ေကသမုတၱိသုတ္ေတာ္ တနည္းအားျဖင့္ ကာလာမသုတ္ေတာ္လာ လူအမ်ား စိတ္၀င္စားေသာ ခ်က္ခ်င္းလက္ခံ အတည္မျပဳသင့္ေသာအခ်က္ ၁၀-ခ်က္ကုိ ပါဠိ၊ အ႒ကထာ၊ ဋီကာ မ်ားႏွင့္ ထင္ရွားေသာဆရာေတာ္မ်ား၏ ဘာသာျပန္မ်ားအား အစဥ္အတုိင္း ေဖာ္ျပသြားပါမည္။ မွတ္ခ်က္။ ။ အ႒ကထာ၊ ဋီကာမ်ားအား ႏုိင္ငံေတာ္ ပရိယတၱိသာသနာ့တကၠသုိလ္(ရန္ကုန္)၊ သုတၱႏၱပိဋကဌာန၊ ဌာနမႈး(ျငိမ္း) ဆရာေတာ္ ဘဒၵႏၱ သုစိတၱ ( ဒီဃ ဘာဏက၊ သာသနဓဇဓမၼာစရိယ၊ မဟာဓမၼာစရိယ M.A ၊ ပိဋကတၱယပါရဂူ)မွ နိႆယ ျပန္ဆုိေတာ္မူသည္။
(၁) ကာလာမသုတ္ေတာ္လာ ခ်က္ခ်င္းလက္ခံအတည္မျပဳသင့္ေသာ ပထမအခ်က္
ပါဠိ။ ။ မာ အႏုႆေ၀န။
အ႒ကထာ။ ။ မာ အႏုႆေ၀နာတိ အႏုႆ၀ကထာယပိ မာ ဂဏိွတၳ။
ဋီကာ။ ။ မာ အႏုႆေ၀နာတိ အာဒီသု ပန ဧေကာ ဒဟရကာလေတာ ပ႒ာယ ဧ၀ံ အႏုႆေ၀ါ အတၳိ။ ဧ၀ံ စိရကာလကတာယ အႏုႆတိယာ လဗၻမာနံ ကထမိဒံ အညထာ သိယာ။ တသၼာ ဘူတေမတႏၱိ အႏုႆေ၀န ဂဏွာတိ။ တထာ ဂဟဏံ ပဋိကၡိပေႏၱာ “မာ အႏုႆေ၀နာ”တိ အာဟ။ အႏု အႏု သ၀နံ အႏုႆေ၀ါ။
အ႒ကထာ။ ။ မာ အႏုႆေ၀နာတိ - မာ အႏုႆေ၀န ဟူသည္ကား၊ အႏုႆ၀ကထာယပိ - ကေလး ဘ၀မွစ၍ အဆင့္ဆင့္ၾကားရေသာ စကားမွ်ျဖင့္လည္း၊ မာ ဂဏွိတၳ - ဟုတ္ျပီမွန္ျပီဟု အတည္မယူကုန္လင့္။
ဋီကာ။ ။ ပန - အဖုိ့တစ္ပါးကား၊ မာ အႏုႆေ၀နာတိ အာဒီသု - မာ အႏုႆေ၀န အစရွိေသာ စကားရပ္တုိ့၌၊ အ၀ယ၀ေတၳာ - အစိတ္စိတ္ျဖစ္ေသာအနက္ကုိ၊ ဧ၀ံ - ဤသုိ့၊ ေ၀ဒိတေဗၺာ - သိထုိက္၏။ ဧေကာ - တစ္ေယာက္ေသာ ပုဂၢဳိလ္သည္၊ ဒဟရကာလေတာ - ငယ္ရြယ္စဥ္ကာလမွ၊ ပ႒ာယ - စ၍၊ ဧ၀ံ - ဤသို့၊ အႏုႆေ၀ါ - အဆင့္ဆင့္ၾကားရျခင္းသည္၊ အတၳိ - ရွိ၏။ ဧ၀ံ - ဤသို့၊ စိရကာလကတာယ - ၾကာျမင့္စြာ ေသာကာလ၌ ျပဳအပ္ေသာ၊ အႏုႆတိယာ - အဖန္ဖန္ေအာက္ေမ့ အမွတ္ရျခင္းျဖင့္၊ လဗၻမာနံ - ရအပ္ေသာ၊ ဣဒံ - ဤစကားသည္၊ ကထံ - အဘယ္သုိ့လ်င္၊ အညထာ - တစ္ပါးေသာအျခင္းအရာအားျဖင့္၊ သိယာ - ျဖစ္ရာအံ့နည္း။ တသၼာ - ထုိ့ေၾကာင့္၊ ဧတံ - ဤစကားသည္၊ ဘူတံ - ဟုတ္မွန္၏။ ဣတိ - ဤသို့၊ အႏုႆေ၀န - ငယ္ရြယ္စဥ္ကာလမွ အဆင့္ဆင့္ၾကားျခင္းျဖင့္၊ ဂဏွာတိ - ယူ၏။ တထာ - ထုိသုိ့ေသာ အျခင္းအရာအားျဖင့္၊ ဂဟဏံ - ယူျခင္းကုိ၊ ပဋိကၡိပေႏၱာ - ပယ္ျမစ္ေတာ္မူလုိေသာ (၀ါ) ပယ္ျမစ္ေတာ္မူလုိ သည္၏အျဖစ္ေၾကာင့္၊ “မာ အႏုႆေ၀နာ”တိ - မာ အႏုႆေ၀နဟူ၍၊ ဘဂ၀ါ - ျမတ္စြာဘုုရားသည္၊ အာဟ - မိန့္ေတာ္မူ၏။ အႏု အႏု - အဆင့္ဆင့္၊ သ၀နံ - ၾကားျခင္း၊ အႏုႆေ၀ါ - အဆင့္ဆင့္ၾကားျခင္း။
(၁) ကေလးဘ၀မွစ၍ အဆင့္ဆင့္ၾကားရေသာ စကားမွ်ျဖင့္လည္း ဟုတ္ျပီမွန္ျပီဟု အတည္မယူကုန္လင့္။ ဘဒၵႏၱသုစိတၱ
(၂) ေျပာသံၾကားကာမွ်ျဖင့္ ဟုတ္ျပီမွန္ျပီဟု အတည္မယူကုန္လင့္။ (ပါဠိေတာ္ျမန္မာျပန္စာအုပ္ -၂၀၇)
(၃) ကေလးဘ၀မွစ၍ ၾကားနာမွတ္သားခဲ့ရျခင္းျဖင့္လည္း ဟုတ္တယ္မွန္တယ္ဟု အစြဲအျမဲ မယူၾကႏွင့္။ အရွင္ဇနကာဘိ၀ံသ (အနာဂတ္သာသနာေရး - ၃၅၂)
(၄) အဆင့္ဆင့္ေျပာစကား ၾကားရုံမွ်ျဖင့္လည္း ဟုတ္လွျပီဟု အတည္အျမဲ စြဲမွတ္မထားၾကကုန္လင့္။ အရွင္ပညိႆရာဘိ၀ံသ(အဂၤုတၳဳိရ္ပါဠိေတာ္နိႆယ - ၄၄၁)
