ရုိးသားပြင့္လင္းမႈႏွင့္ လူမႈဆက္ဆံေရးပရိယာယ္

အက်ြႏု္ပ္တုိ့ အျမဲတမ္းေျပာျပီးတာက- ရုိးသားပြင့္လင္းျခင္းဟာ အေကာင္းဆုံးေပၚလစီျဖစ္တယ္- ျပီးေတာ့ လိမ္ညာ လွည့္စားဖုိ့ ျပဳလုပ္တာဟာ အဆုိး၀ါးဆုံးအရာ ျဖစ္တယ္- ဆုိတာပါ။

ဒါက- အေျခအေနမ်ားစြာမွာ တည္ျငိမ္ညင္သာမႈ (ဒါမွမဟုတ္) အေကာင္းဆုံးျငိမ္သက္သိမ္ေမြ့မႈကုိ ထိန္းထားဖုိ့- လူမႈဆက္ဆံေရး ပရိယာယ္ၾကြယ္၀ဖုိ့နဲ့- လိမၼာပါးနပ္စြာ သတိထားဆင္ျခင္ရမဲ့ ျပႆနာမ်ားကုိ ကုိင္တြယ္ဖုိ့- ဒီအတြက္ အေကာင္းဆုံး အုိင္ဒီယာတစ္ခုပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါဟာ အရြယ္ရလာတဲ့အမွ် အက်ြႏု္ပ္တုိ့ သေဘာေပါက္လာတဲ့အရာ ျဖစ္ပါတယ္။

ရုိးသားပြင့္လင္းမႈနွင့္ လူမႈဆက္ဆံေရးပရိယာယ္ရဲ့ ပုိင္းျခားတဲ့စည္းနယ္သတ္မ်ဥ္းကေတာ့ ပါးလႊာေသးသြယ္တဲ့ လုိင္းတစ္ခုပါ။ ဘယ္အခ်ိန္ ရုိးသားပြင့္လင္းရမယ္ဆုိတာနဲ့- အက်ြႏု္တုိ့ရဲ့ လူမႈဆက္ဆံေရးပရိယာယ္ၾကြယ္၀တဲ့ အေကာင္းဆုံးအရာမွာ ဘယ္အခ်ိန္ျဖစ္ရမယ္ဆုိတာကုိ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ခ်ရာမွာ- အက်ြႏု္ပ္တုိ့ ဂရုစုိက္ရပါ့မယ္။ အက်ြႏု္္ပ္တုိ့ဟာ တကယ္ပဲ ရုိးသားပြင့္လင္းမႈ ျဖစ္သင့္သလား (ဒါမွမဟုတ္) အဆင္ေျပေခ်ာေမြ့မႈရဲ့ အေၾကာင္းတရားတစ္ခု အေနျဖင့္ အမွန္တရားကုိ အသုံးျပဳသင့္သလား- ဆုိတာကုိ အက်ြႏု္ပ္တုိ့ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ခ်ရမွာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။

အက်ြႏု္ပ္တုိ့ရဲ့ဆက္ဆံေရးဟာ ျပည့္ျပည့္၀၀ ရုိးသားပြင့္လင္းမႈကို ေတာင္းဆုိပါတယ္။ ဒါမွမဟုတ္ယင္ အက်ြႏု္ပ္တုိ့ က်ဥ္းထဲက်ပ္ထဲသုိ့ ေရာက္ၾကရပါတယ္။

ဥပမာ- အိမ္ေထာင္စုမွာ- သက္တမ္းအရင့္ဆုံးျဖစ္သူ Suresh-ဟာ- အသစ္ျဖစ္တဲ့ ထမင္းဟင္းခ်က္ျပဳတ္သူရဲ့ အရသာမေကာင္းတဲ့ ဖန္တီးမႈမ်ားကုိ- ထင္ျမင္ခ်က္ေပးရာမွာ အေတာ့္ကုိ လူမႈဆက္ဆံေရးပရိယာယ္ ၾကြယ္၀ခဲ့ပါတယ္။ သူခ်က္လိမ့္မယ္ျဖစ္တဲ့ ဘယ္ဟာပဲ ျဖင့္ျဖစ္ ခ်က္တဲ့သူကုိ အျမဲတမ္းေျပာလိမ့္မယ္ျဖစ္တဲ့ အရာကေတာ့- အစားအစာေတြက “မဆုိးပါဘူး”ဆုိတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ Suresh-ဟာ သူခပ္ထည့္လုိက္တဲ့ သာမန္မွ်ျဖစ္တဲ့ အစားအစားအတြက္- ခ်က္တဲ့သူကုိ အျပစ္ရွာေ၀ဖန္ျခင္းကုိ ေရွာင္ရွားပါလိမ့္မယ္။

ေၾကာ္ေလွာ္ခ်က္ျပဳတ္ခဲ့တဲ့အရာဟာ စားမရလုနီးပါးျဖစ္ခဲ့တဲ့အခါ- အေျခအေနက လုိရင္းသုိ့ေရာက္ဖုိ့အတြက္ ပိုမုိဆုိး၀ါးလာခဲ့ပါတယ္။ Surensh ဟာ- ေနာက္ထပ္ အဲဒါကုိ ခံႏုိင္ရည္မရွိေတာ့ပါ။ ျပီးေတာ့ ဒီလုိဆုိး၀ါးတဲ့ အရသာရွိတဲ့စားစရာကုိ တည္ခင္းျခင္းအတြက္- ခ်က္ျပဳတ္သူကုိ ပြက္ေလာရုိက္ေအာ္ဟစ္ခဲ့ပါတယ္။ ခ်က္ျပဳတ္သူကုိ အံ့အားသင့္သြားေစခဲ့ပါတယ္။

အဲဒီေန့မွ ေရွ့ဆက္ျပီး- Surensh - က လူမႈဆက္ဆံေရးပရိယာယ္အရ ဆင္ေသကုိ ဆိတ္ေရျဖင့္ ဖုံးဖုိ့ၾကဳိးစား ျပီးခဲ့တဲ့ အရာရာတုိင္းဟာ- ၾကီးမားတဲ့ အက္ေၾကာင္းမ်ားကုိ ျပဖုိ့ စတင္ခဲ့ပါျပီ။ ေန့စဥ္တုိက္ခုိက္မႈမ်ားႏွင့္ ျငင္းခုံမႈမ်ားဟာ မင္းမူလ်က္ျဖစ္လာပါတယ္။ ျပီးေတာ့ ပါးလႊာေသးမွ်င္တဲ့ေန့တစ္ေန့- ခ်က္ျပဳတ္သူဟာ အလြယ္တကူ ထြက္ခြါသြားခဲ့ပါတယ္။

ဒါ့ေၾကာင့္ လူမႈဆက္ဆံေရးပရိယာယ္ (ဒါမွမဟုတ္) ရုိးသားပြင့္လင္းမႈမွကင္းျခင္းဟာ အက်ြႏု္ပ္တုိ့ရဲ့ ဆက္ဆံေရးမွာ ယုိယြင္းဆုိးရြား လာမႈကုိ ဦးတည္ႏုိင္ပါတယ္။ လုံး၀ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းျဖစ္ဖုိ့ သင္ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ခ်ျခင္း မတုိင္မီ- သင္ဟာ သတိၾကီးစြာ- သင့္ရဲ့အျပဳအမူ မ်ားရဲ့အက်ဳိးဆက္အားလုံးကုိ ေ၀ဖန္ဆန္းစစ္ရပါ့မယ္။

ရွင္သန္မႈဘ၀ဟာ ရုိးသားပြင့္လင္းမႈႏွင့္ လူမႈဆက္ဆံေရးပရိယာယ္ရဲ့ ေကာင္းမြန္တဲ့ ေရာစပ္သမေမႊျပီးတဲ အရာတစ္ခုကုိ အလုိရွိေပမဲ့- ဘယ္အခ်ိန္ရုိးသားပြင့္လင္းရမယ္ဆုိတာ- ဘယ္အခ်ိန္ လူမႈဆက္ဆံေရး ပရိယာယ္ၾကြယ္၀ရမယ္ဆုိတာက- ခက္ခဲၾကမ္းတမ္းတဲ့ ကုိယ္ပုိင္ေရြးခ်ယ္မႈတစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။ အက်ြႏု္ပ္တုိ့ျပဳလုပ္တဲ့ ဘယ္အရာျဖစ္ျဖင့္ အက်ြႏု္ပ္တုိ့ကုိ သာယာေျဖာင့္ျဖဴးေအာင္ျပဳလုပ္ရပါ့မယ္။ ျငိမ္းခ်မ္းေအာင္၊ ေပ်ာ္ရႊင္ေအာင္ ျပဳလုပ္ရပါ့မယ္။

