုတ္ပါ။

ေစတီတည္ရွိရာဂူမ်ားစြာတြင္ ဤဂူသည္ ဇမၺဴဒီပတြင္ အၾကီးဆုံးျဖစ္သည္ဟု ျပဆုိထားသည့္ ကမၺည္းေက်ာက္စာကို ေတြ့ႏုိင္ပါသည္။ လုိဏ္ဂူ၏ပမာဏမွာ အလ်ား ၁၂၄-ေပ၊ အျမင့္ ၄၅-ေပ ရွိသည္ဟု ဆုိသည္။ တုိင္လုံးအတန္းမ်ားက အလယ္ပုိင္းေနရာႏွင့္နံရံဘက္ျခမ္းရွိလမ္းမ်ားကုိ ခြဲျခားေပးထားသည့္အျပင္ စက္၀ုိင္းျခမ္းပုံအဟုိက္ပုံစံကုိလည္း ခြဲျခားေပး ထားပါသည္။ ေျပျပစ္သပ္ယပ္ေသာ ေခါင္မုိးတြင္ ေအဒီ တစ္ရာစုႏွစ္ဟု မွတ္တမ္းတင္ထားေသာ ရက္စြဲကုိ ေတြ့ရပါသည္။ အလယ္ပုိင္းေနရာရွိ အမုိးခုံးေခါင္မုိးမ်ားတြင္ နံရုိး သို့မဟုတ္ ထီးကုိင္းကဲ့သုိ့ အေျမွာင္းအေျမွာင္းပုံေဖာ္ထားေသာ သစ္သားအုပ္စုမ်ား ယခုတုိင္ရွိဆဲ ျဖစ္ပါသည္။

ေစတီအတြင္းတြင္မူ မည္သည့္အရာမွ်မရွိဘဲ ရုိးရုိးပင္ျဖစ္ေသာ္လည္း အခ်ဳိးအစားမွာမူကား ေသသပ္က်နလွပါသည္။ သစ္သားထီးမွာ ယခုတုိင္ မပ်က္မစီး ပကအတုိင္း ရွိေနဆဲျဖစ္သည္။ ထိပ္ေပၚတြင္ ပန္းပုလက္ရာမ်ားျဖင့္ တုိင္မ်ားကုိ တန္ဆာဆင္ထားပါသည္။ အလႈရွင္၏နာမည္ကုိ သရုပ္ေဖာ္ထားေသာ ကမၺည္းေက်ာက္စာကုိလည္း တုိင္မ်ား၌ ေတြ့ရပါသည္။ အခ်ဳိ့စက္၀ုိင္းျခမ္းအဟုိက္ပုံစံမ်ား၌ ေဆးသုတ္ထားေသာလကၡဏာသဲလြန္စမ်ားကုိ ေတြ့ျမင္ရသည္ဟု ဆုိပါသည္။ ေစတီတည္ရွိရာဂူေပါက္၀ရွိ အခုံးသ႑န္တံခါးေပါက္မွ ေစတီေပၚသုိ့ အလင္းေရာင္ကုိ ေကာင္းစြာေပးထားပါသည္။ လုိဏ္ဂူမ်ားတည္ရွိရာေနရာမွ ေတာင္ေအာက္ဖက္သုိ့ ၾကည့္ရႈပါက သာယာၾကည္ႏူးဖြယ္ေကာင္းေသာ စိမ္းစုိေနသည့္ ျမင္ကြင္းမ်ား ေတြ့ျမင္ရမည္ ျဖစ္ပါသည္။ ဤကား ဇမၺဴဒီပတြင္ အၾကီးဆုံးဟု သတ္မွတ္ထားေသာ ကာေလလုိဏ္ဂူမ်ား၏ ပုံရိပ္တစ္စိတ္တစ္ေဒသပင္ ျဖစ္ပါသည္။