(၅) သူတစ္ပါး၏အထံမွ အဖန္တလဲလဲ ၾကားေသာစကားျဖင့္ မယူကုန္လင့္။ အရွင္ဇာဂရ (အဂၤုတၳဳိရ္ ပါဠိေတာ္နိႆယ (မုိးထိမူ) - ၅၄၇ )
(၆) Do not accept anything on (mere) hearsay – (i.e. thinking that thus have we heard it from a long time.) Ven. Narada Maha Thera (Buddhism in a nutshell -22)
(၇) Do not be led by reports. D.R Walpola Ra Hu La (What the Buddha taught – 2 )
(၈) Do not go by oral tradition. Nyanaponika Thera (Numerical discourses of the Buddha - 64)
*********************************************************************
(၂) ကာလာမသုတ္ေတာ္လာ ခ်က္ခ်င္းလက္ခံအတည္မျပဳသင့္ေသာ ဒုတိယအခ်က္
ပါဠိ။ ။ မာ ပရမၸရာယ။
အ႒ကထာ။ ။ မာ ပရမၸရာယာတိ ပရမၸရ ကထာယပိ မာ ဂဏိွတၳ။
ဋီကာ။ ။ အပေရာ ‘အမွာကံ ပိတုပိတာ မဟာ၀ုဒၶါနံ ဥပေဒသ ပရမၸရာယ ဣဒမာဘတံ။ ဧ၀ံ ပရမၸရာဘတံ ကထံနာမ န အညထာ သိယာ တသၼာ ဘူတေမတႏၱိ ဂဏွာတိ၊ တံ ပဋိကၡိပေႏၱာ ‘မာ ပရမၸရာယာ’တိ အာဟ။
အ႒ကထာ။ ။ မာ ပရမၸရာယာတိ - မာ ပရမၸရာယဟူသည္ကား၊ မာ ပရမၸရကထာယပိ - မိဘဘုိးဘြား အစရွိသည္တုိ့ သတ္မွတ္ခဲ့ေသာ ဥပေဒသအဆက္ဆက္စကားမ်ားမွ်ျဖင့္လည္း၊ မာ ဂဏွိတၳ - ဟုတ္ျပီမွန္ျပီဟု အတည္မယူကုန္လင့္။
ဋီကာ။ ။ အပေရာ - တစ္ေယာက္ေသာပုဂၢဳိလ္သည္၊ အမွာကံ - ငါတုိ့၏၊ ပိတုပိတာမဟာ၀ုဒၶါနံ - အဘအဘုိး အစရွိေသာအားျဖင့္ ၾကီးကုန္ေသာသူတုိ့၏၊ ဥပေဒသ ပရမၸရာယ - ဥပေဒအဆက္ဆက္အားျဖင့္၊ ဣဒံ - ဤစကားကုိ၊ အာဘတံ - ေဆာင္အပ္၏။ ဧ၀ံ - ဤသုိ့၊ ပရမၸရာဘတံ - အဘ အဘုိး အစရွိကုန္ေသာ ၾကီးကုန္ေသာသူတုိ့၏ ဥပေဒသအဆက္ဆက္အားျဖင့္ ေဆာင္အပ္ေသာ၊ ကထံနာမ - စကားမည္သည္၊ အညထာ - တစ္ပါးေသာအျခင္းအရာအားျဖင့္၊ န သိယာ - မျဖစ္ရာ။ တသၼာ - ထုိ့ေၾကာင့္၊ ဧတံ - ဤစကားသည္၊ ဘူတံ - ဟုတ္မွန္၏။ ဣတိ - ဤသို့၊ ဂဏွာတိ - ယူ၏။ တံ - ထုိသုိ့ယူျခင္းကုိ၊ ပဋိကၡိပေႏၱာ - ပယ္ျမစ္ေတာ္မူလုိေသာ၊ ၀ါ- ပယ္ျမစ္ေတာ္မူလုိသည္၏အျဖစ္ေၾကာင့္၊ ‘မာ ပရမၸရာယာ’တိ - မာ ပရမၸရာယ ဟူ၍၊ ဘဂ၀ါ - ျမတ္စြာဘုရားသည္၊ အာဟ - မိန့္ေတာ္မူ၏။
(၁) မိဘဘုိးဘြားစေသာ ၾကီးကုန္ေသာသူတုိ့၏ အစဥ္အဆက္ သတ္မွတ္သယ္ေဆာင္ခဲ့ေသာ ဥပေဒသႏွင့္ ကိုက္ညီသည္ဟူ၍လည္း ဟုတ္ျပီမွန္ျပီဟု အတည္မယူကုန္လင့္။ ဘဒၵႏၱသုစိတၱ
(၂) အစဥ္အဆက္စကားမ်ွျဖင့္လည္း မယူကုန္လင့္ဦး။ (ပါဠိေတာ္ျမန္မာျပန္စာအုပ္ -၂၀၇)
(၃) မိဘဘုိးဘြား စသည္တုိ့မွ ဆင္းသက္၍ (ပရံပရ = အဆက္ဆက္) မွတ္ယူလုပ္ကုိင္ရုိးျဖစ္၍လည္း အစြဲအျမဲ မယူထားၾကႏွင့္။ အရွင္ဇနကာဘိ၀ံသ (အနာဂတ္သာသနာေရး - ၃၅၂)
(၄) မိဘဘုိးဘြား အဆက္ဆက္ေျပာစကားျဖင့္လည္း ဟုတ္လွျပီဟု အတည္အျမဲ စြဲမွတ္မထားၾကကုန္လင့္။ အရွင္ပညိႆရာဘိ၀ံသ(အဂၤုတၳဳိရ္ပါဠိေတာ္နိႆယ - ၄၄၁)
(၅) ေဆြမ်ဳိးတုိ့၏အဆက္ဆက္မွလာေသာ စကားျဖင့္ မယူၾကကုန္လင့္။ အရွင္ဇာဂရ (အဂၤုတၳဳိရ္ ပါဠိေတာ္ နိႆယ (မုိးထိမူ) - ၅၄၇ )
(၆) Do not accept anything on mere tradition. – (i.e. thinking that it has thus been handed down through many generations.) Ven. Narada Maha Thera (Buddhism in a nutshell -22)