လူမႈဆက္ဆံေရးပရိယာယ္ၾကြယ္၀တဲ့သူတစ္ေယာက္ဟာ- မကြယ္မေထာင့္ တဲ့တုိး ေျဗာင္ျဖစ္တဲ့အမွန္တရားကုိ ေျပာဆုိျခင္းရဲ့ အေတြးစိတ္ကူးမ်ားမွာ- လြန္ကဲစြာ အေလးေပးလိမ့္ေပမဲ့- သူ့အလုိဆႏၵကုိဆန့္က်င္လွ်က္ လူမႈဆက္ဆံေရးပရိယာယ္ ၾကြယ္၀ဖုိ့ အတင္းအဓမၼ မရမကလုပ္ခုိင္းတဲ့အခါ- ရုိးသားပြင့္လင္းတဲ့လူတစ္ေယာက္ဟာ မေျပလည္မႈကုိ ခံစားရပါလိမ့္မယ္။ ဂနာမျငိမ္ ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ အေျခအေနကုိ ဘယ္လုိတုန့္ျပန္ရမယ္ဆုိတာကလည္း အရႈံးအႏုိင္ေပၚႏုိင္တဲ့အရာေပၚမွာ- ခ်ိန္ခြင္ညွာေပၚရွိတဲ့ အရာေပၚမွာ တည္မွီပါတယ္။

သင္ဟာ ရုိးသားပြင့္လင္းခ်င္လ်င္- သင့္ရဲ့သူေဌးကုိဆန့္က်င္ျပီး ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေျပာဆုိခ်င္လ်င္ - သင္ဟာ သင့္ရဲ့အလုပ္ ဆုံးရႈံးမယ္ ဆုိတာ အေကာင္းဆုံး ျပင္ဆင္ထားပါ။ သင္ဟာ သင့္ရဲ့သူငယ္ခ်င္းကုိ သူႏွင့္ပတ္သက္လုိ့ သင္ မၾကဳိက္ႏွစ္သက္တဲ့အရာကုိ ေျပာဆုိလ်င္- အဲဒါက သင့္ရဲ့ မိတ္ေဆြအေပါင္းအသင္းျဖစ္မႈကုိ အဆုံးသတ္ႏုိင္ပါတယ္။

သင္ဟာ စိတ္မခ်မ္းေျမ့ဖုိ့ (ဒါမွမဟုတ္) ေနာင္တ အဲဒါေတြမျဖစ္ေတာ့မဲ့ အက်ဳိးဆက္ကုိ လက္ခံဖုိ့ အရန္သင့္ ျဖစ္တဲ့အခ်ိန္- အဲဒီေနာက္ သင္ဟာ ရုိးသားပြင့္လင္းႏုိင္ပါတယ္။ အက်ြႏု္ပ္တုိ့ဟာ ျမင္သာတဲ့ အမွန္တရားကုိ သိရွိတဲ့အခါ- အက်ြႏု္ပ္တုိ့ ဘာ့ေၾကာင့္ လူမႈဆက္ဆံေရး ပရိယာယ္ၾကြယ္၀လာတာလဲ? လူမႈဆက္ဆံေရး ပရိယာယ္ဟာ- အျခားသူမ်ားႏွင့္ အက်ြႏု္ပ္တုိ့ကိုယ္ကုိ ထိခုိက္အနာတရျဖစ္ျခင္းကုိ ေရွာင္တိမ္းဖုိ့- အက်ြႏု္ပ္တုိ့က အသုံးျပဳတဲ့ အျမဲတမ္း လြတ္ေျမာက္တဲ့ တံခါးေပါက္တစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။

“ငါဟာ ဖုိး၀ၾကီး ျဖစ္ေနသလား?” လုိ့ ေယာက်ၤားေလးက သူရဲ့ရည္းစားမိန္းကေလးကို ေမးျမန္းတဲ့အခါ- “ဟုတ္တယ္-နင္ဟာ အေလးခ်ိန္ အမ်ားၾကီး တုိးလာတယ္”လုိ့ မိန္းကေလးက ရုိးသာပြင့္လင္းစြာ ျပန္ေျဖပါတယ္။ တစ္စုံတစ္ေယာက္ဟာ သူမရည္းစားရဲ့ တန္ျပန္တုန့္ျပန္ ျဖစ္ေပၚလာမဲ့အရာမ်ားကုိ ေကာင္းေကာင္း စိတ္ကူးၾကည့္ႏုိင္ပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ မိန္းကေလးဟာ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေျပာဆုိလ်င္- ျပီးေတာ့ သူ့ကုိ စစ္မွန္တဲ့ခ်စ္ခင္မႈေၾကာင့္ သူမ ရည္းစားရဲ့အမ်က္ေဒါသကုိ ရင္ဆုိင္လ်င္- ဒါက ၀ိတ္ထိန္းထားျခင္းရဲ့ အခ်က္ကုိ အေလးအနက္ထားလိမ့္မယ္ - ဆုိတာ ျဖစ္ႏုိင္ဖြယ္ အလားအလာရွိပါတယ္။

လူမႈဆက္ဆံေရးပရိယာယ္ဟာ အက်ြႏု္ပ္တုိ့ကုိ ေရတုိ ကာကြယ္အာမခံပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေရရွည္အက်ဳိးအျမတ္ႏွင့္ အျမဲတေစ တုိးတက္မႈ အျမတ္အစြန္းမ်ားကုိ သယ္ေဆာင္လာတာကေတာ့ ရုိးသားေျဖာင့္မတ္မႈပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ျပည့္ျပည့္၀၀ရုိးသားပြင့္လင္းဖုိ့ သင္ဟာ သင္ကုိယ္တုိင္-“ငါ ဘာ့ေၾကာင့္ အမွန္တရားကုိ ေျပာဆုိဖုိ့ ၀န္ေလး ေၾကာက္ရြံ့တာလဲ?”- ဆုိတာ စုံစမ္းရပါ့မယ္။ လူမႈဆက္ဆံေရးပရိယာယ္ဟာ အက်ြႏု္ပ္တုိ့ရဲ့ မိမိကုိယ္ကုိယ္ ကာကြယ္ျခင္းႏွင့္ မိမိရွင္သန္မႈအတြက္ ၾကဳိးပမ္းျခင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

အက်ြႏု္ပ္တုိ့ရဲ့အတၱဟာ ရုိင္းပ်ေစာ္ကားမႈႏွင့္ ျပစ္တင္ေ၀ဖန္မႈကုိ ၾကည္ျဖဴစြာ လက္သင့္ခံဖုိ့- အလြန္ပဲ ႏုနယ္ပါတယ္။ အထိမခံ ကြဲအက္လြယ္ပါတယ္။ အလုပ္မွာ (ဒါမွမဟုတ္) အိမ္မွာ အမွန္တရားကုိ ေျပာဆုိ ေနျခင္းျဖင့္- အက်ြႏု္ပ္တုိ့အခ်ဳိ့ဟာ ဟန္ခ်က္ပ်က္ေအာင္ ဆတ္ေဆာ့ခ်င္ၾကပါလိမ့္မယ္။ အက်ြႏု္ပ္တုိ့ဟာ ထိပ္တုိက္ ရင္ဆုိင္မႈကုိ ေရွာင္တိမ္းခ်င္ၾကပါတယ္။

သုိ့ေသာ္လည္း ရုိးသားပြင့္လင္းမႈႏွင့္ လူမႈဆက္ဆံေရးပရိယာယ္ဟာ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္ သီးသန့္မူပုိင္ေတာ့ မဟုတ္ပါ။ အနားမသီႏုိင္တာေတာ့ မဟုတ္ပါ။ အဲဒါက- ပြတ္တုိက္ျခင္း ပြတ္ရွျခင္းမရွိဘဲ မွန္ကန္တဲ့ယဥ္ေက်းဖြယ္ရာရွိျခင္းျဖင့္ မွန္ကန္တဲ့အခ်ိန္မွာ- အမွန္တရားကုိ ေျပာဆုိဖုိ့ လမ္းေၾကာင္းႏွင့္ ရဲရင့္ျခင္းသတၱိကုိ ယူေဆာင္ပါတယ္။

အဆုံးအျဖတ္ မရွိေတာ့ေသာ

လက္မႈိင္ခ်ျခင္းႏွင့္ စိတ္ပ်က္လက္ပ်က္ မေပ်ာ္မရႊင္ျဖစ္ျခင္းဟာ- အက်ြႏု္ပ္တုိ့ရဲ့ေန့စဥ္ဘ၀မ်ားမွာရင္ဆုိင္ဖုိ့ အက်ြႏု္ပ္တုိ့ ေရာက္ရွိလာတဲ့- တကယ္ေတြ့ေနက် ျဖစ္ေနက် အပ်က္သေဘာေဆာင္တဲ့ စိတ္ခံစားခ်က္မ်ား အတြင္းမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အက်ြႏု္ပ္တုိ့ရဲ့ အကဲျဖတ္စီရင္ခ်က္ဆုိင္ရာ ခ်ဥ္းကပ္မႈရဲ့ အက်ဳိးဆက္ တစ္ခုအျဖစ္- ဒီစိတ္ခံစားခ်က္မ်ားဟာ တက္ၾကြျပင္းထန္လာပါတယ္။

အက်ြႏု္ပ္တုိ့အားလုံးမွာ သူ့ကုိယ္၌ကုိယ္က အမႈရင္ဆုိင္ရျခင္း စစ္ေဆးစီရင္ျခင္းကုိ ဦးစီးဦးရြက္ျပဳစီမံခန့္ခြဲတဲ့- ေမြးရာပါနဂုိရွိရင္းစြဲ တရားေရးစနစ္တစ္ခု ရွိပါတယ္။ သေဘာမက်တဲ့တစ္စုံတစ္ခုက ျဖစ္ပ်က္လ်င္ျဖစ္ပ်က္ခ်င္း (ဒါမွမဟုတ္) အက်ြႏု္ပ္တုိ့ရဲ့အတၱကုိ ထိခုိက္ခံရတဲ့အခါ- တရားစြဲဆုိျခင္းအက္ဥပေဒဟာ စတင္ပါတယ္။ ပုံမွန္အားျဖင့္ ေအာက္ပါ ဂ်ဴရီအဖြဲ့ရဲ့ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ ေလးခုထဲက တစ္ခုခုကုိ ျဖတ္သန္းသြားေလ့ရွိပါတယ္။

(၁) I am okay, you are not okay;

(၂) I am not okay, you are okay;

(၃) I am not okay, you are not okay;

(၄) I am okay and you are okay, too.

ဒီဆုံးျဖတ္ခ်က္မ်ားမွာ “You”ဟာ လူတစ္ေယာက္- အေျခအေနတစ္ခု- အျဖစ္အပ်က္တစ္ခု- ျဂိဳဟ္ရဲ့အေန အထား ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။ လက္ေတြ့အားျဖင့္ မိမိပင္ကုိမူလရဲ့အျပင္ဘက္ တစ္စုံတစ္ခုမွ်သာပါ။

ပထမဆုံးအဆုံးအျဖတ္ကုိ သူတုိ့ရဲ့စိတ္အတြင္းရွိခုံသမာဓိအဖြဲ့က အမိန့္ခ်မွတ္တဲ့ လူအမ်ားဟာ- ထုံးစံအတုိင္း တစ္ကုိယ္ေကာင္းအတၱသမားမ်ားပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ မိမိကုိယ္ကုိယ္မိမိ ျပန္လည္ဆန္းစစ္ေနသူမ်ား မဟုတ္ပါ။ မာေက်ာ ခက္တေရာ္ရွိသူမ်ား ျဖစ္ပါတယ္။ ထုိင္းထုံစြာ ေလ့လာ သင္ယူေနသူမ်ား ျဖစ္ပါတယ္။ သူတုိ့ဟာ ကုိယ့္ကုိယ္ကုိ ယုံၾကည္စိတ္ခ်မႈတကယ္ရွိေပမယ့္- အဓိကအားျဖင့္ မိမိကုိယ္ကုိယ္ မ်က္ႏွာသားေပး လုိက္ေလ်ာခြင့္လႊတ္ျပီး- အၾကံျပဳခ်က္ အဆုိျပဳခ်က္မ်ားအတြက္ လြယ္လြယ္ကူကူ လုိလုိလားလား ေရွာေရွာရႈရႈ လက္ခံတတ္တာေတာ့ မဟုတ္ပါ။

သူတုိ့ဟာ ခြက်က် တထူးတဆန္းျဖစ္တဲ့ ၾကံၾကံဖန္ဖန္ျဖစ္ရပ္မ်ားကုိလည္း စီမံကြပ္ကဲ လက္ထဲမွာ ထားရွိႏုိင္ ပါတယ္။ ျပီးေတာ့ ျပႆနာမ်ားစြာ လူမ်ားစြာနဲ့ ပတ္သက္လုိ့ အစဥ္သျဖင့္ မေက်မနပ္ ညည္းတြားေနပါတယ္။ သူတုိ့ဟာ တစ္ခါတစ္ရံ ေၾကာက္မက္ဖြယ္ ျခိမ္းေျခာက္ႏုိင္ပါတယ္။ မာန္တက္ေမာက္မာႏုိင္ပါတယ္။ သူတုိ့ဟာ အေတာ္အသင့္ ဖန္တီးႏုိင္စြမ္း ထြင္ညဏ္ရွိပါတယ္။ ဆန္းသစ္ေျပာင္းလဲ အသစ္ထြင္ႏုိင္ပါတယ္။ သုိ့ေသာ္ သူတုိ့ဟာ တစ္ခါ တစ္ေလျဖစ္တဲ့ ဆုတ္ဆုိင္းမႈတစ္ခုေနာက္မွာေတာင္- စိတ္ရဲ့ အျပဳသေဘာအေပါင္းလကၡဏာ ေဆာင္တဲ့ အေျခအေန တစ္ခု- ၾကြင္းက်န္ရစ္ပါတယ္။

ဒုတိယ အဆုံးအျဖတ္ကုိ သူတုိ့ရဲ့စိတ္အတြင္းရွိခုံသမာဓိအဖြဲ့က အမိန့္ခ်မွတ္တဲ့ ပုဂၢဳိလ္ဟာ- မိမိကုိယ္ကုိယ္ ယုံၾကည္မႈနဲ့ပတ္သက္လုိ့ နည္းပါးနိမ့္က်တဲ့သူမ်ား ျဖစ္ပါတယ္။

သူတုိ့ဟာ နာရီးမ်ားစြာအတြက္ မိမိကုိယ္ကုိယ္မိမိ ခ်င့္ခ်ိန္စဥ္းစား ျပန္လည္ ဆန္းစစ္ပါလိမ့္မယ္။ ျပီးေတာ့ မၾကာခဏ ဖိစီးႏွိပ္စက္မႈစြဲလမ္းျခင္း အေလ့ရွိပါတယ္။ သူတုိ့ဟာ သင္ယူဖုိ့ စစ္မွန္တဲ့အလုိဆႏၵရွိတဲ့အတုိင္း သူတုိ့ရဲ့အမွားမ်ားမွ သင္ယူပါလိမ့္မယ္။ သုိ့ေသာ္လည္း သူတုိ့ဟာ စိတ္ပ်က္လက္ပ်က္ျဖစ္ျခင္းႏွင့္ စိတ္ဓာတ္က် ျခင္းဆုိင္ရာ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ခံရသည့္အခ်ိန္ ျဖစ္ေလ့ျဖစ္ထ ျဖစ္လြယ္ေလ့ရွိပါတယ္။ ျပီးေတာ့ ဆုတ္ဆုိင္းမႈ တစ္ခုမွ နာလန္ထူျပန္မတ္လာဖုိ့ ကာလအၾကာၾကီး ယူပါတယ္။

တတိယအမ်ဳိးအစားကေတာ့ လက္ခံစဥ္းစားေပးျခင္းရဲ့အဆုံးသတ္မွာ ျဖစ္ၾကတဲ့ သူမ်ားကုိ- သူရဲ့ေ၀ဖန္ ေထာက္ကြက္မ်ားက စိတ္တုိစရာေကာင္းႏုိင္တဲ့- အဆုိးျမင္၀ါဒီပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