မြမ္ဘုိင္းျမဳိ့၊ ဗုဒၶဘာသာညီလာခံအေၾကာင္းတစ္ေစ့တစ္ေစာင္း

မြမ္ဘုိင္းျမဳိ့သည္ အိႏၵိယႏုိင္ငံ၏အၾကီးဆုံးႏွင့္ လူဦးေရအမ်ားဆုံး စီးပြါးေရးျမဳိ့ေတာ္ ျဖစ္သည္။ မဟာရဌျပည္နယ္တြင္ တည္ရွိပါသည္။ ပုေနးျမဳိ့၊ နာဂပူျမဳိ့ စသည္ျမဳိ့မ်ားမွာ ဤျပည္နယ္တြင္ ပါ၀င္ေလသည္။ အျခားတစ္ဖက္မွာမူ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ အမ်ားဆုံးနယ္ေျမဟု ဆုိလုိပါကလည္း ဆုိႏုိင္ပါသည္။ အေၾကာင္းမွာ ေဒါက္တာ အမ္ေဘဒကာ သာသနာျပဳသြားေသာ နာဂပူျမဳိ့မွာ ဤနယ္ေျမတြင္ ရွိေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။ ထုိ့ေၾကာင့္ ဤနယ္ေျမ၌ ဇာတ္နိမ့္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ား မ်ားျပားစြာ ေတြ့ရွိရပါသည္။ ကမၼဌာန္းနည္းျပဆရာၾကီး ဂုိအင္ကာ လက္ထက္တြင္မူ ရုပ္ရွင္မင္းသား မင္းသမီးမ်ား၊ ဆရာ၀န္မ်ား၊ တကၠသုိလ္ဆရာဆရာမမ်ား စသျဖင့္ ဇာတ္ျမင့္မ်ားဟု ဆုိႏုိင္ေသာ ပညာတတ္မ်ားမွာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္သုိ့ ၀င္ေရာက္လာၾကပါသည္။ ထုိ့အျပင္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ဟု အမည္မတပ္ေသာ္လည္း ဗုဒၶဘာသာကုိ ျမတ္ႏုိးေသာသူမ်ားမွာ အမ်ားအျပားေတြ့ရွိရသည္။ သုိ့ေသာ္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ဟု ခံယူေျပာဆုိဖုိ့ကုိကား ခက္ခဲေနဆဲ ျဖစ္ပါသည္။

ဤနယ္ေျမ၌ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ား ျပန္လည္ ထြန္းကားလာျခင္းသည္ အံၾသစရာမဟုတ္ဟု ဆုိႏုိင္ပါသည္။ မဟာရဌျပည္နယ္ တစ္ခုလုံးသည္ ေတာေတာင္မ်ား ထူထပ္လွ်က္ရွိျပီး ေရေျမသဘာ၀ရာသီဥတုမွာလည္း မပူလြန္း မေအးလြန္ဟု ဆုိႏုိင္သည္။ ထုိေတာေတာင္မ်ားတြင္ တစ္ခ်ိန္က ဗုဒၶဘာသာထြန္းကားခဲ့ေသာ သေကၤတျဖစ္သည့္ အာဂ်န္တာ လုိဏ္ဂူကဲ့သုိ့ေသာ လုိဏ္ဂူမ်ားမွာ မ်ားျပားစြာ ရွိသည္။ ထုိလုိဏ္ဂူမ်ားကပင္ တခ်ိန္က ဤေနရာတြင္ ေထရ၀ါဒဗုဒၶဘာသာ အမွန္ထြန္းကားခဲ့ေၾကာင္း သက္ေသျပလွ်က္ ရွိေနပါသည္။ ကံေကာင္းသည္မွာ ထုိလုိဏ္ဂူမ်ားသည္ မပ်က္မစီး ယေန့တုိင္ က်န္ရွိေနျခင္းပင္ျဖစ္သည္။ ထုိ့ေၾကာင့္ပင္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ အၾကြင္းအက်န္မ်ားသည္ ဤနယ္ေျမတြင္ က်န္ရွိေနႏုိင္ျခင္း ျဖစ္ႏုိင္ပါသည္။ ထုိကဲ့သုိ့ေသာ အေျခအေနအရပ္ရပ္ႏွင့္ ေဒါက္တာအမ္ေဘဒကာ သာသနာျပဳခဲ့ေသာ ဇာတ္နိမ့္မ်ား၊ ဆရာၾကီးဂုိအင္ကာ၏ကမၼဌာန္းရိပ္သာထြက္မ်ား စသျဖင့္ ေပါင္းစပ္လုိက္ေသာအခါ ဤနယ္ေျမသည္ ဗုဒၶဘာသာ အားအေကာင္းဆုံးနယ္ေျမ ျဖစ္လာပါသည္။