(၇) or tradition. D.R Walpola Ra Hu La (What the Buddha taught – 2 )
(၈) by lineage of teaching. Nyanaponika Thera (Numerical discourses of the Buddha - 64)
********************************************************************
(၃) ကာလာမသုတ္ေတာ္လာ ခ်က္ခ်င္းလက္ခံအတည္မျပဳသင့္ေသာ တတိယအခ်က္
ပါဠိ။ ။ မာ ဣတိ ကိရာယ။
အ႒ကထာ။ ။ မာ ဣတိ ကိရာယာ’တိ ဧ၀ံ ကိရ ဧတႏၱိ မာ ဂဏိွတၳ။
ဋီကာ။ ။ ဧေကာ ေကနစိ ကိသၼိဥၥိ ၀ုတၱမေတၳ ‘ဧ၀ံ ကိရ ဧတ ’ ႏၱိ ဂဏွာတိ၊ တံ နိေသေဓေႏၱာ ‘မာ ဣတိ ကိရာယာ’တိ အာဟ။
အ႒ကထာ။ ။ မာ ဣတိ ကိရာယာ’တိ - မာ ဣတိ ကိရာယ-ဟူသည္ကား၊ ဧတံ - ဤစကားသည္၊ ဧ၀ံကိရ - ဤသုိ့ျဖစ္ဖူးသတတ္၊ ဣတိ - ဤသို့၊ မာ ဂဏွိတၳ - ဟုတ္ျပီမွန္ျပီဟု အတည္မယူကုန္လင့္။
ဋီကာ။ ။ ဧေကာ - တစ္ေယာက္ေသာ ပုဂၢဳိလ္သည္၊ ေကနစိ - တစ္စုံတစ္ေယာက္ေသာပုဂၢဳိလ္သည္၊ ကိသၼိဥၥိ - တစ္စုံတစ္ခုေသာ အေၾကာင္းအရာကို၊ ၀ုတၱမေတၱ - ေျပာဆုိကာမွ်ျဖစ္လတ္ေသာ္၊ ဧတံ - ဤအေၾကာင္းအရာသည္၊ ဧ၀ံကိရ - ဤသို့ျဖစ္ဖူးသတတ္၊ ဣတိ - ဤသို့၊ ဂဏွာတိ - ယူ၏။ တံ - ထုိသုိ့ ယူျခင္းကုိ၊ နိေသေဓေႏၶာ - တားျမစ္ေတာ္မူလုိေသာ၊ ၀ါ- တားျမစ္ေတာ္မူလုိသည္၏အျဖစ္ေၾကာင့္၊ မာ ဣတိ ကိရာယာ’တိ - မာ ဣတိ ကိရာယဟူ၍၊ ဘဂ၀ါ - ျမတ္စြာဘုရားသည္၊ အာဟ - မိန့္ေတာ္မူ၏။
(၁) ဤသို့ျဖစ္ဖူးသတတ္ဟူေသာ စကားမွ်ျဖင့္လည္း ဟုတ္ျပီမွန္ျပီဟု အတည္မယူကုန္လင့္။ ဘဒၵႏၱသုစိတၱ
(၂) ဤသုိ့ျဖစ္ဖူးသတတ္ဟူေသာ စကားမွ်ျဖင့္လည္း မယူကုန္လင့္ဦး။ (ပါဠိေတာ္ျမန္မာျပန္စာအုပ္ -၂၀၇)
(၃) “ဒီဟာက ဒီလုိတဲ့” ဟု အျခားတစ္ေယာက္ ေျပာလုိက္ရုံမွ်ျဖင့္လည္း အျမဲအစြဲ မွတ္ယူ မယူထားၾကႏွင့္။ အရွင္ဇနကာဘိ၀ံသ (အနာဂတ္သာသနာေရး - ၃၅၂)
(၄) အဲဒါ ဒီလုိတဲ့ဟု မေသမခ်ာ ေျပာစကားျဖင့္လည္း ဟုတ္လွျပီဟု အတည္အျမဲ စြဲမွတ္မထားၾကကုန္လင့္။ အရွင္ပညိႆရာဘိ၀ံသ(အဂၤုတၳဳိရ္ပါဠိေတာ္နိႆယ - ၄၄၁)
(၅) ဤသို့ျဖစ္သတတ္ဟူေသာ အျခင္းအရာအားျဖင့္ မယူၾကကုန္လင့္။ အရွင္ဇာဂရ (အဂၤုတၳဳိရ္ ပါဠိေတာ္ နိႆယ (မုိးထိမူ) - ၅၄၇ )
(၆) Do not accept anything on account of mere rumour. – (i.e. by believing what other say without any investigation.) Ven. Narada Maha Thera (Buddhism in a nutshell -22)
(၇) or hearsay. D.R Walpola Ra Hu La (What the Buddha taught – 2 )
(၈) by hearsay. Nyanaponika Thera (Numerical discourses of the Buddha - 64)
*******************************************************************
(၄) ကာလာမသုတ္ေတာ္လာ ခ်က္ခ်င္းလက္ခံအတည္မျပဳသင့္ေသာ စတုတၳအခ်က္
ပါဠိ။ ။ မာ ပိဋကသမၸဒါေနန။
အ႒ကထာ။ ။ မာ ပိဋကသမၸဒါေနနာတိ အမွာကံ ပိဋကတႏၱိယာ သဒၶိ ံသေမတီတိ မာ ဂဏိွတၳ။
ဋီကာ။ ။ ပိဋကံ ဂေႏၳာ သမၸဒီယတီတိ ဧတႆာတိ ပိဋကသမၸဒါနံ။ ဂႏၳႆ ဥဂၢဏွနေကာ။ ေတန ပိဋက ဥဂၢဏွကဘာေ၀န ဧကေစၥာ တာဒိသံ ဂႏၳံ ပဂုဏံ ကတြာ ေတန တံ သေမႏၱံ သေမတိ။ တသၼာ “ဘူတေမတႏၱိ” ဂဏွာတိ။ တံ သႏၶာေယသ ပဋိေကၡေပါ “မာ ပိဋကသမၸဒါေနနာ”တိ။ အတၱေနာ ဥဂၢဟဂႏၳ သမၸတၱိယာ မာ ဂဏွိတၳာတိ ၀ုတၱံ ေဟာတိ။ “သေမတ”ႏၱိ သံဂတံ။
