အေသာကမင္း၏ေက်ာက္စာမ်ားကုိ
(၁) ပါကစၥတန္ႏုိင္ငံ၌ (၂) ေနရာ
(၂) အာဖဂန္နစၥတန္ႏုိင္ငံ၌ (၂)ေနရာ
(၃) အိႏၵိယႏုိင္ငံႏွင့္နီေပါႏုိင္ငံတုိ့၌ (၂၉)ေနရာ
(၁) ေက်ာက္တုံးအေသး အမိန့္ျပန္တမ္း(Minor Rock Edicts)၊ ေနရာ(၄)ခု၊ အေရအတြက္(၁၉)
(၂) ေက်ာက္တုံးအၾကီး အမိန့္ျပန္တမ္း (Major Rock Edicts)၊ ေနရာ(၁၆)ခု၊ အေရအတြက္(၂၂)
(၃) ေက်ာက္ဂူကမၺည္းမွတ္တမ္း(Cave Inscriptions)၊ ေနရာ(၃)ခု၊ အေရအတြက္(၃)
(၄) ေက်ာက္တုိင္အေသးအမိန့္ျပန္တမ္း(Minor Pillar Edicts)၊ ေနရာ(၃)ခု၊ အေရအတြက္(၅)
(၅) ေက်ာက္တိုင္အၾကီးအမိန့္ျပန္တမ္း(Major Pillar Edicts)၊ ေနရာ(၂)ခု၊ အေရအတြက္(၂)
(၆) ေက်ာက္တုိင္ကမၺည္းမွတ္တမ္း(Pillar Inscriptions)၊ ေနရာ(၇)ခု၊ အေရအတြက္(၇)။
(၁) အေသာကမင္းသည္ အခ်ဳ့ိေက်ာက္စာကုိ ေခတ္သစ္ဆန္စခရစ္အမည္တြင္ေသာ ပရာကရစ္(Prakrit)အကၡရာ၊
(၂) အခ်ဳိ့ေက်ာက္စာကို ပါကစၥတန္ႏုိင္ငံႏွင့္အာဖဂန္နစၥတန္ႏုိင္ငံသုံး ဂရိက္(Greek)အကၡရာ၊
(၃) အခ်ဳိ့ေက်ာက္စာကုိ ေခတ္သစ္အာဖဂန္နစၥတန္ ေရွးေခတ္ ဂႏၶာရ္(Kandhar)ေဒသ အာရမၼိက္(Arammick)အကၡရာႏွင့္လည္းေကာင္း ေရးထုိးထားခဲ့သည္။
(၁) အေသာကနာမည္ျဖင့္ ေက်ာက္စာ(၂)ခု (ဂူဂ်ာရ္ႏွင့္မာစတီအရပ္) ၌ ေရးထုိးသည္။
(၂) ဓမၼပီယ-ဟူ၍လည္းေကာင္း၊ ပီယဒႆီရာဇာ-ဟူ၍လညး္ေကာင္း၊ ပီယဒႆန-ဟူ၍လည္းေကာင္း အျခားေက်ာက္စာမ်ားတြင္ ေရးထုိးသည္။
မဇၥ်ိမေဒသ ျမဳိ့ရြာမ်ားမွ သမုိင္းရုပ္ၾကြင္းပုံရိပ္လႊာမ်ား(သာ၀တၳိျမန္မာေက်ာင္းဆရာေတာ္ ဦးၿသဘာသ)စာအုပ္မွ ကူးယူေဖာ္ျပသည္။
မဇၥိ်ေဒသႏွင့္ပစၥႏ ၱရာဇ္ေဒသ ပုိင္းျခားျပေသာ နယ္နိမိတ္
(၁)အေရွ့အရပ္= အဂၤတုိင္း၊ ကဇဂၤလနိဂုံး၊(ေခတ္သစ္-ဗီဟာျပည္နယ္-သႏၱာလႏွင့္ပရဂနာခရုိင္)။
(၂)အေရွ့ေတာင္အရပ္=အဂၤတုိင္း၊သလ၀တီ(ဆီလာအီျမစ္)၊(ေခတ္သစ္-ဗီဟာျပည္နယ္၊ ကာလကတၱားျမဳ့ိအေနာက္ေျမာက္အရပ္)။
(၃)ေတာင္အရပ္=အႆကတုိင္း၊ ေသတကဏၰိကနိဂုံး၊ (ေခတ္သစ္-အႏၶရာပရာေဒရွ္-Andhra Pradesh-ျပည္နယ္၊ေဂၚဓ၀တီ-Godavati-အရပ္၊ဟာဇာရီဘာဂခရွင္)။
(၄)အေနာက္ေတာင္အရပ္=အ၀ႏၱိတုိင္း၊ ဒကၡိဏပထ၊ (ေခတ္သစ္-မဓယပရာေဒရွ္-Madhaya Pradesh-ျပည္နယ္၊ ေမေဟဆ၀ါး-Maheshwar-အရပ္)။
(၅)အေနာက္အရပ္=ကုရုတုိင္း၊ ထုနျဗဟၼဏရြာ၊(ေခတ္သစ္-ဟာရယာန-Haryana-ျပည္နယ္၊ကာရခရုိင္၊ ထာေနဆရ-Thanasar-ရြာ)။
(၆) ေျမာက္အရပ္=ဥသီရဒၶဇေတာင္၊ ဟိမ၀ႏၱာေတာင္ေျခ၊(ေခတ္သစ္- ဥတၱရာပရာေဒ့ရွ္ျပည္နယ္ႏွင့္ နီေပါႏုိင္ငံနယ္စပ္ ဟရိဒြါရ-Haridwar-အရပ္)။
ေဖာ္ျပပါ နိဂုံး၊ျမစ္၊ ရြာ၊ေတာင္တုိ့မွ အျပင္ဖက္အရပ္မ်ားသည္ ပစၥႏ ၱရာဇ္ေဒသမ်ား ျဖစ္ၾက၍ အတြင္းဖက္အရပ္သည္ မဇၥ်ိမေဒသျဖစ္သည္။
(က)ျဖဴစင္ေသာ အက်င့္ရွိသူတုိ့ ျဖစ္ထြန္းရာအရပ္သည္ မဇၥ်ိမေဒသျဖစ္၏။(မေဇၥ်ာစ ေသာေဒေသာစာတိ မဇၥ်ိမေဒေသာ)။
(ခ) ဗုဒၶဘာသာ မျဖစ္ထြန္းရာႏွင့္ဘိကၡဳစေသာ ပရိသတ္ေလးပါးမရွိရာ (သုိ့)မဇၥ်ိမေဒသမွ အစြန္အဖ်ားက်သည့္အရပ္သည္ ပစၥႏ ၱရာဇ္ေဒသျဖစ္သည္။(ယတၳ နတၳိ ဂတိ ဘိကၡဴနံ ဘိကၡဴနီနံ ဥပသကာနံ ဥပသကီနံ)။
မဇၥ်ိမေဒသသမုိင္းရုပ္ၾကြင္းပုံရိပ္လႊာမ်ား-မွ-ကူးယူသည္။