သူတုိ့ဟာ မွန္ကန္တဲ့တစ္စုံတစ္ခုကုိ ရွာေဖြႏုိင္ပုံယုံမွ်ေတာင္ မေပၚပါ။ သူတုိ့ဟာ နားပူနားဆာတက်ည္က်ည္ လုပ္တဲ့ အမ်ဳိးအစားမ်ား ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။ ျပီးေတာ့ မၾကာမၾကာ ဖန္တီးႏုိင္စြမ္းထြင္ညဏ္ရွိသူမ်ား မဟုတ္ပါ။ သူတုိ့ဟာ ဘယ္အေၾကာင္းျဖစ္ျဖစ္ သူတုိ့ရဲ့သက္ေသာင့္သက္သာ ဇိမ္က်ေနတဲ့ သတ္မွတ္နယ္ေျမဇုံမ်ားကေန အနည္းဆုံး စြန့္စားပုံေတာ့ ေပၚပါတယ္။ ျပီးေတာ့ ….သူတုိ့ရဲ့ မလုိလားဘဲ အင္တင္တင္၀န္ေလးေနျခင္းကုိ - မိမိကုိယ္ကုိယ္ အခြင့္အေရးယူ ခ်မွတ္ျပဌာန္းထားတဲ့အားရေက်နပ္မႈကုိ- လက္ခံႏုိင္စြမ္းရွိတဲ့ ေပးႏုိင္တဲ့ လုံျခဳံစိတ္ခ်မႈအာမခံခ်က္ဆုိင္ရာ အကန့္အသတ္နယ္နိမိတ္ကုိ လုိလားပုံေပၚပါတယ္။

လူအမ်ားရဲ့ ေနာက္ဆုံးအမ်ဳိးအစားကေတာ့ Edison အမ်ဳိးအစားပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

သူတုိ့ဟာ သူတုိ့ရဲ့က်ရႈံးမႈအတြက္ အျခားတစ္ဦးတစ္ေယာက္ကုိျဖစ္ေစ သူတုိ့ကုိယ္သူတုိ့ျဖစ္ေစ- ဘယ္ေတာ့မွ ျပစ္တင္ရႈတ္ခ် ျပစ္ဒဏ္ခ်မွတ္ ၾကိတ္မွိတ္ခံစားလိမ့္မယ္မဟုတ္ပါ။ သူတုိ့ဟာ အႏုိင္မခံ အရႈံးမေပးတဲ့စိတ္ဓာတ္ ရွိပါတယ္။ ျပီးေတာ့ စြန့္စား၀ံ့ပါတယ္။ သူတို့ဟာ ဘ၀အတြက္ မကုန္ခမ္းႏုိင္တဲ့ အလုိဆႏၵ ရွိပုံေပါက္ပါတယ္။ သူတုိ့ဟာ ထုံးစံအတုိင္း ဖန္တီးႏုိင္စြမ္းထြင္ညဏ္ ရွိပါတယ္။ သူတို့ဟာ မယံုႏုိင္ေလာက္ေအာင္ထူးျခားတာက အျပဳသေဘာေဆာင္ အေကာင္းဘက္ျမင္တာျဖစ္ျပီး မဆုတ္မနစ္ဇြဲသန္မႈပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ သုိ့ေသာ္လည္း သူတုိ့ဟာ ေအာင္ျမင္လာတဲ့အခါ ကုိယ့္က်ဳိးၾကည့္ တကယ့္အတၱဆန္လာသူ ျဖစ္လာႏုိင္ပါတယ္။ အေၾကာင္းက ပင္ကုိယ္အားျဖင့္ သူတုိ့မွာ သူတုိ့ကုိယ္ကုိယ္သူတုိ့နဲ့ပတ္သက္လုိ့ ၾကီးက်ယ္ခ်ဲ့ကားေဖာင္းပြတဲ့ သေဘာထား ခံယူခ်က္တစ္ခု ရွိေနလုိ့ ျဖစ္ပါတယ္။

သိပ္အဆင့္ျမင့္သူမ်ားႏွင့္ ဖီလုိေဆာ္ဖာမ်ားကေတာ့ ေလးခုေျမာက္အမ်ဳိးအစားကုိ ေက်ာ္လႊားႏုိင္သူမ်ားပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ သူတုိ့ဟာ စိတ္အတြင္းရွိခုံသမာဓိအဖြဲ့တစ္ခုကုိ ဘယ္ေတာ့မွ မထားရွိတဲ့ ညဏ္အလင္းရွင္မ်ား ျဖစ္ပါတယ္။ သက္ဆုိင္ပါ၀င္ျခင္းမရွိဘဲ ေလ့လာေစာင့္ၾကည္ယုံမွ်သာျဖစ္တဲ့ ေလ့လာအကဲခတ္တဲ့သူက- စိတ္အတြင္းရွိ ခုံသမာဓိအဖြဲ့ကုိ ျပန္လည္အစားထုိး အသစ္လဲပါတယ္။

သူတုိ့ဟာ “လက္ေတြ့လုပ္သူဘ၀-ျပဳလုပ္သူအျဖစ္” တစ္ခုခုရွိတာနဲ့ပတ္သက္လုိ့ မယုံၾကည္ပါ။ ျပဳလုပ္သူအျဖစ္- ဟာ ျပဳလုပ္ဖုိ့ ျပဳမူေဆာင္ရြက္ဖုိ့ မတတ္ႏုိင္ျခင္း မဟုတ္ပါ။ ျပဳလုပ္သူအျဖစ္- ဟာ မိမိအျပဳအမူရဲ့ အလုိဆႏၵအက်ဳိးဆက္ကုိ အက်ဳိးသက္ေရာက္ ျဖစ္ထြန္းေစဖုိ့- စြမ္းပကား ပုိင္ဆုိင္မႈရွိျခင္းရဲ့- ယုံၾကည္ေလာက္ဖြယ္ အႏွစ္သာရပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အျပဳအမူမ်ားကုိ အစျပဳတဲ့ရည္ရြယ္ခ်က္(အျမင္အၾကား စိတ္ခံစားမႈ (ဒါမွမဟုတ္) ကုိယ္က်ဳိးအတၱဆုိင္ရာ လူသားေတြရဲ့ အားရေက်နပ္မႈ) တစ္ခုဆီသုိ့ မၾကာခဏ ေရွးရႈဦးတည္ပါတယ္။

ေနာက္ဆုံးအမ်ဳိးအစားက အနည္းငယ္ မိမိကုိယ္ကုိ မ်က္ႏွာသာေပး လုိက္ေလ်ာခြင့္လႊတ္မႈမွ ကင္းတဲ့ သူအမ်ားအျဖစ္ ဖြဲ့စည္းပါ၀င္ပါတယ္။ သူတုိ့ဟာ မ်ားစြာအတၱကင္းတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ သူတုိ့ဟာ သူတုိ့ တာ၀န္ရွိသည့္အရာကုိ ျပဳလုပ္ျခင္းျဖင့္ စီစဥ္ခင္းက်င္းျပရုံမွ်သာ ျဖစ္ျပီး- မနာလုိ၀န္တိုျခင္း- အကဲျဖတ္စီရင္ခ်က္ခ်ျခင္း တစ္ခုခုမရွိေတာ့ဘဲ- အက်ဳိးရလဒ္ကုိ လက္ခံယုံမွ်သာ ျဖစ္ပါတယ္။

တင့္တိမ္ေရာင္ရဲေက်နပ္မႈဟာ အသိတရားေခါင္းထဲ၀င္လာျခင္းရဲ့ အျခင္အရာတစ္ခုပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ လူအမ်ား အေပၚမွာျဖစ္ေစ- အေျခအေနမ်ားအေပၚမွာျဖစ္ေစ- (ဒါမွမဟုတ္) မိမိကုိယ္ကုိယ္မွာ ျဖစ္ေစ- အဆုံးအျဖတ္ တစ္ခုကုိ ျဖတ္သန္းျခင္း မရွိေတာ့ဘဲ- ဘ၀ကုိ ေနထုိင္ျခင္းဟာ စိတ္ပ်က္လက္ပ်က္မေပ်ာ္ရႊင္ျခင္းႏွင့္ ေမ်ာ္လင့္ခ်က္ ပ်က္သုဥ္းျခင္းမွ လြတ္ေျမာက္ျခင္း ၀ဋ္က်ြတ္ျခင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

Seattle’s letter to the President of USA

When the US government inquired about the buying of tribal lands from Seattle, the chief of the American Indian tribe inhabiting in modern Seattle in Washington State, he is said to have sent a marvelous letter to the President.