အ႒ကထာ။ ။ မာ ပိဋကသမၸဒါေနနာတိ - မာ ပိဋကသမၸဒါေနန ဟူသည္ကား၊ အမွာကံ - ငါတုိ့၏။ ပိဋကတႏၱိယာ - ပိဋကပါဠိေတာ္ႏွင့္၊ သဒၶိ ံ - အတူတကြ၊ သေမတိ - ညီညြတ္ေပ၏။ ဣတိ - ဤသို့၊ မာ ဂဏွိတၳ - ဟုတ္ျပီမွန္ျပီဟု အတည္မယူကုန္လင့္။
ဋီကာ။ ။ ဧတႆ - ဤပုဂၢဳိလ္အား၊ ပိဋကံ ဂေႏၳာ - ပိဋကက်မ္းစာသည္၊ သမၸဒီယတိ - ျပည့္စုံ၏။ ဣတိတသၼာ - ထုိ့ေၾကာင့္၊ ပိဋကသမၸဒါနံ - ပိဋကသမၸဒါန-မည္၏။ ဂႏၳႆ - က်မ္းစာကုိ၊ ဥဂၢဏွနေကာ - သင္ယူတတ္ေသာသူတည္း။ ေတန ပိဋက ဥဂၢဏွကဘာေ၀န - ထုိသုိ့ ပိဋကကုိ သင္ယူတတ္သည္၏အျဖစ္ျဖင့္၊ ဧကေစၥာ - အခ်ဳိ့ေသာပုဂၢဳိလ္သည္၊ တာဒိသံ - ထုိကဲ့သုိ့ရႈ့အပ္ေသာ သေဘာရွိေသာ၊ ဂႏၳံ - က်မ္းစာကုိ၊ ပဂုဏံ - ေလ့က်က္သည္ကုိ၊ ကတြာ - ျပဳ၍၊ ေတန - ထုိက်မ္းဂန္ႏွင့္၊ တံ - ထုိေျပာဆုိလာေသာ အေၾကာင္းအရာသည္၊ သေမႏၱံ - တူမွ်သည္ရွိေသာ္၊ ၀ါ-ေကာင္းစြာေရာက္သည္ရွိေသာ္၊ သေမတိ - ညီညြတ္၏။ တသၼာ - ထုိ့ေၾကာင့္၊ ဧတံ - ဤအေၾကာင္းအရာသည္၊ ဘူတံ - ဟုတ္မွန္၏။ ဣတိ - ဤသို့၊ ဂဏွာတိ - ယူ၏။ တံ - ထုိသုိ့ေသာယူျခင္းကုိ၊ သႏၶာယ - ရည္ရြယ္၍၊ “မာ ပိဋကသမၸဒါေနနာ”တိ - မာ ပိဋကသမၸဒါေနန-ဟူ၍၊ ဧသ- ဧေသာ ပဋိေကၡေပါ - ဤပစ္ပယ္ျခင္းကုိ၊ ဘဂ၀တာ - ျမတ္စြာဘုရားသည္၊ ၀ုေတၱာ - ေဟာေတာ္မူအပ္ျပီ။ အတၱေနာ - မိမိ၏။ ဥဂၢဟဂႏၳ သမၸတၱိယာ - သင္ယူအပ္ေသာက်မ္းဂန္၏ ျပည့္စုံျခင္းမွ်ျဖင့္၊ မာ ဂဏွိတၳ - အတည္မယူကုန္လင့္။ ဣတိ - ဤသို့၊ ၀ုတၱံ - ဆုိအပ္သည္၊ ေဟာတိ - ျဖစ္၏။ သေမတႏၱိ - သေမတံဟူသည္ကား၊ သံဂတံ - ေကာင္းစြာေရာက္၏။
(၁) မိမိသင္ယူထားေသာ ပိဋကတ္က်မ္းဂန္ႏွင့္ ညီညြတ္ျပည့္စုံေပသည္ဟုလည္း ဟုတ္ျပီမွန္ျပီဟု အတည္မယူကုန္လင့္။ ဘဒၵႏၱသုစိတၱ
(၂) ပိဋကတ္စာေပႏွင့္ညီညြတ္ေပသည္ဟူ၍လည္း မယူကုန္လင့္ဦး။ (ပါဠိေတာ္ျမန္မာျပန္စာအုပ္ -၂၀၇)
(၃) “ဒီအယူအဆဟာ ငါတုိ့ သင္အပ္ေသာက်မ္းစာႏွင့္ညီတယ္” ဟု မိမိတုိ့ က်မ္းစာႏွင့္ညီေနရုံမွ်ျဖင့္လည္း အတည္တက် မွတ္ယူမထားၾကႏွင့္။ အရွင္ဇနကာဘိ၀ံသ (အနာဂတ္သာသနာေရး - ၃၅၂)
(၄) က်မ္းဂန္ကုိ သင္ျပေပးရာ ပုဂၢဳိလ္၏အျဖစ္အားျဖင့္လည္း၊ မိမိကုိယ္ကုိ က်မ္းဂန္ကုိ သင္ယူထားေသာ က်မ္းတတ္ပုဂၢဳိလ္ၾကီးအေနအားျဖင့္လည္း၊ မိမိတုိ့က်မ္းဂန္ႏွင့္ကိုက္ညီ၏ဟု အတည္အျမဲ စြဲမွတ္မထားၾကကုန္လင့္။ ဤစကား ဤအယူ၀ါဒသည္ ငါတုိ့ သင္ယူထားေသာ က်မ္းဂန္ႏွင့္ကိုက္ညီသည္ဟု အတည္အျမဲ စြဲမွတ္မထားၾကကုန္လင့္။ အရွင္ပညိႆရာဘိ၀ံသ(အဂၤုတၳဳိရ္ပါဠိေတာ္နိႆယ - ၄၄၁)
(၅) သင္အပ္ေသာက်မ္းဂန္ပါဠိကုိ ျပည့္စုံေစသျဖင့္ မယူၾကကုန္လင့္။ အရွင္ဇာဂရ (အဂၤုတၳဳိရ္ ပါဠိေတာ္ နိႆယ (မုိးထိမူ) - ၅၄၇ )
(၆) Do not accept anything just because it accords with your scriptures. Ven. Narada Maha Thera (Buddhism in a nutshell -22)
(၇) Be not led by the authority of religious texts. D.R Walpola Ra Hu La (What the Buddha taught – 2 )
