လက္မႈိင္ခ်ျခင္းႏွင့္ စိတ္ပ်က္လက္ပ်က္ မေပ်ာ္မရႊင္ျဖစ္ျခင္းဟာ- အက်ြႏု္ပ္တုိ့ရဲ့ေန့စဥ္ဘ၀မ်ားမွာရင္ဆုိင္ဖုိ့ အက်ြႏု္ပ္တုိ့ ေရာက္ရွိလာတဲ့- တကယ္ေတြ့ေနက် ျဖစ္ေနက် အပ်က္သေဘာေဆာင္တဲ့ စိတ္ခံစားခ်က္မ်ား အတြင္းမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အက်ြႏု္ပ္တုိ့ရဲ့ အကဲျဖတ္စီရင္ခ်က္ဆုိင္ရာ ခ်ဥ္းကပ္မႈရဲ့ အက်ဳိးဆက္ တစ္ခုအျဖစ္- ဒီစိတ္ခံစားခ်က္မ်ားဟာ တက္ၾကြျပင္းထန္လာပါတယ္။
အက်ြႏု္ပ္တုိ့အားလုံးမွာ သူ့ကုိယ္၌ကုိယ္က အမႈရင္ဆုိင္ရျခင္း စစ္ေဆးစီရင္ျခင္းကုိ ဦးစီးဦးရြက္ျပဳစီမံခန့္ခြဲတဲ့- ေမြးရာပါနဂုိရွိရင္းစြဲ တရားေရးစနစ္တစ္ခု ရွိပါတယ္။ သေဘာမက်တဲ့တစ္စုံတစ္ခုက ျဖစ္ပ်က္လ်င္ျဖစ္ပ်က္ခ်င္း (ဒါမွမဟုတ္) အက်ြႏု္ပ္တုိ့ရဲ့အတၱကုိ ထိခုိက္ခံရတဲ့အခါ- တရားစြဲဆုိျခင္းအက္ဥပေဒဟာ စတင္ပါတယ္။ ပုံမွန္အားျဖင့္ ေအာက္ပါ ဂ်ဴရီအဖြဲ့ရဲ့ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ ေလးခုထဲက တစ္ခုခုကုိ ျဖတ္သန္းသြားေလ့ရွိပါတယ္။
(၁) I am okay, you are not okay;
(၂) I am not okay, you are okay;
(၃) I am not okay, you are not okay;
(၄) I am okay and you are okay, too.
ဒီဆုံးျဖတ္ခ်က္မ်ားမွာ “You”ဟာ လူတစ္ေယာက္- အေျခအေနတစ္ခု- အျဖစ္အပ်က္တစ္ခု- ျဂိဳဟ္ရဲ့အေန အထား ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။ လက္ေတြ့အားျဖင့္ မိမိပင္ကုိမူလရဲ့အျပင္ဘက္ တစ္စုံတစ္ခုမွ်သာပါ။
ပထမဆုံးအဆုံးအျဖတ္ကုိ သူတုိ့ရဲ့စိတ္အတြင္းရွိခုံသမာဓိအဖြဲ့က အမိန့္ခ်မွတ္တဲ့ လူအမ်ားဟာ- ထုံးစံအတုိင္း တစ္ကုိယ္ေကာင္းအတၱသမားမ်ားပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ မိမိကုိယ္ကုိယ္မိမိ ျပန္လည္ဆန္းစစ္ေနသူမ်ား မဟုတ္ပါ။ မာေက်ာ ခက္တေရာ္ရွိသူမ်ား ျဖစ္ပါတယ္။ ထုိင္းထုံစြာ ေလ့လာ သင္ယူေနသူမ်ား ျဖစ္ပါတယ္။ သူတုိ့ဟာ ကုိယ့္ကုိယ္ကုိ ယုံၾကည္စိတ္ခ်မႈတကယ္ရွိေပမယ့္- အဓိကအားျဖင့္ မိမိကုိယ္ကုိယ္ မ်က္ႏွာသားေပး လုိက္ေလ်ာခြင့္လႊတ္ျပီး- အၾကံျပဳခ်က္ အဆုိျပဳခ်က္မ်ားအတြက္ လြယ္လြယ္ကူကူ လုိလုိလားလား ေရွာေရွာရႈရႈ လက္ခံတတ္တာေတာ့ မဟုတ္ပါ။
