ျငိမ္းခ်မ္းမႈဟာ အၾကမ္းဖက္ျခင္းရဲ့ ပ်က္ကြက္ျခင္းမွ်သာ မဟုတ္။ အဲဒါဟာ သူ့ ့ရဲ့ ရင္းျမစ္မ်ား၊ စိတ္မွာ စြဲထင္ ေနတဲ့အရာမ်ားနဲ့တကြ ရန္လုိမႈရဲ့ ျပီးျပည့္စုံတဲ့ ရပ္နားျခင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဗုဒၶဘာသာပညာရပ္နယ္ပယ္မွာ စိတ္ရဲ့အေျခအေန၊ လုံ၀ျငိမ္းခ်မ္းမႈဆုိတဲ့အဓိပၸါယ္အတြက္ နိဗၺာန္ေ၀ါဟာရကုိ သုံးစြဲေလ့ရွိပါတယ္။
ဘာသာေရးမ်ားရဲ့ က်င့္သုံးမႈပန္းတုိင္ဟာ လြတ္ေျမာက္ျခင္းျဖစ္ေပမယ့္ အျခားပန္းတုိင္မ်ားလည္း ရွိပါေသးတယ္။ သင္ဟာ အျခားသတၱ၀ါမ်ားရဲ့ေကာင္းက်ဳိးကုိ ေတြးေတာရပါမယ့္။ အာရုံခံစားႏုိင္, အာရုံမခံစားႏုိင္ ၊ အသိရွိ, မရွိ ႏွစ္ခုလုံးရဲ့ ေကာင္းက်ဳိးအတြက္ အလုပ္လုပ္ရပါမယ္။ အသုံး၀င္ရပါမယ္။ အနႏၱစၾက၀ဠာအတြက္ ေကာင္းက်ဳိးကုိ ေဆာင္ရြက္ျခင္းဟာ ျမတ္ဘုရားသာသနာရဲ့ တကယ့္အႏွစ္သာရျဖစ္တဲ့ သတင္းစကားပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
စစ္မွန္တဲ့ဘ၀တစ္ခုအတြက္ က်ယ္ျပန့္တဲ့အေတြးအေခၚမ်ားနဲ့ စံနမူနာေကာင္းမ်ားကုိ ဘယ္လုိ အသုံးခ်မလဲ? အဦးအစဟာ အေလးထားရမယ့္အရာကုိ ရင့္က်က္ေစဖုိ့ပါ။ အဲဒီေနာက္ ကုိယ္ပုိင္ အျမင္မ်ားထက္ အျခားသူမ်ားရဲ့အျမင္မ်ားကုိ ထည့္သြင္းစဥ္းစားဖုိ့ပါ။ ပထမဆုံးလုိအပ္ခ်က္ဟာ အျမင္မ်ားကုိ က်ဥ္းေျမာင္းစြာကန့္သတ္မထားဘဲ က်ယ္ျပန့္စြာ ရႈ့ျမင္သုံးသပ္ဖုိ့ပါ။
ရန္လုိမႈ၊ တုိက္ပြဲ၊ ျပဳိင္ပြဲရဲ့ သေဘာထားတစ္ခုကုိ ရပ္တည္ထားလ်င္ အေကာင္းဆုံးစံမ်ားဟာ ဘယ္ေလာက္ ျမင့္မားေနပါေစ အေရးကိစၥမဟုတ္ေတာ့ပါ။ အဲဒါေတြဟာ လက္ေတြ့အားျဖင့္ ေနရာတစ္ခုခုကုိမွ ဦးတည္ေစလိမ့္မည္မဟုတ္ပါ။ သေဘာတရား၊ ဘာသာေရးနဲ့ ဖီလုိဆုိဖီအျမင္မ်ားဟာ သင္ၾကားထားတဲ့ ဘာသာရပ္မ်ားပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲဒါေတြကုိ ေန့စဥ္ဘ၀ရဲ့အျပဳအမူထဲ ရယူသယ္ေဆာင္လာရပါမယ္။ ဘာသာေရး ဒါမွမဟုတ္ ဖီလုိဆုိဖီနဲ့ဆက္စပ္တဲ့အေျခအေနမ်ား တုိးတက္လာဖုိ့အတြက္ေတာင္ မွန္ကန္တဲ့သေဘာထားဟာ အႏွစ္သာရပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ရန္မလုိမႈနဲ့ အၾကမ္းမဖက္မႈမ်ားဟာ ေၾကာင္းက်ဳိးမဲ့တဲ့ ေပ်ာ့ေပ်ာင္းညင္သာမႈ ဒါမွမဟုတ္ က်ဳိးႏြံနာခံမႈ ျဖစ္သင့္တယ္လုိ့ ဆုိလုိျခင္းမဟုတ္ပါ။ ဘာသာေရးမ်ားကေတာင္ ေၾကာင္းက်ဳိးမဲ့စြာ ရန္လုိလာတဲ့သူမ်ားနဲ့ ဘယ္လုိ ကုိင္တြယ္ေျဖရွင္းရမယ္ဆုိတာကုိ သင္ၾကားေပးပါတယ္။ ဗုဒၶဘာမွာေတာ့ ဒါကုိ က်ြမ္းက်င္ပုိင္နဳိင္မႈရဲ့ လက္ေတြ့ လုပ္ေဆာင္ျခင္းလုိ့ ေခၚပါတယ္။ ျမတ္ဗုဒၶက အျမဲတမ္းက်ဳိးႏြံရမယ္ဆုိတာကုိ မိန့္မထားပါ။ သေဘာထား မတုိက္ဆုိင္သူမ်ားႏွင့္အေပးအယူလုပ္ရာမွာ က်ြမ္းက်င္သင့္ပါတယ္။ အဲဒီေနာက္ သေဘာထားဟာ မွန္ကန္တယ္၊ ညင္သာတယ္၊ ေဖာ္ေရြတယ္၊ ျပဳိင္ပြဲလဲမဟုတ္ တုိက္ပြဲလဲမဟုတ္ဘူးဆုိယင္ အဲဒီအေပးအယူလုပ္ျခင္းဟာ အျမဲတမ္းေအာင္ျမင္ႏုိင္ပါတယ္။
ဗုဒၶဘာသာက ဓမၼဟာ အစ အလယ္ အဆုံး သုံးခုလုံးမွာ ေကာင္းတဲ့အရာျဖစ္တယ္လုိ့ ဆုိပါတယ္။ အလားတူ ျငိမ္းခ်မ္းမႈႏွင့္ညီညြတ္မႈအတြက္ သင့္ေတာ္တဲ့အေျခအေနကုိ မဖန္တီးတဲ့အခါ အတြင္း, အျပင္ ႏွစ္ခုလုံးမွ ျငိမ္းခ်မ္းမႈနဲ့ ညီညြတ္မႈဟာ ေရာက္မလာႏုိင္ပါ။ အဲဒီေနာက္ အက်ြႏု္ပ္တုိ့ထံမွလာတဲ့ မလုိလားအပ္တဲ့ အျပဳအမူမ်ားက ျငိမ္းခ်မ္းဖုိ့လမ္းညြန္ထားတဲ့အေျခအေနမ်ားကုိ ေႏွာင့္ယွက္လုိ့မရေအာင္ သတိထားဂရုစုိက္ရပါမယ္။ ျငိမ္းခ်မ္းမႈ,ညီညြတ္မႈစံမ်ားနဲ့ လုိက္ေလ်ာညီေထြျဖစ္သင့္တဲ့ သတၱ၀ါတစ္ခုလုံးလုိ့ ဆုိလုိတဲ့ အတြင္း အျပင္ ကမၻာအၾကား ညီညြတ္မႈမ်ား ရွိသင့္ပါတယ္။
ျငိမ္းခ်မ္းမႈဟာ တံခါးမမ်ား၊ ျပတင္းေပါက္မ်ားကုိ ပိတ္ထားယုံ၊ အထဲသုိ့၀င္လာတဲ့ အေႏွာင့္အယွက္အသံမ်ားကုိ ခြင့္မျပဳယုံမွ်ျဖင့္ ရရွိလာနဳိင္တဲ့ တိတ္ဆိတ္ျငိမ္သက္ေနတဲ့ အေျခအေနတစ္ခုေတာ့ မဟုတ္ပါ။ စစ္မွန္တဲ့ ျငိမ္းခ်မ္းမႈရဲ့စမ္းသပ္စစ္ေဆးခ်က္ဟာ ေႏွာင့္ယွက္ေနတဲ့ေလထု ျဖစ္ေပမယ့္ ျငိမ္သက္မႈကုိ ထိန္းထားႏုိင္စြမ္းရွိတဲ့ အခါမ်ဳိးမွာ ေရာက္လာပါတယ္။