(၈) by collection on scriptures. Nyanaponika Thera (Numerical discourses of the Buddha - 64)
***********************************************************************
(၅) ကာလာမသုတ္ေတာ္လာ ခ်က္ခ်င္းလက္ခံအတည္မျပဳသင့္ေသာ ပဥၥမအခ်က္
ပါဠိ။ ။ မာ တကၠေဟတု။
အ႒ကထာ။ ။ မာ တကၠေဟတူတိ တကၠဂၢါေဟနပိ မာ ဂဏိွတၳ။
ဋီကာ။ ။ ေကာစိ ကဥၥိ ၀ိတကၠေႏၱာ ‘ဧ၀ေမ၀ ေတန ဘ၀ိတဗၺ’ ႏၱိ ေက၀လံ အတၱေနာ သကၤပၸ၀ေသန ‘ဘူတမိဒ’ ႏၱိ ဂဏွာတိ။ တံ သႏၶာေယတံ ၀ုတၱံ ‘တကၠေဟတူ’တိ။
အ႒ကထာ။ ။ မာ တကၠေဟတူတိ -မာ တကၠေဟတု - ဟူသည္ကား၊ တကၠဂၢါေဟနပိ - မိမိၾကံစည္စဥ္းစားေသာ အၾကံအစည္ကုိ ယူျခင္းျဖင့္လည္း၊ မာ ဂဏွိတၳ - ဟုတ္ျပီမွန္ျပီဟု အတည္မယူကုန္လင့္။
ဋီကာ။ ။ ေကာစိ - တစ္စုံတစ္ေယာက္ေသာပုဂၢဳိလ္သည္၊ ကဥၥိ - တစ္စုံတစ္ခုေသာအေၾကာင္းအရာကို၊ ၀ိတကၠေႏၱာ - ၾကံစည္သည္ရွိေသာ္၊ ေတန - ထုိအေၾကာင္းအရာသည္၊ ဧ၀ေမ၀ - ဤသို့သာလ်င္၊ ဘ၀ိတဗၺံ - ျဖစ္ထုိက္၏။ ဣတိ - ဤသို့၊ ေက၀လံ - နယေဟတု, အကာရပရိ၀ိတကၠ - တုိ့ႏွင့္ မေရာမယွက္သက္သက္၊ အတၱေနာ - မိမိ၏၊ သကၤပၸ၀ေသန - အၾကံ၏အစြမ္းျဖင့္၊ ဣဒံ - ဤအေၾကာင္းအရာသည္၊ ဘူတံ - ဟုတ္မွန္၏။ ဣတိ - ဤသို့၊ ဂဏွာတိ - ယူ၏။ တံ -ထုိသုိ့ေသာယူျခင္းကုိ၊ သႏၶာယ - ရည္ရြယ္၍၊ ဧတံ ‘တကၠေဟတူ’ တိ ၀စနံ - တကၠေဟတုဟူေသာ ဤစကားကုိ၊ ဘဂ၀ါ - ျမတ္စြာဘုရားသည္၊ ၀ုတၱံ - မိန့္ေတာ္မူအပ္၏။
(၁) မိမိကုိယ္တုိင္ ၾကံဆေတြးေတာ၍ ယူျခင္းမွ်ျဖင့္လည္း ဟုတ္ျပီမွန္ျပီဟု အတည္မယူကုန္လင့္။ ဘဒၵႏၱသုစိတၱ
(၂) ၾကံဆေတြးေတာ၍ ယူျခင္းမ်ွျဖင့္လည္း မယူကုန္လင့္ဦး။ (ပါဠိေတာ္ျမန္မာျပန္စာအုပ္ -၂၀၇)
(၃) မိမိဘာသာ ၾကံစည္အပ္ေသာ အရာကုိလည္း ဟုတ္လွျပီမွန္လွျပီဟု အစြဲအျမဲ ယူမထားၾကႏွင့္။ အရွင္ဇနကာဘိ၀ံသ (အနာဂတ္သာသနာေရး - ၃၅၂)
(၄) ဤအတုိင္းသာ ျဖစ္ေလာက္ရာ၏ဟု ၾကံဆယူျခင္းဟူေသာ အေၾကာင္းျဖင့္လည္း ဤအၾကံအတုိင္း ဟုတ္ျပီဟု အတည္မယူၾကကုန္လင့္။ အရွင္ပညိႆရာဘိ၀ံသ(အဂၤုတၳဳိရ္ပါဠိေတာ္နိႆယ - ၄၄၁)
(၅) ၾကံဆ၍ယူျခင္းျဖင့္ မယူၾကကုန္လင့္။ အရွင္ဇာဂရ (အဂၤုတၳဳိရ္ ပါဠိေတာ္ နိႆယ (မုိးထိမူ) - ၅၄၇ )
(၆) Do not accept anything by mere supposition. Ven. Narada Maha Thera (Buddhism in a nutshell -22)
(၇) nor by mere logic. D.R Walpola Ra Hu La (What the Buddha taught – 2 )
(၈) by logical reasoning. Nyanaponika Thera (Numerical discourses of the Buddha - 64)
********************************************************************
(၆) ကာလာမသုတ္ေတာ္လာ ခ်က္ခ်င္းလက္ခံအတည္မျပဳသင့္ေသာ ဆဌမအခ်က္
ပါဠိ။ ။ မာ နယေဟတု။
အ႒ကထာ။ ။ “မာ နယေဟတူ” တိ နယဂၢါေဟန ပိ မာ ဂဏိွတၳ။
ဋီကာ။ ။ “အေညာ ဣမာယ ယုတၱိယာ ဘူတမိဒ” ႏၱိ ေက၀လံ အႏုမာနေတာ နယဂၢါေဟန ဂဏွာတိ၊ တံ ပဋိကၡိပေႏၱာ ‘မာ နယေဟတူ’တိ အာဟ။
အ႒ကထာ။ ။ “မာ နယေဟတူ” တိ - မာ နယေဟတု- ဟူသည္ကား၊ နယဂၢါေဟန ပိ - နည္းကုိယူျခင္း မွ်ျဖင့္လည္း၊ မာ ဂဏွိတၳ - ဟုတ္ျပီမွန္ျပီဟု အတည္မယူကုန္လင့္။