The letter shows how far the so-called ‘aborigines’ are considerate towards nature and the environment, and how profoundly they feel that life is connected to all forms of nature. Chief Seattle, being one of the last to speak of moral values coming down from the Paleolithic age, voices his great concern over the issue, in about 1852, at a time when the problems of the greenhouse effect of global warming had not yet been heard of.

The following is an excerpt from his letter;

“ The President of Washington sends words that he wished to buy our lands. But how can you buy or sell the sky? The land? The idea is strange to us. If we do not own the freshness of the air and the sparkle of the water, how can you buy them?”

“Every part of this earth is sacred to my people. Every shining pine needle, every sandy shore, every mist in the dark woods, every meadow, every humming insect, all are holy in the memory and experience of my people.”

“We know the sap which course through the trees, we know the blood that courses through our veins. We are part of the earth and it is part of us. The perfumed flowers are our sisters. The bear, the deer and the great eagle, all these are our brothers.

The rocky crests, the dew in the meadow and the body heat of the pony and man, all belongs to the same family. The shining water that moves in the streams and the rivers is not just water but the blood of our ancestors.

If we sell you our land you must remember that it is sacred. Each ghostly reflection in the clear waters of the lakes tells of events and memories in the life of my people. The water’s murmur is the voice of my father’s father.”

“The rivers are my brothers. They quench our thirst. They carry our canoes and feed our children. So you must give to the rivers the kindness you would give to any brother.”

“If we sell you our land remember that the air is precious to us, that the air shares its spirit with all the life it supports. The wind that gave our grandfather his first breath also receives his last sigh. The wind also gives our children the spirit of life. So if we sell you our land you must keep it apart and sacred, as a place where man can go to taste the wind that is sweetened by the meadow flowers.”

He foreshadows what we as individuals as well as nations would do in our technological age by polluting air, water, food and environment.

“Will you teach your children what we have taught our children? That this is our mother? What befalls the earth befalls all sons of the earth.”

“This we know, that earth does not belong to man, man belongs to the earth. All things are connected like the blood that unites us all. Man did not weave the web of life, he is merely a strand in it. Whatever he does to the web, he does to himself.”

He continues further to stress the monotheistic belief common to them as well as to Christians.

“One thing we know, our God is also your God. The earth is precious to him and to harm the earth is to heap contempt on its creator.”

“Your destiny is a mystery to us. What will happen when the buffaloes are all slaughtered? The wild horses tamed? What will happen when the secret corners of the forest are heavy with the scent of many men and the view of the ripe hills is blotted by talking wires?

Where will the thicket be? Gone! Where will the eagle be? Gone! And what is it to say goodbye to swift pony and the bunt? The end of living and the beginning of survival. When the last red man has vanished with his wilderness and his memory is only shadow of a cloud moving across the prairie, will these shores and forests still be there? Will there be any of the spirit of my people left?”

“We love this earth as a newborn loves its mother’s heartbeat. So, if we sell you our land, love it as we have loved it. Care for it as we have cared for it. Hold in your mind the memory of the land as it is when you received it. Preserve the land for all children and love it as God loves all.”

As Chief Seattle predicted, has not the end of living and the fight for survival begun?

Adapted from Power of Myth pp. 34, 35

By Josap Cambell with Bill Moyers

An Approach to Buddhist Social Philosophy-238-241

ေစာင့္ဆုိင္းျခင္းႏွင့္ ေစာင့္ၾကည့္ျခင္း

လူသားသဘာ၀ရဲ့ အလြန္လွပတဲ့ပုံပန္းသြင္ျပင္တစ္ခုဟာ တစ္စုံတစ္ခုအတြက္ ေစာင့္ဆုိင္းဖုိ့ စြမ္းရည္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အက်ြႏု္ပ္တုိ့ဟာ တစ္စုံတစ္ခု (ဒါမွမဟုတ္) က်န္တဲ့ အျခားတစ္ခုခုအတြက္ အျမဲတမ္း ေစာင့္ဆုိင္းေနပါတယ္။

သုိ့ေပမယ့္ ေစာင့္စားျခင္းကုိ သေဘာမေတြ့ မႏွစ္ျမဳိ့ဖြယ္ျဖစ္တဲ့ သက္၀င္လႈပ္ရွားမႈတစ္ခုအျဖစ္ ရႈျမင္ဖုိ့ မဟုတ္ပါ။ သင္ဟာ ဘယ္လုိ ေစာင့္ဆုိင္းရမယ္ဆုိတာ သိရွိရပါ့မယ္။ ေစာင့္ဆုိင္းျခင္းအတြက္ ျခားနားတဲ့နည္းလမ္းမ်ား- တမူထူးတဲ့ အေၾကာင္းတရားမ်ား ရွိပါတယ္။

အက်ြႏု္ပ္တုိ့ မ်က္ေမွာက္မွာ ဘယ္လုိေနထုိင္တယ္ဆုိတာ မသိဘဲ အျမဲတမ္း ေစာင့္ဆုိင္းေနတဲ့အခါ- ဒါက အက်ြႏု္ပ္တုိ့ရဲ့ ပ်င္းရိတဲ့ သေဘာသဘာ၀ရဲ့ ထင္ဟပ္မႈပုံရိပ္တစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။ သင္ ပ်င္းရိ ေလေလ- သင္ကုိယ္တုိင္နဲ့ ပတ္သက္လုိ့ သင္ဟာ မ်ားစြာ သတိမျပဳမိေလေလ- အျပင္ပန္း ပုံပန္း ဟန္ပန္အလုိက္- သင့္ရဲ့ အေပၚယံမ်က္ႏွာပန္းသဘာ၀ႏွင့္လုိက္၍- သင္ဟာ အေပၚယံမ်က္ႏွာျပင္ ေပၚမွာ ေနထုိင္ေလေလ-ျဖစ္ပါတယ္။ ျပီးေတာ့ သင္ဟာ အလြယ္တကူ ေစာင့္ဆုိင္းေလ့ ရွိပါတယ္။

ဒါက ဖင့္ေႏွးျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီဖင့္ေႏွးျခင္းမွာ- တစ္ဦးတစ္ေယာက္က အက်ြႏု္ပ္တုိ့ အလုိရွိတဲ့ အရာ ေတြ လာေရာက္ျပီး အက်ြႏု္ပ္တုိ့ကုိ ေပးလိမ့္မယ္ဆုိတာ ေမ်ာ္လင့္လွ်က္- ေျပာင္းလဲဖုိ့ အက်ြႏု္ပ္တုိ့ဟာ အျမဲတမ္း တစ္စုံတစ္ခုကုိ ေစာင့္ဆုိင္းၾကပါတယ္။ လူသားသဘာ၀က အဲဒီအတုိင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

သင္ဟာ သင္ကုိယ္တုိင္ ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္လ်င္- ေန့တုိင္း မီနစ္တုိင္းမွာ ဘ၀ဟာ အျမဲတမ္း သင့္ရဲ့တံခါး၀ကုိ ေခါက္ေနတယ္ဆုိတာ သင္ ေတြ့ျမင္ပါလိမ့္မယ္။ ဒါက ေျပာင္းလဲဖုိ့ သင့္ကုိ ေျပာေနပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သင္ဟာ ေျပာင္းလဲဖုိ့ သတၱိမရွိပါ။ (သင္ဟာ တုိက္ဆုိင္ျဖစ္ပ်က္လာတဲ့ အေျပာင္းအလဲကုိ ေစာင့္ဆုိင္းေနပါတယ္။) သင္လုိခ်င္တဲ့အေျပာင္းအလဲ တေထရာတည္း သင္ ျဖစ္လိမ့္မယ္ မဟုတ္ပါ။

အက်ြႏု္ပ္တုိ့အားလုံး ျငိမ္းခ်မ္းခ်င္ၾကတယ္၊ ညီညြတ္ခ်င္ၾကတယ္ ျပီးေတာ့ ေပ်ာ္ရႊင္ခ်င္ၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ စင္စစ္မေတာ့ ဒီအရာမ်ား ကုိ ေအာင္ျမင္ျခင္းအတြက္ ဘယ္ေလာက္ေလာက္မ်ား အလုပ္ လုပ္ၾကပါသလဲ?