သူတုိ့ဟာ ခြက်က် တထူးတဆန္းျဖစ္တဲ့ ၾကံၾကံဖန္ဖန္ျဖစ္ရပ္မ်ားကုိလည္း စီမံကြပ္ကဲ လက္ထဲမွာ ထားရွိႏုိင္ ပါတယ္။ ျပီးေတာ့ ျပႆနာမ်ားစြာ လူမ်ားစြာနဲ့ ပတ္သက္လုိ့ အစဥ္သျဖင့္ မေက်မနပ္ ညည္းတြားေနပါတယ္။ သူတုိ့ဟာ တစ္ခါတစ္ရံ ေၾကာက္မက္ဖြယ္ ျခိမ္းေျခာက္ႏုိင္ပါတယ္။ မာန္တက္ေမာက္မာႏုိင္ပါတယ္။ သူတုိ့ဟာ အေတာ္အသင့္ ဖန္တီးႏုိင္စြမ္း ထြင္ညဏ္ရွိပါတယ္။ ဆန္းသစ္ေျပာင္းလဲ အသစ္ထြင္ႏုိင္ပါတယ္။ သုိ့ေသာ္ သူတုိ့ဟာ တစ္ခါ တစ္ေလျဖစ္တဲ့ ဆုတ္ဆုိင္းမႈတစ္ခုေနာက္မွာေတာင္- စိတ္ရဲ့ အျပဳသေဘာအေပါင္းလကၡဏာ ေဆာင္တဲ့ အေျခအေန တစ္ခု- ၾကြင္းက်န္ရစ္ပါတယ္။
ဒုတိယ အဆုံးအျဖတ္ကုိ သူတုိ့ရဲ့စိတ္အတြင္းရွိခုံသမာဓိအဖြဲ့က အမိန့္ခ်မွတ္တဲ့ ပုဂၢဳိလ္ဟာ- မိမိကုိယ္ကုိယ္ ယုံၾကည္မႈနဲ့ပတ္သက္လုိ့ နည္းပါးနိမ့္က်တဲ့သူမ်ား ျဖစ္ပါတယ္။
သူတုိ့ဟာ နာရီးမ်ားစြာအတြက္ မိမိကုိယ္ကုိယ္မိမိ ခ်င့္ခ်ိန္စဥ္းစား ျပန္လည္ ဆန္းစစ္ပါလိမ့္မယ္။ ျပီးေတာ့ မၾကာခဏ ဖိစီးႏွိပ္စက္မႈစြဲလမ္းျခင္း အေလ့ရွိပါတယ္။ သူတုိ့ဟာ သင္ယူဖုိ့ စစ္မွန္တဲ့အလုိဆႏၵရွိတဲ့အတုိင္း သူတုိ့ရဲ့အမွားမ်ားမွ သင္ယူပါလိမ့္မယ္။ သုိ့ေသာ္လည္း သူတုိ့ဟာ စိတ္ပ်က္လက္ပ်က္ျဖစ္ျခင္းႏွင့္ စိတ္ဓာတ္က် ျခင္းဆုိင္ရာ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ခံရသည့္အခ်ိန္ ျဖစ္ေလ့ျဖစ္ထ ျဖစ္လြယ္ေလ့ရွိပါတယ္။ ျပီးေတာ့ ဆုတ္ဆုိင္းမႈ တစ္ခုမွ နာလန္ထူျပန္မတ္လာဖုိ့ ကာလအၾကာၾကီး ယူပါတယ္။
တတိယအမ်ဳိးအစားကေတာ့ လက္ခံစဥ္းစားေပးျခင္းရဲ့အဆုံးသတ္မွာ ျဖစ္ၾကတဲ့ သူမ်ားကုိ- သူရဲ့ေ၀ဖန္ ေထာက္ကြက္မ်ားက စိတ္တုိစရာေကာင္းႏုိင္တဲ့- အဆုိးျမင္၀ါဒီပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