ထုိအားအေကာင္းဆုံးေသာ နယ္ေျမတြင္ ဗုဒၶဘာသာညီလာခံကုိ က်င္းပျခင္းသည္ သင့္ေလွ်ာ္မွန္ကန္သည္ဟု ဆုိခ်င္ပါ သည္။ ဤနယ္ေျမတ၀ုိက္တြင္ ဆရာၾကီးဂုိအင္ကာ၏ကမၼဌာန္းရိပ္သာထြက္ လူဦးေရးက မ်ားျပားလ်က္ရွိသလုိ့ ဆရာၾကီး၏ထင္ေပၚေက်ာ္ၾကားမႈကလည္း ဤနယ္ေျမတြင္ အျခားေသာနယ္ေျမတုိ့ထက္ သာလြန္ေနျပန္ရာ ကမၼဌာန္းႏွင့္ စပ္ဆက္ေသာဗုဒၶဘာသာညီလာခံကုိ ဤေနရာ၌ က်င္းပျခင္းသည္ ကမၼဌာန္းနည္းမ်ား၏အေရးပါမႈကုိ ပုိမုိ ထင္ဟပ္ေပၚ လြင္ေစပါသည္။ အိႏၵိယႏုိင္ငံတြင္ meditation ဆိုေသာ ေ၀ါဟာရမွာ လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား၏ ပါးစပ္ဖ်ား၌ ေရပန္း စားလ်က္ရွိပါသည္။ ကမၼဌာန္းနည္းမ်ားကုိလည္း သူတုိ့အိႏၵိယက မူလပုိင္ရွင္ျဖစ္သည္ဟု ခံယူထားၾကျပန္သည္။ ထုိ့ေၾကာင့္ ဤညီလာခံသည္ သူတုိ့ပိုင္ပစၥည္းဟု ခံယူထားေသာ ကမၼဌာန္းနည္းမ်ားကုိ ျပန္ေတာင္းေသာညီလာခံလည္း ျဖစ္ႏုိင္ပါသည္။


အိႏၵိယသားတုိ့ ကမၼဌာန္းတရားကုိ အားထုတ္ၾကရာမွာ ျမန္မာအမ်ား နားလည္ခံယူထားေသာ “အနိစၥ၊ ဒုကၡ၊ အနတၱ၊ နိဗၺာန္၊ ငရဲ၊ နတ္ျပည္” စေသာ ေ၀ါဟာရမ်ားထက္ လက္ရွိဘ၀တြင္ စိတ္ကုိ ထိန္းသိမ္းႏုိင္ရန္၊ ဖိအားမ်ား၊ တင္းက်ပ္ မႈမ်ားကုိ ေလ်ာ့ခ်ရန္ႏွင့္ က်န္းမာေရးအတြက္ ပဓာနထားသည္ဟု ဆုိႏုိင္ပါသည္။ ေယာဂအက်င့္မွာလည္း အိႏၵိယႏုိင္ငံ၏ မူပုိင္ပစၥည္းျဖစ္ျပီး ထူးျခားသည္ကား အိႏၵိယသားတုိ့ ေယာဂက်င့္သုံးၾကျခင္းသည္လည္း က်န္းမာေရးအတြက္ အမ်ားဆုံး လုိက္စားၾကျခင္းျဖစ္ႏုိင္ပါသည္။ မည္သုိ့ပင္ဆုိေစ ထုိကမၼဌာန္းအက်ဳိးတရားမ်ားမွ တဆင့္ ဗုဒၶဘာသာသုိ့ ၀င္ေရာက္လာသူမ်ား မ်ားျပားလာသလုိ ဗုဒၶဘာသာအေပၚ ညြတ္ကုိင္းသူမ်ားမွာလည္း တစ္ေန့ထက္တစ္ေန့ ပိုမ်ားလာသည္ဟု ဆုိႏုိင္ပါသည္။ ေနာင္တစ္ခ်ိန္တြင္ ဤေနရာသည္ ဗုဒၶဘာသာ ျပန္လည္ထြန္းကားမည့္ေနရာေဒသတစ္ခုျဖစ္မည္မွာ ယုံမွားဘြယ္မရွိေခ်။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆုိေသာ္ ဆရာၾကီးဂုိအင္ကာ၏ရိပ္သာအျပင္ အျခားေသာ ေကာလိပ္မ်ား၊ တကၠသုိလ္မ်ားတြင္ ဗုဒၶ၀ါဒကုိ ျဖန့္ေ၀ရာျဖစ္သည့္ ဗုဒၶဘာသာဌာနမ်ားသည္ တျဖည္းျဖည္း ေနရာယူလာေသာေၾကာင့္ျဖစ္ပါသည္။ ဤတြင္ ေစာမယေကာလိပ္ လည္းတစ္ခုအပါအ၀င္ဟု ဆုိခ်င္ပါသည္။