သဘာ၀တရားဟာ မၾကာခဏ ၾကဳိဆုိလက္ခံႏုိင္တဲ့အဆုံးပုိင္းကုိ ေရာက္လာပါတယ္။ လူသားရဲ့ ျပဳဖြယ္ေဆာင္တာ သက္၀င္လႈပ္ရွားမႈက အရင္းအျမစ္မ်ားႏွင့္ပတ္သက္လုိ့ ကုိယ့္က်ဳိးရွာ အျမတ္ထုတ္ျခင္းကုိ ေပၚေပါက္ေစပါတယ္။ သာဓကအားျဖင့္ ပတ္၀န္းက်င္ ညစ္ညမ္း ေစျခင္းမ်ားပါ။

သဘာ၀တရားက သင့္ကုိ ေျပာင္းလဲေစခ်င္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သင္က မေျပာင္းလဲပါ။ သင္ဟာ ေစာင့္ဆုိင္းေနပါတယ္ (ဘာအတြက္လဲ?)။ ျပီးေတာ့ အေျခအေနအျဖစ္အပ်က္ေတြက ထိန္းမႏုိင္ သိမ္းမရ ျဖစ္တဲ့အခါ ေဘးဒုကၡေတြ ျဖစ္ပ်က္ႏုိင္ပါတယ္။ အဲဒါေတြကုိ သဘာ၀ (ဒါမွမဟုတ္) လူကလုပ္တာလုိ့ သတ္မွတ္ပါ။ ( ျဖစ္ရပ္မွန္ကေတာ့ ပတ္၀န္းက်င္ဟာ သူ့ရဲ့ခံႏုိင္စြမ္းအတုိင္းအတာ ရွိတယ္ဆုိတာ- ျပီးေတာ့ တစ္ေန့ အက်ြႏု္ပ္တုိ့ဟာ စိန္ေခၚတဲ့အေျခအေနမ်ားနဲ့ ရင္ဆုိင္ရမယ္ဆုိတဲ့ အခ်က္ပါ။)

တစ္ခါတစ္ရံ အဲဒါက လုံး၀အံ့ၾသျခင္းကုိ အက်ြႏု္ပ္တုိ့ကုိ ဖမ္းဆြဲထားပါတယ္။ (အဲဒါက ေသြးလန့္ စိတ္ေခ်ာက္ခ်ားျခင္းတစ္ခုလုိ လားပါတယ္။) ရုတ္တရက္ျဖစ္ပြါးတဲ့ကပ္ေဘးမ်ား တုိက္ဆုိင္ျဖစ္ပ်က္ျပီး အက်ြႏု္ပ္တုိ့ဟာ အက်ဳိးဆက္ေတြကုိ ရင္ဆုိင္ဖုိ့ အျပည့္အ၀ ျပင္ဆင္မထားပါ။ ဒါေပမယ့္ တစ္ခါတစ္ရံ မွာေတာ့ အက်ြႏု္ပ္တုိ့ဟာ ဒီရုတ္တရက္ျဖစ္ပြါးတဲ့ကပ္ေဘးမ်ားမွ သင္ယူၾကရပါတယ္။ ျပီးေတာ့ အက်ြႏု္ပ္တုိ့ ကုိယ္တိုင္ႏွင့္ ပတ္၀န္းက်င္မွာ- အေျပာင္းအလဲနဲ့ပတ္သက္လုိ့ လားေရာက္ေစဖုိ့ ေျခလွမ္း မ်ားကုိ ယူရာမွာေတာင္ အဲဒါမွ သင္ယူၾကရပါတယ္။

သင္ဟာ စုေပါင္းလုပ္ေဆာင္ရမယ္ဆုိတာ- ပူးတြဲေဆာင္ရြက္ရမယ္ဆုိတာ- သည္းခံမႈကုိ ေလ့က်င့္ရမယ္ဆုိတာ- ဆက္ႏႊယ္ပတ္သက္ ရမယ္ဆုိတာ- သင္ နားလည္သေဘာေပါက္တဲ့တစ္ေန့- အဲဒီေန့မွာ ဘ၀ရဲ့လမ္းအသစ္တစ္ခု စတင္ျခင္း ျဖစ္လာပါတယ္။

သင္ဟာ သည္းခံမႈမရွိလင့္ကစား- ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈမရွိလင့္ကစား- ငုိညည္းတယ္- ျငီးျငဴတယ္ဆုိလ်င္- သင္ဟာ သင့္ကုိ လႈပ္ႏႈိး တံခါးေခါက္ဖုိ့ အၾကီးမားဆုံးနဲ့ ပါ၀ါအမ်ားဆုံး တူကုိ အသုံးျပဳဖုိ့- သဘာ၀ကုိ ခြင့္ျပဳလမ္းဖြင့္ေပးလိမ့္မယ္ ဆုိတာ-မွတစ္ပါး- ဘာတစ္ခုမွ် ျဖစ္ေပၚလာလိမ့္မယ္မဟုတ္ပါ။

ေစာင့္ဆုိင္းရျခင္းဟာ ေကာင္းပါတယ္ဆုိေပမယ့္ ဘယ္လုိ ေစာင့္ဆုိင္းရမယ္ဆုိတာ သင္က သိရွိမွသာပါ။ Aurobindo Ashram ရဲ့မိခင္က ေျပာပါတယ္။ အဲဒါကေတာ့ သင္ဟာ ဘယ္လုိေစာင့္ဆုိင္းရမယ္ ဆုိတာကုိ သင္ သိတဲ့အခါ- သင္ဟာ သင့္ဘက္ျခမ္းမွာ အခ်ိန္ကုိ ထားရွိပါတယ္။ သင့္မွာ အခ်ိန္ရွိပါေသးတယ္။ (အခ်ိန္ဟာ သင္ႏွင့္အတူ လာပါတယ္။) သည္းခံမႈ တိတ္ဆိတ္ျငိမ္သက္မႈျဖင့္ ဘယ္လုိ ေစာင့္ဆုိင္းရမယ္ဆုိတာ သင္ယူပါ။

အမ်ားအားျဖင့္ ေၾကာက္ရြံထိတ္လန့္တဲ့စြမ္းအင္မ်ား- တင္းၾကပ္မႈမ်ားအျပည့္ျဖင့္ အဲဒီလုိ အက်ြႏု္ပ္တုိ့ ေစာင့္ဆုိင္းတဲ့အခါ- အက်ြႏု္ပ္တုိ့ ဟာ ဟန္ခ်က္မညီ ျဖစ္သြားပါတယ္။ အက်ြႏု္ပ္တုိ့ ေစာင့္ဆုိင္းေနတဲ့အခါ အက်ြႏု္ပ္တုိ့မွာ အဲဒီေစာင့္စားျခင္းကုိ သည္းခံမႈမရွိပါ။

အေျပာင္းအလဲအတြက္ ေစာင့္ဆုိင္းေနျခင္းႏွင့္ သည္းခံမႈျဖင့္ေစာင့္စားေနျခင္းအၾကား ျခားနားမႈဟာ- ေနာက္ပုိင္းမွာ သင့္ကုိ ယုံၾကည္ ေမ်ာ္လင့္ထားတဲ့အရာကုိ သင္ ျပဳလုပ္ျပီးျပီဆုိတာ ျဖစ္ပါတယ္။ သင့္ဟာ သင္ရဲ့တာ၀န္ကုိ လုပ္ျပီးပါျပီ။

အဲဒီေနာက္ သည္းခံမႈျဖင့္ ေစာင့္ဆုိင္းႏုိင္ပါတယ္။ ျပီးေတာ့ ကုိယ့္ဘက္ျခမ္းမွာ အခ်ိန္ကုိ ထားရွိႏုိင္ပါတယ္။ အခ်ိန္ရွိႏုိင္ပါေသးတယ္။ အဲဒါက ဘ၀မွာ သင့္ကုိ အေကာင္းဆုံး အျမန္ဆုံး အခြင့္အလမ္းကုိ ေပးႏုိင္ပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္လမ္းခရီးဟာ သင့္ရဲ့ partner-ျဖစ္လာပါတယ္။ ျပီးေတာ့ အလုိဆႏၵရွိတဲ့ အက်ဳိးဆက္ေတြ ရရွိဖုိ့ သင့္ကုိ ကူညီပါတယ္။

သင္မွာ အလုိဆႏၵတစ္ခုရွိတယ္ဆုိလ်င္ သင္ဟာ သည္းခံမႈလည္း ရွိရပါလိမ့္မယ္။ ရွိသင့္ပါတယ္။ မ်ဳိးေစ့တုိင္းဟာ ေပါက္ဖြါးခ်င္ၾက ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အပင္ၾကီးတစ္ပင္ ျဖစ္ထြန္းလာတယ္ဆုိတာ သည္းခံမႈျဖင့္သာလ်င္ တျဖည္းျဖည္း ၾကီးထြားလာပါတယ္။