သူတုိ့ဟာ မွန္ကန္တဲ့တစ္စုံတစ္ခုကုိ ရွာေဖြႏုိင္ပုံယုံမွ်ေတာင္ မေပၚပါ။ သူတုိ့ဟာ နားပူနားဆာတက်ည္က်ည္ လုပ္တဲ့ အမ်ဳိးအစားမ်ား ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။ ျပီးေတာ့ မၾကာမၾကာ ဖန္တီးႏုိင္စြမ္းထြင္ညဏ္ရွိသူမ်ား မဟုတ္ပါ။ သူတုိ့ဟာ ဘယ္အေၾကာင္းျဖစ္ျဖစ္ သူတုိ့ရဲ့သက္ေသာင့္သက္သာ ဇိမ္က်ေနတဲ့ သတ္မွတ္နယ္ေျမဇုံမ်ားကေန အနည္းဆုံး စြန့္စားပုံေတာ့ ေပၚပါတယ္။ ျပီးေတာ့ ….သူတုိ့ရဲ့ မလုိလားဘဲ အင္တင္တင္၀န္ေလးေနျခင္းကုိ - မိမိကုိယ္ကုိယ္ အခြင့္အေရးယူ ခ်မွတ္ျပဌာန္းထားတဲ့အားရေက်နပ္မႈကုိ- လက္ခံႏုိင္စြမ္းရွိတဲ့ ေပးႏုိင္တဲ့ လုံျခဳံစိတ္ခ်မႈအာမခံခ်က္ဆုိင္ရာ အကန့္အသတ္နယ္နိမိတ္ကုိ လုိလားပုံေပၚပါတယ္။
လူအမ်ားရဲ့ ေနာက္ဆုံးအမ်ဳိးအစားကေတာ့ Edison အမ်ဳိးအစားပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
သူတုိ့ဟာ သူတုိ့ရဲ့က်ရႈံးမႈအတြက္ အျခားတစ္ဦးတစ္ေယာက္ကုိျဖစ္ေစ သူတုိ့ကုိယ္သူတုိ့ျဖစ္ေစ- ဘယ္ေတာ့မွ ျပစ္တင္ရႈတ္ခ် ျပစ္ဒဏ္ခ်မွတ္ ၾကိတ္မွိတ္ခံစားလိမ့္မယ္မဟုတ္ပါ။ သူတုိ့ဟာ အႏုိင္မခံ အရႈံးမေပးတဲ့စိတ္ဓာတ္ ရွိပါတယ္။ ျပီးေတာ့ စြန့္စား၀ံ့ပါတယ္။ သူတို့ဟာ ဘ၀အတြက္ မကုန္ခမ္းႏုိင္တဲ့ အလုိဆႏၵ ရွိပုံေပါက္ပါတယ္။ သူတုိ့ဟာ ထုံးစံအတုိင္း ဖန္တီးႏုိင္စြမ္းထြင္ညဏ္ ရွိပါတယ္။ သူတို့ဟာ မယံုႏုိင္ေလာက္ေအာင္ထူးျခားတာက အျပဳသေဘာေဆာင္ အေကာင္းဘက္ျမင္တာျဖစ္ျပီး မဆုတ္မနစ္ဇြဲသန္မႈပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ သုိ့ေသာ္လည္း သူတုိ့ဟာ ေအာင္ျမင္လာတဲ့အခါ ကုိယ့္က်ဳိးၾကည့္ တကယ့္အတၱဆန္လာသူ ျဖစ္လာႏုိင္ပါတယ္။ အေၾကာင္းက ပင္ကုိယ္အားျဖင့္ သူတုိ့မွာ သူတုိ့ကုိယ္ကုိယ္သူတုိ့နဲ့ပတ္သက္လုိ့ ၾကီးက်ယ္ခ်ဲ့ကားေဖာင္းပြတဲ့ သေဘာထား ခံယူခ်က္တစ္ခု ရွိေနလုိ့ ျဖစ္ပါတယ္။