ေစာမယေကာလိပ္တြင္ ဘာသာေရးဌာနမ်ား ထည့္သြင္းထားသျဖင့္ ေကာလိပ္တည္ေထာင္သူ၏ အေျမာ္အျမင္ၾကီးမႈကုိ ခန့္မွန္းႏုိင္ပါသည္။ ပုပ္ရဟန္းမင္းမွအစ ဒလုိင္းလားမား၊ ျမန္မာမွ ထင္ရွားေသာဆရာေတာ္မ်ား စသျဖင့္ ကမၻာတြင္ ေက်ာ္ၾကားေသာ ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ေစာမယေကာလိပ္သုိ့ ေရာက္ဖူးၾကသူမ်ားသာ ျဖစ္သည္။ ထုိဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္မ်ား၏ေက်ာ္ၾကားမႈ၏ေနာက္ကြယ္တြင္ ေစာမယေကာလိပ္မွာလည္း ထင္ရွား လာပါသည္။ ထုိ့အျပင္ ဗုဒၶဘာသာဌာနတြင္ အျခားႏုိင္ငံမွ Ph.D ေက်ာင္းသားမ်ားသာရွိရာ ထုိေက်ာင္းသားမ်ားက ေနရာ ဌာနအသီးသီးသုိ့ ေရာက္ရွိေသာအခါတြင္လည္း ေစာမယေကာလိပ္ထြက္ဆုိသည့္နာမည္က တပါတည္းပါ၀င္သြား ျပီးျဖစ္သျဖင့္ ထုိေက်ာင္းသားမ်ား ေအာင္ျမင္မႈ ရွိလ်င္ရွိသေလာက္ ထုိေအာင္ျမင္မႈမ်ားႏွင့္အတူ ေစာမယေကာလိပ္၏ ေက်ာ္ၾကားမႈကလည္း ကပ္ပါသြားမည္ျဖစ္သည္။ ထုိ့အျပင္ ဗုဒၶဘာသာညီလာခံကဲ့သုိ့ေသာ ညီလာခံမ်ားကုိ လက္ခံ က်င္းပျပန္ရာ ေစာမယေကာလိပ္၏ေက်ာ္ၾကားမႈသည္ ပုိ၍ ေပၚလြင္လာဖြယ္ရွိသည္ဟု ဆုိခ်င္ပါသည္။

ထုိေစာမယေကာလိပ္တြင္ က်င္းပခဲ့ေသာ ဗုဒၶဘာသာညီလာခံသည္ ဗုဒၶဘာသာ၏တုိးတက္မႈအတြက္ မည္မွ်ေလာက္ အေထာက္အကူျပဳခဲ့ပါသနည္း ဆုိသည္ကုိေတာ့ ေျဖၾကားဖုိ့ရန္ခက္ပါလိမ့္မည္။ တကၠသိုလ္၊ေကာလိပ္မ်ားတြင္ ျပဳလုပ္ေသာ ကြန္ဖရင့္မ်ား၊ ဆီမီနာမ်ားမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ က်င္းပေသာ ဘာသာေရးပြဲေတာ္ၾကီးမ်ားကဲ့သုိ့ မျမင္ေယာင္မိရန္ အေရးၾကီးပါသည္။ အေၾကာင္းမွာ ဘာသာေ၇းပြဲေတာ္ၾကီးမ်ားကား လူမ်ဳိးစုံ၊ အဆင့္အတန္းမ်ဳိးစုံပါ၀င္လွ်က္ ၾကက္ပ်ံမက် စည္ကားမည္ဆုိက စည္းကားႏုိင္ပါသည္။ သုိ့ေသာ္ တကၠသုိလ္၊ ေကာလိပ္မ်ားတြင္ ျပဳလုပ္ေသာ ကြန္ဖရင့္မ်ားမွာကား ထုိကဲ့သုိ့မဟုတ္ပါ။ ပါ၀င္ေသာသူအားလုံးမွာ ပညာရွင္မ်ား၊ ပညာတတ္လူတန္းစားမ်ားသာ ျဖစ္သည္။ စာတမ္းကုိ တင္သြင္းသူႏွင့္ လာေရာက္နားေထာင္သူမ်ားမွာလည္း အကန့္အသတ္ေဘာင္အတြင္းမွ သီးသန့္ဖိတ္ၾကားထားေသာ သူမ်ားသာ ျဖစ္သည္။ ဤဗုဒၶဘာသာဌာနတြင္က်င္းပေသာ တက္ေရာက္ၾကသူအမ်ားစုမွာ ႏုိင္ငံေပါင္း ၂၀-ေက်ာ္မွ ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္မ်ား၊ တကၠသုိလ္အၾကီးအကဲမ်ား၊ ပေရာဖက္ဆာမ်ားႏွင့္ ေအာက္ထစ္ဆုံး Ph.D ေက်ာင္းသား မ်ားသာ ျဖစ္ပါသည္။