ဋီကာ။ ။ အေညာ - တစ္ေယာက္ေသာပုဂၢဳိလ္သည္၊ ဣဒံ - ဤအေၾကာင္းအရာသည္၊ ဣမာယ ယုတၱိယာ - ဤအေၾကာင္းယုတၱိျဖင့္၊ ဘူတံ - ဟုတ္မွန္၏။ ဣတိ - ဤသုိ့၊ ေက၀လံ - တကၠေဟတု, အာကာရပရိ၀ိတကၠတုိ့ႏွင့္ မေရာမယွက္သက္သက္၊ အႏုမာနေတာ့ - မွန္းဆေသာအားျဖင့္၊ နယဂၢါေဟန - နည္းကိုယူျခင္းျဖင့္၊ ဂဏွာတိ - ယူ၏။ တံ - ထုိသုိ့ေသာယူျခင္းကုိ၊ ပဋိကၡိပေႏၱာ - ပယ္ျမစ္ေတာ္မူလုိေသာ ၀ါ- ပယ္ျမစ္ေတာ္မူလုိသည္၏အျဖစ္ေၾကာင့္ ‘မာ နယေဟတူ’ တိ- မာ နယေဟတု-ဟူ၍၊ ဘဂ၀ါ - ျမတ္စြာဘုရားသည္၊ အာဟ - မိန့္ေတာ္မူ၏။
(၁) သဘာ၀ယုတၱိနည္းျဖင့္ ကိုက္ညီေပသည္ဟူ၍ မွန္းဆေသာနည္းလမ္းျဖင့္လည္း ဟုတ္ျပီမွန္ျပီဟု အတည္မယူကုန္လင့္။ ဘဒၵႏၱသုစိတၱ
(၂) နည္းမွီယူျခင္းမွ်ျဖင့္လည္း မယူကုန္လင့္ဦး။ (ပါဠိေတာ္ျမန္မာျပန္စာအုပ္ -၂၀၇)
(၃) အျခားေနရာ (အျခားႏုိင္ငံ)တုိ့၌ သူတစ္ပါးတုိ့ လုပ္နည္းကုိင္နည္းကုိ သေဘာက်၍လည္း ဤေနရာ၌ သင့္ေတာ္လွျပီဟု အျမဲအစြဲ ယူမထားၾကႏွင့္။ အရွင္ဇနကာဘိ၀ံသ (အနာဂတ္သာသနာေရး - ၃၅၂)
(၄) နည္းလမ္းယုတၱိ ခ်ိန္ဆယူျခင္းဟူေသာ အေၾကာင္းျဖင့္လည္း ၀ါ- နည္းယူျခင္း၊ နည္းမွီျခင္းျဖင့္လည္း ဟုတ္ျပီဟု အတည္မယူၾကကုန္လင့္။ အရွင္ပညိႆရာဘိ၀ံသ(အဂၤုတၳဳိရ္ပါဠိေတာ္နိႆယ - ၄၄၁)
(၅) နည္းကုိ ယူသျဖင့္ မယူၾကကုန္လင့္။ အရွင္ဇာဂရ (အဂၤုတၳဳိရ္ ပါဠိေတာ္ နိႆယ (မုိးထိမူ) - ၅၄၇ )
(၆) Do not accept anything by mere inference. Ven. Narada Maha Thera (Buddhism in a nutshell -22)
(၇) or inference. D.R Walpola Ra Hu La (What the Buddha taught – 2 )
(၈) by inferential reasoning. Nyanaponika Thera (Numerical discourses of the Buddha - 64)
*************************************************************************
(၇) ကာလာမသုတ္ေတာ္လာ ခ်က္ခ်င္းလက္ခံအတည္မျပဳသင့္ေသာ သတၱမအခ်က္
ပါဠိ။ ။ မာ အာကာရပရိ၀ိတေကၠန။
အ႒ကထာ။ ။ “မာ အာကာရပရိ၀ိတေကၠနာ”တိ သုႏၵရမိဒံ ကာရဏႏၱိ ဧ၀ံကာရဏပရိ၀ိတေကၠနပိ မာ ဂဏိွတၳ။
ဋီကာ။ ။ ကႆစိ ‘ဧ၀ေမတံ သိယာ’ တိ ပရိကေပၸႏၱႆ ဧကံ ကာရဏံ ဥပဌာတိ။ ေသာ ‘အေတၳတ’ ႏၱိ အတၱေနာ ပရိကပၸိတာ ကာေရန ဂဏွာတိ တံ ပဋိေသေဓေႏၱာ ‘မာ အာကာရ ပဋိ၀ိတေကၠနာ’ တိ အာဟ။
အ႒ကထာ။ ။ “မာ အာကာရပရိ၀ိတေကၠနာ”တိ - မာ အာကာရပရိ၀ိတေကၠနဟူသည္ကား၊ ဣဒံ ကာရဏံ - ဤအေၾကာင္းအရာသည္၊ သုႏၵရံ - ေကာင္း၏။ ဣတိ ဧ၀ံ - ဤသို့၊ ကာရဏပရိ၀ိတေကၠနပိ - ခုိင္လုံေသာ အေၾကာင္းအရာကုိ ၾကံစည္ျခင္းမွ်ျဖင့္လည္း၊ မာ ဂဏွိတၳ - ဟုတ္ျပီမွန္ျပီဟု အတည္မယူကုန္လင့္။
ဋီကာ။ ။ ကႆစိ - တစ္စုံတစ္ေယာက္ေသာပုဂၢဳိလ္သည္၊ ဧတံ - ဤအေၾကာင္းအရာသည္၊ ဧ၀ံ - ဤသို့၊ သိယာ - ျဖစ္ရာ၏။ ဣတိ - ဤသို့၊ ပရိကေပၸႏၱႆ - ၾကံစည္သည္ရွိေသာ္၊ ၀ါ- ၾကံစည္စဥ္၊ ဧကံ ကာရဏံ - တစ္ခုေသာအေၾကာင္းအရာသည္၊ ဥပဌာတိ - ထင္၏။