သိပ္အဆင့္ျမင့္သူမ်ားႏွင့္ ဖီလုိေဆာ္ဖာမ်ားကေတာ့ ေလးခုေျမာက္အမ်ဳိးအစားကုိ ေက်ာ္လႊားႏုိင္သူမ်ားပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ သူတုိ့ဟာ စိတ္အတြင္းရွိခုံသမာဓိအဖြဲ့တစ္ခုကုိ ဘယ္ေတာ့မွ မထားရွိတဲ့ ညဏ္အလင္းရွင္မ်ား ျဖစ္ပါတယ္။ သက္ဆုိင္ပါ၀င္ျခင္းမရွိဘဲ ေလ့လာေစာင့္ၾကည္ယုံမွ်သာျဖစ္တဲ့ ေလ့လာအကဲခတ္တဲ့သူက- စိတ္အတြင္းရွိ ခုံသမာဓိအဖြဲ့ကုိ ျပန္လည္အစားထုိး အသစ္လဲပါတယ္။
သူတုိ့ဟာ “လက္ေတြ့လုပ္သူဘ၀-ျပဳလုပ္သူအျဖစ္” တစ္ခုခုရွိတာနဲ့ပတ္သက္လုိ့ မယုံၾကည္ပါ။ ျပဳလုပ္သူအျဖစ္- ဟာ ျပဳလုပ္ဖုိ့ ျပဳမူေဆာင္ရြက္ဖုိ့ မတတ္ႏုိင္ျခင္း မဟုတ္ပါ။ ျပဳလုပ္သူအျဖစ္- ဟာ မိမိအျပဳအမူရဲ့ အလုိဆႏၵအက်ဳိးဆက္ကုိ အက်ဳိးသက္ေရာက္ ျဖစ္ထြန္းေစဖုိ့- စြမ္းပကား ပုိင္ဆုိင္မႈရွိျခင္းရဲ့- ယုံၾကည္ေလာက္ဖြယ္ အႏွစ္သာရပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အျပဳအမူမ်ားကုိ အစျပဳတဲ့ရည္ရြယ္ခ်က္(အျမင္အၾကား စိတ္ခံစားမႈ (ဒါမွမဟုတ္) ကုိယ္က်ဳိးအတၱဆုိင္ရာ လူသားေတြရဲ့ အားရေက်နပ္မႈ) တစ္ခုဆီသုိ့ မၾကာခဏ ေရွးရႈဦးတည္ပါတယ္။
ေနာက္ဆုံးအမ်ဳိးအစားက အနည္းငယ္ မိမိကုိယ္ကုိ မ်က္ႏွာသာေပး လုိက္ေလ်ာခြင့္လႊတ္မႈမွ ကင္းတဲ့ သူအမ်ားအျဖစ္ ဖြဲ့စည္းပါ၀င္ပါတယ္။ သူတုိ့ဟာ မ်ားစြာအတၱကင္းတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ သူတုိ့ဟာ သူတုိ့ တာ၀န္ရွိသည့္အရာကုိ ျပဳလုပ္ျခင္းျဖင့္ စီစဥ္ခင္းက်င္းျပရုံမွ်သာ ျဖစ္ျပီး- မနာလုိ၀န္တိုျခင္း- အကဲျဖတ္စီရင္ခ်က္ခ်ျခင္း တစ္ခုခုမရွိေတာ့ဘဲ- အက်ဳိးရလဒ္ကုိ လက္ခံယုံမွ်သာ ျဖစ္ပါတယ္။
တင့္တိမ္ေရာင္ရဲေက်နပ္မႈဟာ အသိတရားေခါင္းထဲ၀င္လာျခင္းရဲ့ အျခင္အရာတစ္ခုပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ လူအမ်ား အေပၚမွာျဖစ္ေစ- အေျခအေနမ်ားအေပၚမွာျဖစ္ေစ- (ဒါမွမဟုတ္) မိမိကုိယ္ကုိယ္မွာ ျဖစ္ေစ- အဆုံးအျဖတ္ တစ္ခုကုိ ျဖတ္သန္းျခင္း မရွိေတာ့ဘဲ- ဘ၀ကုိ ေနထုိင္ျခင္းဟာ စိတ္ပ်က္လက္ပ်က္မေပ်ာ္ရႊင္ျခင္းႏွင့္ ေမ်ာ္လင့္ခ်က္ ပ်က္သုဥ္းျခင္းမွ လြတ္ေျမာက္ျခင္း ၀ဋ္က်ြတ္ျခင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။