ဆန့္က်င္ဘက္အေနအထားအတြင္းမွာပဲ ျငိမ္သက္မႈကုိ ထိန္းသိမ္းရျခင္းအတြက္ လ်ဳိ၀ွက္ခ်က္ရွိပါသလား? အေျဖကေတာ့ မိမိရဲ့စိတ္ကုိ တုိးတက္ေစဖုိ့ ျဖစ္ပါတယ္။ လူသားရဲ့စိတ္ကုိ ျမွင့္တင္ျခင္းဟာ စိတ္ပုိင္းဆုိင္ရာ ဆက္စပ္ေနတဲ့ ဘာသာရပ္နဲ့ပတ္သက္လုိ့ ေျပာဆုိျခင္းမ်ားပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အဆင့္မ်ားစြာ ရွိႏုိင္ပါတယ္။ စိတ္ပုိင္းဆုိင္ရာ တုိးတက္လာျခင္းရဲ့ စစ္မွန္တဲ့ အရိပ္လကၡဏာဟာ မာန္စြယ္က်ဳိးလာျပီး အက်ြႏု္ပ္တုိ့ ပတ္လည္ရွိ အရာ၀တၳဳမ်ားနဲ့ပတ္သက္လုိ့ တစ္ဦးကုိတစ္ဦး အမွီျပဳေနတဲ့သဘာ၀ကုိ သတိမူ သိရွိလာေနတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
တိဘက္တန္ ဗုဒၶဘာသာကေျပာတဲ့ စကားပုံတစ္ခုကေတာ့ - အတိတ္က သင္ျပဳခဲ့တဲ့အျပဳအမူနဲ့ ပတ္သက္လုိ့ သင္သိခ်င္ယင္ သင္ရဲ့မ်က္ေမွာက္ခႏၶာကုိယ္ကုိ ၾကည့္ရႈ့ပါ။ သင္ရဲ့အနာဂတ္ကံၾကမၼာနဲ့ပတ္သက္လုိ့ သင္သိခ်င္ယင္ သင္ရဲ့ယခုလက္ရွိစိတ္ကုိ ေစာင့္ၾကည့္ပါ။ - ဒါ့ေၾကာင့္ အေကာင္းဆုံးမနက္ျဖန္ျဖစ္ဖုိ့ မွန္ကန္တဲ့ သေဘာထားနဲ့ အေကာင္းဆုံးယေန့ လူ့အဖြဲ့အစည္းအတြက္ ေတြးပါ၊ အလုပ္လုပ္ပါ- ဆုိတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ဘာသာေရးမ်ားရဲ့ က်င့္သုံးမႈပန္းတုိင္ဟာ လြတ္ေျမာက္ျခင္းျဖစ္ေပမယ့္ အျခားပန္းတုိင္မ်ားလည္း ရွိပါေသးတယ္။ သင္ဟာ အျခားသတၱ၀ါမ်ားရဲ့ေကာင္းက်ဳိးကုိ ေတြးေတာရပါမယ့္။ အာရုံခံစားႏုိင္, အာရုံမခံစားႏုိင္ ၊ အသိရွိ, မရွိ ႏွစ္ခုလုံးရဲ့ ေကာင္းက်ဳိးအတြက္ အလုပ္လုပ္ရပါမယ္။ အသုံး၀င္ရပါမယ္။ အနႏၱစၾက၀ဠာအတြက္ ေကာင္းက်ဳိးကုိ ေဆာင္ရြက္ျခင္းဟာ ျမတ္ဘုရားသာသနာရဲ့ တကယ့္အႏွစ္သာရျဖစ္တဲ့ သတင္းစကားပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
စစ္မွန္တဲ့ဘ၀တစ္ခုအတြက္ က်ယ္ျပန့္တဲ့အေတြးအေခၚမ်ားနဲ့ စံနမူနာေကာင္းမ်ားကုိ ဘယ္လုိ အသုံးခ်မလဲ? အဦးအစဟာ အေလးထားရမယ့္အရာကုိ ရင့္က်က္ေစဖုိ့ပါ။ အဲဒီေနာက္ ကုိယ္ပုိင္ အျမင္မ်ားထက္ အျခားသူမ်ားရဲ့အျမင္မ်ားကုိ ထည့္သြင္းစဥ္းစားဖုိ့ပါ။ ပထမဆုံးလုိအပ္ခ်က္ဟာ အျမင္မ်ားကုိ က်ဥ္းေျမာင္းစြာကန့္သတ္မထားဘဲ က်ယ္ျပန့္စြာ ရႈ့ျမင္သုံးသပ္ဖုိ့ပါ။