ႏုိင္ငံေပါင္း ၂၀-ေက်ာ္မွ တင္သြင္းေသာ စာတမ္းမ်ားမွာ ၄၀-ေက်ာ္ရွိရာ ထုိစာတမ္းမ်ားမွာလည္း အသြင္မ်ဳိးစုံ၊ အရသာမ်ဳိးစုံထြက္လွ်က္ရွိပါသည္။ အားလုံးေသာ စာတမ္းမ်ားမွာ ကမၼဌာန္းႏွင့္စပ္ဆက္ေသာ စာတမ္းမ်ားသာ ျဖစ္ရာ ကမၼဌာန္းသံ လႊမ္းေနေသာ ညီလာခံခန္းမဟု ဆုိပါကလည္း မွားအံ့မထင္။ ေထရ၀ါဒဘက္မွ တင္သြင္းေသာ စာတမ္းမ်ား၊ မဟာယာနဘက္မွ အဆုိျပဳလာေသာ စာတမ္းမ်ား၊ တိဘက္အယူအဆဘက္မွ တင္ျပလာေသာ စာတမ္းမ်ား စသျဖင့္ စာတမ္းမ်ားမ်ဳိးစုံသည္နွင့္အမ်ွ ေမးခြန္းမ်ားမွာလည္း မ်ဳိးစုံ ထြက္လာသည္ကုိ ေတြ့ရွိရသည္။ သုံးရက္တာမွ်က်င္းပေသာ ထုိညီလာခံအတြင္း ေမးျမန္းထားေသာ ေမးခြန္းမ်ဳိးစုံကုိ ေဖာ္ျပရန္ မလြယ္ကူသကဲ့သုိ့ အေျဖမ်ားမွာလည္း ရႈ့ေထာင့္ စုံလင္လွသည္။ စိတ္၀င္စားစရာေကာင္းသည္မွာ ေထရ၀ါဒႏုိင္ငံအခ်င္းခ်င္း မတူေသာ အခ်ဳိ့အယူအဆမ်ားကုိ ေတြ့ရွိလာရသကဲ့သုိ့ မဟာယာန စသူတုိ့မွာလည္း အခ်င္းခ်င္း အယူအဆကြဲျပားမႈမ်ားရွိေၾကာင္းကုိ ေလ့လာေတြ့ရွိရသည္။ ဤတြင္ “ဖြံ့ျဖဳိးတုိးတက္ျပီးေသာ ႏုိင္ငံမ်ားအတြက္ ကမၼဌာန္းနည္းမ်ားဟာ လုိအပ္ပါသလား” ဆုိသည့္ ေမးခြန္းမ်ားသည္ ပရိသတ္မ်ားကုိ စိတ္၀င္စား ေစသကဲ့သုိ့ “ ကမၼဌာန္းမ်ား ထြန္းကားသည္ ႏုိင္ငံမ်ားတြင္ ျငိမ္းခ်မ္းမႈမ်ား တကယ္ရ ပါသလား” ဆုိသည့္ ေမးခြန္းမ်ားကလည္း ပရိသတ္၏အာရုံကုိ ဆြဲေဆာင္ေနပါသည္။ ေဆြးေႏြးျငင္းခုံမႈမ်ားသည္ ရံခါ အေခ်အတင္ျငင္းခုံမႈေလးမ်ား ရွိေသာ္လည္း ကမၼဌာန္းေလ့လာေနသူမ်ားျဖစ္သည့္အေလ်ာက္ ပညာရွိဆန္စြာျဖင့္ပင္ ျငိမ္းေအးစြာျဖင့္ ျငင္းခုံမႈကုိ ေရွာင္ရွားႏုိင္ခဲ့ၾကပါသည္။