သုိ့ေသာ္ျငားလည္း- ျဖစ္ျမဲပုံမွန္- အဲဒီအေျပာင္းအလဲကုိ သယ္ေဆာင္လာဖုိ့ တစ္စုံတစ္ေယာက္ကုိ ေစာင့္ဆုိင္းျခင္း- (ညစ္ပတ္ရႈပ္ပြ ကေမာက္ကမအေျခအေနမ်ားကုိ လာေရာက္ေဆးေၾကာသုတ္သင္ သန့္ရွင္းဖုိ့ အျခားတစ္ဦးတစ္ေယာက္ကုိ ေစာင့္ဆုိင္းျခင္း- သင့္ေတာ္တဲ့ေျခလွမ္းကုိ ယူေဆာင္ရန္ ပဏာမေျခလွမ္းကုိ ယူဖုိ့ အျခားတစ္ဦး တစ္ေယာက္ကုိ ေစာင့္ဆုိင္းျခင္း)- လုိ့ ဆုိလုိအဓိပၸါယ္ရတဲ့ အေျပာင္းအလဲကုိ အက်ြႏု္ပ္တုိ့ ေစာင့္ဆုိင္းေနၾကပါတယ္။

ဒါဟာ အေတာမသတ္ႏုိင္တဲ့ ေစာင့္ဆုိင္းျခင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ပဋိပကၡသည္ ဖန္တီးႏုိင္စြမ္းအတြက္ လုိအပ္ေသာအရာ ျဖစ္သည္

MK Gandhi- ဟာ ေတာင္အာဖရိကႏုိင္ငံေနစဥ္ ရထားတစ္စင္းမွ သူ့ကုိ အျပင္ ကန္ထုတ္ခံရတဲ့အခါ ေရြးခ်ယ္မႈတစ္ခုျပဳလုပ္ဖုိ့ ရွိခဲ့ပါတယ္။ အဲဒါက “အျဖစ္အပ်က္မ်ားကုိ လ်စ္လ်ဴရႈ၍ျဖစ္ေစ၊ ျငိမ္းခ်မ္းေရးမွာ သက္ရွင္ေနထုိင္၍ျဖစ္ေစ… (ဒါမွမဟုတ္) ပဋိပကၡထဲ၀င္ေရာက္၍ျဖစ္ေစ၊ ထပ္တလဲလဲ ေႏွာင့္ယွက္မႈမ်ား၊ အခက္အခဲမ်ားကုိ ရင္ဆုိင္၍ျဖစ္ေစ၊ ရုပ္ပုိင္းဆုိင္ရာ ထိခုိက္နာက်င္ျခင္းမ်ားရဲ့ ျဖစ္ႏုိင္ေျခမ်ားကုိ ရင္ဆုိင္၍ျဖစ္ေစ” တစ္ခုခုကုိ ေရြးခ်ယ္ရပါ့မယ္။ သူဟာ ေနာက္ပုိင္း ဒုတိယတစ္ခုကုိ ေရြးခ်ယ္ခဲ့ပါတယ္။ ဘာ့ေၾကာင့္လဲ?

ျငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ေအးေအးေဆးေဆး ေနထုိင္ျခင္းဟာ ဘ၀ရဲ့ေနာက္ဆုံးရည္မွန္းခ်က္ ျဖစ္ခဲ့တယ္ ဆုိတာ-- ျပီးေတာ့ ဒီရည္မွန္းခ်က္ကုိ ေအာင္ျမင္ဖုိ့ အေကာင္းဆုံးလမ္းဟာ ပဋိပကၡနဲ့ ပတ္သက္တဲ့ အေျခအေနမ်ားကုိ ေရွာင္ရွားဖုိ့ျဖစ္ခဲ့တယ္ဆုိတာ-- သူ့ကုိ ေဟာေျပာျပသခဲ့တဲ့ ဂုရုတစ္ေယာက္ သူ့မွာ မရွိခဲ့ဘူးလား? ဘာ့ေၾကာင့္ သူဟာ ေ၀းရာသုိ့ မေလွ်ာက္လွမ္းခဲ့သလဲ? ေခါင္းေရွာင္မသြားခဲ့သလဲ? လုပ္ဖုိ့ မျငင္းဆန္ခဲ့တာလဲ?

Dalai Lama- ဟာ တိဘက္တြင္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးမွာ သက္ရွင္ေနထုိင္ေရးထက္ သင့္ေတာ္တဲ့ မိမိတုိင္း ျပည္က ၾကာျမင့္စြာ ခြဲခြါေနရျခင္း ဘ၀ေနထုိင္မႈပုံစံကုိ ေရြးခ်ယ္ခဲ့ပါတယ္။ သူကုိယ္တုိင္ဟာ စိတ္ပုိင္းဆိုင္ရာ ျမင့္ျမတ္သူတစ္ဦး ျဖစ္ပါတယ္။ သူဟာ ကမၻာတစ္၀န္း ျငိမ္းခ်မ္းေရးတရားေတြ ေဟာၾကားခဲ့ပါတယ္။ သူဟာ ျငိမ္းခ်မ္းေရးမွာ ရွင္သန္ေနထုိင္ရျခင္းက ပဋိပကၡရဲ့အေျခအေနမ်ားကုိ ေရွာင္ရွားဖုိ့ လုိအပ္ခဲ့တယ္ဆုိတာ မသိရွိခဲ့ဘူးလား?

Aung Sun Suu Kyi- ဟာ အထိန္းသိမ္းခံခဲ့ရမွာမဟုတ္။ Winston Churchill- ဟာ ကမၻာ့စစ္ထဲ ပူးေပါင္းပါ၀င္ရဖုိ့ အေၾကာင္းရွိမွာမဟုတ္။ Nelson Mandela- ဟာ တစ္ကုိယ္တည္း အက်ဥ္းခ်ျခင္းကုိ ခံစားရမွာမဟုတ္။ Julius Nyerere- ဟာ Idi Amin ႏွင့္ စစ္ပြဲတစ္ပြဲကုိ တုိက္ခုိက္ဖုိ့ရာ ရွိလိမ့္မယ္ မဟုတ္။

ျငိမ္းခ်မ္းေရးမွာ ရပ္တည္ေနေပမယ့္ ပဋိပကၡကုိ ေထြးပုိက္ေပြ့ဖက္ျပီးတဲ့ လူအမ်ားနဲ့ပတ္သက္လုိ့ စာရင္းက အရွည္ၾကီးပါ။ မွတစ္ပါးအျခား.. သူတုိ့ဟာ အဲဒါကုိ အရႈံးေပးအည့ံခံဖုိ့ထက္ သင့္ေတာ္တဲ့ ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္မႈကုိ ဆန့္က်င္ျပီးရပ္တည္ဖုိ့ ရဲရင့္ျခင္းသတၱိရွိပါတယ္။

ႏွစ္သက္ျမတ္ႏုိးစရာေကာင္းတဲ့ အိႏၵိယဆုိင္ရာ၀တၳဳ Ramayana နဲ့ Mahabharata ႏွစ္ခုစလုံးဟာ စစ္ပြဲပုံျပင္မ်ားပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ျငိမ္းခ်မ္းေရးပုံျပင္မ်ားမဟုတ္ပါ။ တရားရုံးမွာ Krishana- ဟာ Draupadi- ရဲ့ မ်က္ႏွာပ်က္အရွက္တကြဲျဖစ္ရျခင္းနဲ့ပတ္သက္တဲ့ ျဖစ္ရပ္ကုိ မသိက်ဳိးက်ြန္ျပဳဖုိ့ Pandavas- ကုိ မေျပာဆုိခဲ့ပါ။ သူဟာ စစ္ပြဲသုိ့သြားဖုိ့ သူတုိ့ကုိ အားေပးတုိက္တြန္းခဲ့ပါတယ္။ Gita- က ေျပာပါတယ္--“ အမွန္တရားကုိ ထိန္းသိမ္းဖုိ့ စစ္ပြဲမွာပါ၀င္ျခင္းဟာ စစ္သည္ရဲမက္တစ္ေယာက္အတြက္ ေရြးခ်ယ္ရမယ့္ကိစၥ မဟုတ္။ ဒါဟာ သူ့ရဲ့တာ၀န္ပဲ ျဖစ္တယ္”။