ရန္လုိမႈ၊ တုိက္ပြဲ၊ ျပဳိင္ပြဲရဲ့ သေဘာထားတစ္ခုကုိ ရပ္တည္ထားလ်င္ အေကာင္းဆုံးစံမ်ားဟာ ဘယ္ေလာက္ ျမင့္မားေနပါေစ အေရးကိစၥမဟုတ္ေတာ့ပါ။ အဲဒါေတြဟာ လက္ေတြ့အားျဖင့္ ေနရာတစ္ခုခုကုိမွ ဦးတည္ေစလိမ့္မည္မဟုတ္ပါ။ သေဘာတရား၊ ဘာသာေရးနဲ့ ဖီလုိဆုိဖီအျမင္မ်ားဟာ သင္ၾကားထားတဲ့ ဘာသာရပ္မ်ားပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲဒါေတြကုိ ေန့စဥ္ဘ၀ရဲ့အျပဳအမူထဲ ရယူသယ္ေဆာင္လာရပါမယ္။ ဘာသာေရး ဒါမွမဟုတ္ ဖီလုိဆုိဖီနဲ့ဆက္စပ္တဲ့အေျခအေနမ်ား တုိးတက္လာဖုိ့အတြက္ေတာင္ မွန္ကန္တဲ့သေဘာထားဟာ အႏွစ္သာရပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ရန္မလုိမႈနဲ့ အၾကမ္းမဖက္မႈမ်ားဟာ ေၾကာင္းက်ဳိးမဲ့တဲ့ ေပ်ာ့ေပ်ာင္းညင္သာမႈ ဒါမွမဟုတ္ က်ဳိးႏြံနာခံမႈ ျဖစ္သင့္တယ္လုိ့ ဆုိလုိျခင္းမဟုတ္ပါ။ ဘာသာေရးမ်ားကေတာင္ ေၾကာင္းက်ဳိးမဲ့စြာ ရန္လုိလာတဲ့သူမ်ားနဲ့ ဘယ္လုိ ကုိင္တြယ္ေျဖရွင္းရမယ္ဆုိတာကုိ သင္ၾကားေပးပါတယ္။ ဗုဒၶဘာမွာေတာ့ ဒါကုိ က်ြမ္းက်င္ပုိင္နဳိင္မႈရဲ့ လက္ေတြ့ လုပ္ေဆာင္ျခင္းလုိ့ ေခၚပါတယ္။ ျမတ္ဗုဒၶက အျမဲတမ္းက်ဳိးႏြံရမယ္ဆုိတာကုိ မိန့္မထားပါ။ သေဘာထား မတုိက္ဆုိင္သူမ်ားႏွင့္အေပးအယူလုပ္ရာမွာ က်ြမ္းက်င္သင့္ပါတယ္။ အဲဒီေနာက္ သေဘာထားဟာ မွန္ကန္တယ္၊ ညင္သာတယ္၊ ေဖာ္ေရြတယ္၊ ျပဳိင္ပြဲလဲမဟုတ္ တုိက္ပြဲလဲမဟုတ္ဘူးဆုိယင္ အဲဒီအေပးအယူလုပ္ျခင္းဟာ အျမဲတမ္းေအာင္ျမင္ႏုိင္ပါတယ္။
ဗုဒၶဘာသာက ဓမၼဟာ အစ အလယ္ အဆုံး သုံးခုလုံးမွာ ေကာင္းတဲ့အရာျဖစ္တယ္လုိ့ ဆုိပါတယ္။ အလားတူ ျငိမ္းခ်မ္းမႈႏွင့္ညီညြတ္မႈအတြက္ သင့္ေတာ္တဲ့အေျခအေနကုိ မဖန္တီးတဲ့အခါ အတြင္း, အျပင္ ႏွစ္ခုလုံးမွ ျငိမ္းခ်မ္းမႈနဲ့ ညီညြတ္မႈဟာ ေရာက္မလာႏုိင္ပါ။ အဲဒီေနာက္ အက်ြႏု္ပ္တုိ့ထံမွလာတဲ့ မလုိလားအပ္တဲ့ အျပဳအမူမ်ားက ျငိမ္းခ်မ္းဖုိ့လမ္းညြန္ထားတဲ့အေျခအေနမ်ားကုိ ေႏွာင့္ယွက္လုိ့မရေအာင္ သတိထားဂရုစုိက္ရပါမယ္။ ျငိမ္းခ်မ္းမႈ,ညီညြတ္မႈစံမ်ားနဲ့ လုိက္ေလ်ာညီေထြျဖစ္သင့္တဲ့ သတၱ၀ါတစ္ခုလုံးလုိ့ ဆုိလုိတဲ့ အတြင္း အျပင္ ကမၻာအၾကား ညီညြတ္မႈမ်ား ရွိသင့္ပါတယ္။
ျငိမ္းခ်မ္းမႈဟာ တံခါးမမ်ား၊ ျပတင္းေပါက္မ်ားကုိ ပိတ္ထားယုံ၊ အထဲသုိ့၀င္လာတဲ့ အေႏွာင့္အယွက္အသံမ်ားကုိ ခြင့္မျပဳယုံမွ်ျဖင့္ ရရွိလာနဳိင္တဲ့ တိတ္ဆိတ္ျငိမ္သက္ေနတဲ့ အေျခအေနတစ္ခုေတာ့ မဟုတ္ပါ။ စစ္မွန္တဲ့ ျငိမ္းခ်မ္းမႈရဲ့စမ္းသပ္စစ္ေဆးခ်က္ဟာ ေႏွာင့္ယွက္ေနတဲ့ေလထု ျဖစ္ေပမယ့္ ျငိမ္သက္မႈကုိ ထိန္းထားႏုိင္စြမ္းရွိတဲ့ အခါမ်ဳိးမွာ ေရာက္လာပါတယ္။
ဆန့္က်င္ဘက္အေနအထားအတြင္းမွာပဲ ျငိမ္သက္မႈကုိ ထိန္းသိမ္းရျခင္းအတြက္ လ်ဳိ၀ွက္ခ်က္ရွိပါသလား? အေျဖကေတာ့ မိမိရဲ့စိတ္ကုိ တုိးတက္ေစဖုိ့ ျဖစ္ပါတယ္။ လူသားရဲ့စိတ္ကုိ ျမွင့္တင္ျခင္းဟာ စိတ္ပုိင္းဆုိင္ရာ ဆက္စပ္ေနတဲ့ ဘာသာရပ္နဲ့ပတ္သက္လုိ့ ေျပာဆုိျခင္းမ်ားပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အဆင့္မ်ားစြာ ရွိႏုိင္ပါတယ္။ စိတ္ပုိင္းဆုိင္ရာ တုိးတက္လာျခင္းရဲ့ စစ္မွန္တဲ့ အရိပ္လကၡဏာဟာ မာန္စြယ္က်ဳိးလာျပီး အက်ြႏု္ပ္တုိ့ ပတ္လည္ရွိ အရာ၀တၳဳမ်ားနဲ့ပတ္သက္လုိ့ တစ္ဦးကုိတစ္ဦး အမွီျပဳေနတဲ့သဘာ၀ကုိ သတိမူ သိရွိလာေနတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
တိဘက္တန္ ဗုဒၶဘာသာကေျပာတဲ့ စကားပုံတစ္ခုကေတာ့ - အတိတ္က သင္ျပဳခဲ့တဲ့အျပဳအမူနဲ့ ပတ္သက္လုိ့ သင္သိခ်င္ယင္ သင္ရဲ့မ်က္ေမွာက္ခႏၶာကုိယ္ကုိ ၾကည့္ရႈ့ပါ။ သင္ရဲ့အနာဂတ္ကံၾကမၼာနဲ့ပတ္သက္လုိ့ သင္သိခ်င္ယင္ သင္ရဲ့ယခုလက္ရွိစိတ္ကုိ ေစာင့္ၾကည့္ပါ။ - ဒါ့ေၾကာင့္ အေကာင္းဆုံးမနက္ျဖန္ျဖစ္ဖုိ့ မွန္ကန္တဲ့ သေဘာထားနဲ့ အေကာင္းဆုံးယေန့ လူ့အဖြဲ့အစည္းအတြက္ ေတြးပါ၊ အလုပ္လုပ္ပါ- ဆုိတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။