စာတမ္းရွင္သည္ ပညာရွင္ လူတန္းစားမ်ားေရွ့တြင္ စာတမ္းကုိ တင္ျပေျပာဆုိရမည္ျဖစ္ရာ အဓိကအားျဖင့္ တင္ျပသူကုိယ္တုိင္က ကုိယ္တင္ျပမည့္ ဘာသာရပ္စာတမ္းကုိ ပုိင္ႏုိင္ဖုိ့ လုိအပ္ေပလိမ့္မည္။ သုိ့မွသာ ေမးခြန္းရွင္မ်ားက ေမးလာမည္ျဖစ္သည့္ေမးခြန္းမ်ားကုိ ပုိင္ပုိင္ႏုိင္ႏုိင္ ေျဖဆုိႏုိင္ေပလိမ့္မည္။ ဘာသာရပ္မ်ားစြာတြင္ ဘာသာေရးႏွင့္ပတ္သက္ေသာ အယူအဆမ်ားသည္ အထိအခိုက္မခံေသာ အတိမ္းအေစာင္း မခံေသာ ဘာသာရပ္ျဖစ္ရာ ကိုယ့္ဘာသာအယူ၀ါဒကုိ ပီျပင္ က်နစြာ သိရွိေနရန္ လုိအပ္သကဲ့သုိ့ အျခားေသာ ဘာသာ အယူ၀ါဒကုိလည္း ခ်ဳိးႏွိမ္လုိေသာစိတ္ထားမ်ဳိး မေမြးျမဴမိရန္ လုိအပ္ပါသည္။

ဤကမၼဌာန္းညီလာခံသည္ ျမန္မာ့ကမၼဌာန္းသာသနာ၏ေအာင္ျမင္မႈမွတ္တုိင္ကုိ စိုက္ထူေသာပြဲဟု ဆုိလုိပါကလည္း ဆုိႏုိင္ပါသည္။ အဘယ့္ေၾကာင့္ဆုိေသာ္ ေထရ၀ါဒႏုိင္ငံမ်ားတြင္ လက္ရွိက်င့္သုံးေနေသာ နည္းစနစ္မ်ားမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံမွ မဟာစည္ ကမၼဌာန္းနည္းစနစ္မွာ အမ်ားဆုံးျဖစ္ေနသကဲ့သုိ့ အျခားေသာ ကုိးရီးယား၊ ဂ်ပန္စသျဖင့္ ကမၼဌာန္းနည္းမ်ားမွာ လည္း ျမန္မာနည္းမ်ားနွင့္ ေပါင္းစပ္ထားေသာနည္းမ်ားကုိ ေလ့လာေတြ့ရွိရေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။ ထုိ့ကမၼဌာန္းနည္းျပ ဆရာမ်ားမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံ၊ ကမၼဌာန္ရိပ္သာတစ္ခုခုတြင္ ႏွစ္အားျဖင့္ျဖစ္ေစ၊ သို့မဟုတ္ လအားျဖင့္ျဖစ္ေစ တရားထုိင္ခဲ့ဘူး ၾကသူမ်ားသာ ျဖစ္ၾကျပီး မိမိတုိ့ႏုိင္ငံေရာက္ရွိေသာအခါ မူလပထမရွိနည္းမ်ားႏွင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံမွ နည္းမ်ားကုိ ေပါင္းစပ္ ထားၾကျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ဤကား ကြန္ဖရင့္တြင္ သိျမင္ခြင့္ရေသာ အမ်ားစုကို ဆုိလုိျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ထူးျခားသည္မွာ အျခားေသာ ကမၼဌာန္းနည္းျပေခါင္းေဆာင္မ်ားမွာ သေဘာထားၾကီးစြာျဖင့္ပင္ ပရိသတ္မ်ားစြာေရွ့၌ ျမန္မာႏုိင္ငံမွ ရယူခဲ့ ေသာကမၼဌာန္းနည္းမ်ားပါဟု ဖြင့္ဟ၀န္ခံၾကျခင္းပင္ ျဖစ္ပါသည္။