Islam- က ေျပာပါတယ္။ “ မိမိကုိယ္ကုိယ္ ခုခံကာကြယ္ျခင္းရဲ့ နည္းလမ္းတစ္ခုအျဖစ္-- ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္မႈက အကဲစမ္း စမ္းသပ္လာတဲ့အခါ-- တုိက္ခုိက္မႈဟာ တရားမွ်တမႈအတြက္ ထိန္းသိမ္းဖုိ့ ျဖစ္တဲ့အခါ-- Jihad- မွာ ပူးေပါင္းပါ၀င္ျခင္းဟာ muslim- တစ္ေယာက္ရဲ့ တာ၀န္ျဖစ္ပါတယ္”။

ပဋိပကၡႏွင့္ ပဋိပကၡတစ္ခုကုိ ေျဖရွင္းျခင္းရဲ့ နည္းလမ္းမ်ားအၾကား အက်ြႏု္ပ္တုိ့ကုိ ဇေ၀ဇ၀ါရႈပ္ေထြးေစခဲ့ပါတယ္။

အက်ြႏု္ပ္တုိ့ မမွန္မကန္ ယူဆခဲ့တာကေတာ့ - ျငိမ္းခ်မ္းေရးကုိ ခ်စ္တဲ့သူတစ္ေယာက္အျဖစ္ Gandhi-ဟာ ပဋိပကၡရဲ့အေျခအေနကုိ ေရွာင္ရွားျပီးခဲ့ရမယ္ဆုိတာ ျဖစ္ပါတယ္။ သုိ့ေသာ္ အျခားတစ္ဖက္မွာ သူဟာ ပဋိပကၡကုိ ထိပ္တုိက္ရင္ဆုိင္ခဲ့ပါတယ္။ Bhagat Singh- ဟာ ခုိက္ရန္ေဒါသရန္လုိမႈကုိ ေရြးခ်ယ္စဥ္ Gandhi- ဟာ ျငိမ္းခ်မ္းေရးလက္နက္ကုိ အသုံးျပဳဖုိ့ ၾကဳိးစားျခင္းမွတစ္ပါး-- သူတုိ့ႏွစ္ေယာက္ဟာ ပဋိပကၡႏွင့္ဆက္ဆံ သက္ဆုိင္ပတ္သက္ဖုိ့ သူတုိ့ ကုိယ္ကုိယ္သူတုိ့ အသင့္ ျဖစ္ေနပါတယ္။

သိပၸံပညာရွင္၊ အႏုပညာရွင္ (ဒါမွမဟုတ္) ပေရာ္ဖက္ဆာတစ္ေယာက္ရဲ့တာ၀န္ဟာ အသိပညာဆုိင္ရာ ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္တဲ့ စနစ္မ်ားကုိ ဆန့္က်င္လွ်က္-- ပဋိပကၡမွာ ပါ၀င္ဖုိ့လည္း ျဖစ္ပါတယ္။ အကန့္အသတ္ ရွိတဲ့အသိပညာဆုိင္ရာ ဘယ္အမ်ဳိးအစားပဲျဖစ္ျဖစ္ ေက်းကြ်န္ဘ၀ရဲ့ အမ်ဳိးအစားတစ္ခုပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

Albert Einstein- ဟာ သိပၸံဆုိင္ရာ အသိပညာရဲ့နယ္နိမိတ္မ်ားကုိ လမ္းဖြင့္ေပးခဲ့ပါတယ္။ James Joyce- ဟာ စာေပနဲ့ပတ္သက္တဲ့ကမၻာမွာ နည္းတူမျခား ျပဳလုပ္ခဲ့ပါတယ္။ ဖန္တီးႏုိင္စြမ္းအားနဲ့ ပတ္သက္လုိ့ ကန့္သတ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္ျခင္းကုိ သူဟာ အဲဒါေတြကုိိ ျမင္ယင္ျမင္သေလာက္ ေရးသား ျခင္းဆုိင္ရာ ဥပေဒမ်ားကုိ ဆန့္က်င္ခဲ့ပါတယ္။Picasso- နွင့္ M F Husanin- ဟာ အႏုပညာျမင္ကြင္းမွာ လက္ခံထားတဲ့ဥပေဒမ်ားကုိ ေက်ာ္လြန္တဲ့ နယ္ပယ္ကုိ စူးစမ္းေလ့လာခဲ့ပါတယ္။ Mother Teresa- ဟာ ေစာင့္ေရွာက္ျခင္းနဲ့ပတ္သက္တဲ့ အယူအဆကုိ ျပန္လည္အနက္အဓိပၸါယ္ ဖြင့္ဆုိခဲ့ပါတယ္။

သူတုိ့အထဲက လူတုိင္းလူတုိင္းဟာ ေ၀ဖန္ျခင္းျငင္းခုံျခင္းကုိ ရင္ဆုိင္ခဲ့ရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူတုိ့ဟာ သူတုိ့ရဲ့အလုပ္နဲ့ပတ္သက္တဲ့သဘာ၀ကုိ အခုိင္အမာလက္ခံယုံၾကည္ထားခဲ့ပါတယ္။ ျပီးေတာ့ သူတုိ့ဟာ သူတုိ့ရဲ့အျမင္ကုိ ျဖည့္ဆည္းေလ့ရွိတဲ့ နည္းစနစ္မ်ားကုိ နားလည္သေဘာေပါက္ ထိန္းသိမ္းေလ့ရွိပါတယ္။ သူတုိ့ဟာ ဆက္လက္စိတ္ပါ၀င္စားမႈကုိ ထိန္းသိမ္းထားပါတယ္။

အက်ြႏု္ပ္တုိ့ ခ်စ္ျမတ္ႏုိးတဲ့ သူအမ်ား-- အက်ြႏု္ပ္တုိ့ ၀တ္ျပဳကုိးကြယ္တဲ့ အရာမ်ားမွာေတာင္ ျပည့္၀ ကုံလုံတဲ့ လုံေလာက္ျပည့္စုံမႈအျဖစ္ ျဖစ္တည္ျခင္းကုိ ျငင္းပယ္ခဲ့ျပီးျပီဆုိတာ… ျပီးေတာ့ ျဖစ္တည္ျခင္းကုိ ၾကီးက်ယ္ျပန့္ကားလာဖုိ့အတြက္ ပဋိပကၡမွာ ပါ၀င္ဖုိ့ ေရြးခ်ယ္ခဲ့ျပီးျပီဆုိတာ… သည္အရာမွ ေကာက္ခ်က္ခ်ႏုိင္သည္သာ ျဖစ္ပါတယ္။ သူတုိ့ဟာ အက်ြနု္ပ္တုိ့ဘ၀ရဲ့ရည္ရြယ္ခ်က္ကုိ ျပန္လည္ ဖြင့္ဆုိရွင္းျပျပီးပါျပီ။

အက်ြနု္ပ္တုိ့ဘ၀ရဲ့ရည္ရြယ္ခ်က္ဟာ ျပဳသမွ်ႏုရတဲ့ မလႈပ္မယွက္ျငိမ္ေနတဲ့ လက္သင့္ခံျခင္းမွာ ရွင္သန္ ေနထုိင္ဖုိ့မဟုတ္ပါ။ ဖန္တီးႏုိင္စြမ္းအလုိ့ငွါ ပဋိပကၡနဲ့ ထိေတြ့မႈရွိဖုိ့ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဖန္တီးႏုိင္စြမ္းဟာ ဘ၀ရဲ့ရည္ရြယ္ခ်က္ ျဖစ္ပါတယ္။ ရည္ရြယ္ခ်က္ဟာ ၀ိညာဥ္အသီးသီးႏွင့္ စုေပါင္းထားတဲ့သိစိတ္ကုိ ေရွ့တုိးတက္လွမ္းဖုိ့ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီေနရာမွာ သတိေပးတဲ့စကားလုံး တစ္လုံးကေတာ့… အက်ြႏု္ပ္တုိ့ဟာ ပဋိပကၡက တရားမွ်တသလား မမွ်တဘူးလား- ဆုိတာ သိဖုိ့ရန္အလုိ့ငွါ… စိတ္ပုိင္းဆုိင္ရာအရ အက်ြႏု္ပ္တုိ့ကုိယ္ကုိ ပထမဆုံး ေက်ေအးျပီးျပတ္ ေအးျငိမ္းေစရမယ္ဆုိတာ… ျဖစ္ပါတယ္။