တစ္နည္း။ ဧတံ - ဤအေၾကာင္းအရာသည္၊ ဧ၀ံ - ဤသို့၊ သိယာ - ျဖစ္ရာ၏။ ဣတိ - ဤသို့၊ ပရိကေပၸႏၱႆ- ၾကံစည္ေသာ၊ ကႆစိ - တစ္စုံတစ္ေယာက္ေသာပုဂၢဳိလ္အား၊ ဧကံ ကာရဏံ - တစ္ခုေသာအေၾကာင္းအရာသည္၊ ဥပဌာတိ - ထင္၏။ ေသာ - ထုိပုဂၢဳိလ္သည္၊ ဧတံ - ဤအေၾကာင္းအရာသည္၊ အတၳိ - ရွိ၏။ ဣတိ - ဤသို့၊ အတၱေနာ - မိမိ၏။ ပရိကပၸိတာ ကာေရန - ၾကံစည္အပ္ေသာအျခင္းအရာအားျဖင့္၊ ဂဏွာတိ - ယူ၏။ တံ - ထုိသုိ့ေသာယူျခင္းကုိ၊ ပဋိေသေဓေႏၱာ - တားျမစ္ေတာ္မူလုိေသာ၊ ၀ါ- တားျမစ္ေတာ္မူလုိသည္၏အျဖစ္ေၾကာင့္၊ ‘မာ အကာရ ပရိ၀ိတေကၠနာ’တိ - ‘မာ အကာရ ပရိ၀ိတေကၠနဟူ၍၊ ဘဂ၀ါ - ျမတ္စြာဘုရားသည္၊ အာဟ - မိန့္ေတာ္မူ၏။
(၁) ၾကံစည္အပ္ေသာအျခင္းအရာ၏ ခုိင္လုံေသာ အေၾကာင္းအေထာက္အထား ရွိရုံမွ်ျဖင့္လည္း ဟုတ္ျပီမွန္ျပီဟု အတည္မယူကုန္လင့္။ ဘဒၵႏၱသုစိတၱ
(၂) အျခင္းအရာကို ၾကံစည္ေသာအားျဖင့္လည္း မယူကုန္လင့္ဦး။ (ပါဠိေတာ္ျမန္မာျပန္စာအုပ္ -၂၀၇)
(၃)တစ္စုံတစ္ခု ျပဳဖုိ့ရန္ အေၾကာင္းအေထာက္အထားကုိ စဥ္းစားရာ၀ယ္ အေထာက္အထားေကာင္းကုိရ၍ သေဘာက်သျဖင့္လည္း အျမဲအစြဲမယူၾကႏွင့္။ အရွင္ဇနကာဘိ၀ံသ (အနာဂတ္သာသနာေရး - ၃၅၂)
(၄) အေၾကာင္းကုိ ၾကံဆျခင္းျဖင့္လည္း ၀ါ- မိမိၾကံစည္အပ္ေသာ အေၾကာင္းျဖင့္လည္း အေၾကာင္း ခုိင္လုံသည္ဟူ၍ အတည္မယူကုန္လင့္။ အရွင္ပညိႆရာဘိ၀ံသ(အဂၤုတၳဳိရ္ပါဠိေတာ္နိႆယ - ၄၄၁)
(၅) အျခင္းအရာကုိ ၾကံေသာအားျဖင့္ မယူၾကကုန္လင့္။ အရွင္ဇာဂရ (အဂၤုတၳဳိရ္ ပါဠိေတာ္ နိႆယ (မုိးထိမူ) - ၅၄၇ )
(၆) Do not accept anything by merely considering the reason. Ven. Narada Maha Thera (Buddhism in a nutshell -22)
(၇) nor by considering appearances. D.R Walpola Ra Hu La (What the Buddha taught – 2 )
(၈) by reflection on reasons. Nyanaponika Thera (Numerical discourses of the Buddha - 64)
*****************************************************************
(၈) ကာလာမသုတ္ေတာ္လာ ခ်က္ခ်င္းလက္ခံအတည္မျပဳသင့္ေသာ အ႒မအခ်က္
ပါဠိ။ ။ မာ ဒိ႒ိနိဇၥ်ာနကၡ ႏၱိယာ။
အ႒ကထာ။ ။ “မာ ဒိ႒ိနိဇၥ်ာနကၡ ႏၱိယာ” တိ အမွာကံ နိဇၥ်ာယိတြာ ခမိတြာ ဂဟိတဒိ႒ိယာ သဒၶိ ံ သေမတီတိ ပိ မာ ဂဏိွတၳ။
ဋီကာ။ ။ အပရႆ စိႏၱာယေတာ ယထာပရိကပၸိတံ ကဥၥိ အတၳံ ‘ဧ၀ေမတံ န အညထာ’တိ အဘိနိ၀ိသႏၱႆ ဧကာဒိ႒ိ ဥပၸဇၨတိ၊ ယာ ယႆ တံ ကာရဏံ နိဇၥ်ာယႏၱႆ ပစၥကၡံ၀ိယ နိရူေပတြာ စိေႏၱႏၱႆ ခမတိ၊ ေသာ ‘အေတၳတ’ ႏၱိ ဒိ႒ိနိဇၥ်ာနကၡႏၱိယာ ဂဏွာတိ၊ တံ သႏၶာယာတိ ‘မာ ဒိ႒ိနိဇၥ်ာနကၡႏၱိယာ’တိ။
အ႒ကထာ။ ။ “မာ ဒိ႒ိနိဇၥ်ာနကၡ ႏၱိယာ” တိ- မာ ဒိ႒ိနိဇၥ်ာနကၡ ႏၱိယ- ဟူသည္ကား၊ အမွာကံ - ငါတုိ့၏။ ၀ါ- ငါတုိ့သည္၊ နိဇၥ်ာယိတြာ - ရႈ့ၾကည့္၍၊ ၀ါ- ၾကံစည္၍၊ ခမိတြာ - ႏွစ္သက္၍၊ ဂဟိတဒိ႒ိယာ - ယူအပ္ေသာအယူႏွင့္၊ သဒၶိ ံ - အတူတကြ၊ သေမတိ - ညီညြတ္ေပ၏။ ဣတိပိ - ဤသို့လည္း၊ မာ ဂဏွိတၳ - ဟုတ္ျပီမွန္ျပီဟု အတည္မယူကုန္လင့္။