ကမၻာတြင္ ဗုဒၶဘာသာဂုိဏ္းမ်ားမွာ အမ်ားအားျဖင့္ မဟာယာနႏွင့္ေထရ၀ါဒဟူ၍ ထင္ရွားပါသည္။ အျခားေသာဂုိဏ္း မ်ားလည္း ရွိပါေသးသည္။ ဤညီလာခံတြင္ တင္ျပေသာ ဗုဒၶဘာသာကမၼဌာန္းနည္းႏွင့္ပတ္သက္ေသာ နည္းစနစ္မ်ားမွာမူ စုံလင္စြာ ရွိလွသျဖင့္ ေလ့လာသူသုေတသီမ်ားမွာ တစ္ေနရာတည္းျဖင့္ ဗုဒၶဘာသာ၏ကမၼဌာန္းနည္းမ်ားစြာကုိ ေလ့လာ အကဲခတ္ခြင့္ ရႏုိင္ခဲ့ၾကပါသည္။ “ သင္ယူမႈက အေရးၾကီးသည္၊ က်င့္သုံးမႈက ပုိ၍ အေရးပါသည္” ဟု ျငင္းခုံမႈမ်ား ရွိခဲ့ၾက ေသာ္လည္း တကၠသုိလ္၊ ေကာလိပ္တုိ့၏သဘာ၀အရ အျမဲတမ္း သုေတသနျပဳေနၾကရမည္ဟု အဆုိကုိမႈ အားလုံးက လက္ခံခဲ့ၾကပါသည္။ ဤညီလာခံသည္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ား၏ ညီညြတ္မႈအင္အားကုိ ျပေသာညီလာခံဟု ဆုိႏုိင္သည့္အျပင္ ကမၻာတြင္ ကမၼဌာန္းနည္းမ်ား တစ္ေန့တစ္ျခား လက္ခံလာသည္ကို ေဖာ္ထုတ္ျပေသာညီလာခံ၊ တစ္နည္းအားျဖင့္ ဗုဒၶတရားမ်ားကုိ ကမၻာက အဘယ့္ေၾကာင့္လက္ခံလာျခင္းျဖစ္သည္ကုိ ေဆြးေႏြးတင္ျပေသာညီလာခံဟုလည္း ဆုိႏုိင္ပါသည္။ ထုိ့အျပင္ ဗုဒၶ၀ါဒဂုိဏ္းမ်ား၌ မည္မွ် အယူအဆ ပုိင္းဆုိင္ရာ ကြဲျပားမႈမ်ား ရွိေနေစကာမႈ အႏွစ္ခ်ဳပ္ျဖစ္သည့္ မဂၢင္ရွစ္ပါး၊ ပဋိစၥသမုပၸါဒ္၊ သစၥာေလးပါးဟူေသာ နိဗၺာန္သုိ့သြားရာ က်င့္သုံးမႈ အပုိင္းတုိ့ကား အတူတူပင္ ျဖစ္ေၾကာင္းကုိ ေကာက္ခ်က္ခ်ႏုိင္ခဲ့ၾကပါသည္။ “ သိပၸံပညာ တုိးတက္ေလေလ၊ ဗုဒၶဘာသာက ၾကဳိက္ေလေလ” ဆုိသည့္ ဆရာၾကီးေဇယ်ာေမာင္- ဦးကုိေလး၏ မွတ္ခ်က္စကားသည္ ညီလာခံတြင္ ထြက္ေပၚလာသည့္ ဤကဲ့သုိ့ေသာ ကမၼဌာန္းႏွင့္စပ္ေသာ လက္ေတြ့က်ေသာ နည္းစနစ္မ်ားအေပၚ အေျခခံ၍ ေျပာဆုိခဲ့ေလသေလာဆုိသည္ကုိမူ…………။

သတင္းစာကေျပာေသာ