ဋီကာ။ ။ အပရႆ - တစ္ေယာက္ေသာပုဂၢဳိလ္အား၊ ၀ါ- တစ္ေယာက္ေသာပုဂၢဳိလ္သည္၊ စိႏၱာယေတာ - ၾကံစည္သည္ရွိေသာ္၊ ၀ါ- ၾကံစည္စဥ္၊ ယထာ ပရိကပၸိတံ - အၾကင္အၾကင္ ၾကံစည္ထားတုိင္းေသာ၊ ကဥၥိ - တစ္စုံတစ္ခုေသာ၊ အတၳံ - အနက္သည္၊ ဧတံ - ဤအေၾကာင္းအရာသည္၊ ဧ၀ံသိယာ - ဤသို့ျဖစ္ရာ၏။ အညထာ - တစ္ပါးေသာအျခင္းအရာအားျဖင့္၊ နသိယာ - မျဖစ္ရာ။ ဣတိ - ဤသို့၊ အဘိနိ၀ိသႏၱႆ - ႏွလုံးသြင္းစဥ္၊ ဧကာ - တစ္ခုေသာ၊ ဒိ႒ိ - အယူသည္၊ ဥပၸဇၹတိ- ျဖစ္၏။ ယႆ ပုဂၢလႆ - အၾကင္ပုဂၢဳိလ္အား၊ ယာ ဒိ႒ိ - အၾကင္အယူကို၊ တံ ကာရဏံ - ထုိအေၾကာင္းကို၊ နိဇၥ်ာယႏၱႆ - ၾကည့္ရႈ့သည္ရွိေသာ္၊ ၀ါ- ၾကံစည္သည္ရွိေသာ္၊ ပစၥကၡံ၀ိယ - မ်က္ေမွာက္ကဲ့သို့၊ နိရူေပတြာ - တင္၍၊ စိေႏၱႏၱႆ - ၾကံစည္စဥ္၊ ခမတိ - ၾကိဳက္ႏွစ္သက္အပ္၏။ ေသာ ပုဂၢေလာ - ထုိပုဂၢဳိလ္သည္၊ ဧတံ - ဤအေၾကာင္းအရာသည္၊ အတၳိ -ရွိ၏။ ဣတိ -ဤသုိ့၊ ဒိ႒ိနိဇၥ်ာနကၡႏၱိယာ - မိမိ၏အယူႏွင့္တူမွ်သည္ကုိ ၾကည့္ရႈ့ႏွစ္သက္ျခင္းျဖင့္၊ ဂဏွာတိ - ယူ၏။ တံ - ထုိသုိ့ေသာ ယူျခင္းကုိ၊ သႏၶာယ- ရည္ရြယ္၍၊ ‘မာ ဒိ႒ိနိဇၥ်ာနကၡႏၱိယာ’တိ ၀စနံ - မာ ဒိ႒ိနိဇၥ်ာနကၡႏၱိယ-ဟူေသာ စကားကုိ၊ ဘဂ၀ါ - ျမတ္စြာဘုရားသည္၊ အာဟ - မိန့္ေတာ္မူ၏။
(၁) ငါတုိ့ ၾကံစည္ႏွစ္သက္၍ ယူထားေသာအယူႏွင့္ တူညီေပသည္ဟူ၍လည္း ဟုတ္ျပီမွန္ျပီဟု အတည္မယူကုန္လင့္။ ဘဒၵႏၱသုစိတၱ
(၂) ငါတုိ့ၾကံစည္ႏွစ္သက္၍ ယူထားေသာအယူႏွင့္ တူညီေပသည္ဟူ၍လည္း မယူကုန္လင့္ဦး။ (ပါဠိေတာ္ျမန္မာျပန္စာအုပ္ -၂၀၇)
(၃) သူေျပာအပ္ေသာအယူ၀ါဒသည္ ငါတုိ့ စဥ္းစားေၾကနပ္ထားေသာအယူႏွင့္ ညီမွ်ေပသည္ဟု အယူ၀ါဒခ်င္းတူမွ်ယုံမွ်ျဖင့္လည္း အျမဲအစြဲ မယူၾကႏွင့္။ အရွင္ဇနကာဘိ၀ံသ (အနာဂတ္သာသနာေရး - ၃၅၂)
(၄) ေတြးၾကံစဥ္းစား၍ ေၾကနပ္ႏွစ္သက္လက္ခံထားအပ္ေသာ မိမိအယူအဆျဖင့္လည္း၊ ၀ါ- ေတြးၾကံစဥ္းစား၍ ေၾကနပ္ႏွစ္သက္ လက္ခံထားအပ္ေသာ မိမိအယူအဆႏွင့္ကိုက္ညီသျဖင့္လည္း အတည္မယူၾကကုန္လင့္။ အရွင္ပညိႆရာဘိ၀ံသ(အဂၤုတၳဳိရ္ပါဠိေတာ္နိႆယ - ၄၄၁)
(၅) ၾကံစည္၍ ႏွစ္သက္၍ ယူအပ္ေသာအယူျဖင့္ မယူၾကကုန္လင့္။ အရွင္ဇာဂရ (အဂၤုတၳဳိရ္ ပါဠိေတာ္ နိႆယ (မုိးထိမူ) - ၅၄၇ )
(၆) Do not accept anything merely because it agrees with your pre-conceived notions. Ven. Narada Maha Thera (Buddhism in a nutshell -22)
(၇) nor by the delight in speculative opinions. D.R Walpola Ra Hu La (What the Buddha taught – 2 )
(၈) by the acceptance of a view after pondering. Nyanaponika Thera (Numerical discourses of the Buddha - 64)
*************************************************************
(၉) ကာလာမသုတ္ေတာ္လာ ခ်က္ခ်င္းလက္ခံအတည္မျပဳသင့္ေသာ န၀မအခ်က္
ပါဠိ။ ။ မာ ဘဗၺရူပတာယ။
အ႒ကထာ။ ။ မာ ဘဗၺရူပတာယာတိ အယံဘိကၡဳ ဘဗၺရူေပါ၊ ဣမႆ ကထံ ဂေဟတုံ ယုတၱႏၱိပိ မာ ဂဏိွတၳ။
ဋီကာ။ ။ ဖြင့္ဆုိခ်က္မရွိ။
အ႒ကထာ။ ။ မာ ဘဗၺရူပတာယာတိ - မာ ဘဗၺရူပတာယ ဟူသည္ကား၊ အယံဘိကၡဳ - ဤရဟန္းသည္၊ ဘဗၺရူေပါ- ယုံၾကည္ထုိက္ေသာ
ပုဂၢဳိလ္တည္း၊ ဣမႆ - ဤပုဂၢဳိလ္၏၊ ကထံ - စကားကုိ၊ ဂေဟတုံ - ယူျခင္းငွါ၊ ယုတၱံ - သင့္ျမတ္၏။ ဣတိပိ - ဤသို့လည္း၊ မာ ဂဏွိတၳ - ဟုတ္ျပီမွန္ျပီဟု အတည္မယူကုန္လင့္။
(၁) အမ်ားယုံၾကည္ေလးစားထုိက္ေသာ သေဘာရွိေသာ ရဟန္း၏စကားမွ်ျဖင့္လည္း ဟုတ္ျပီမွန္ျပီဟု အတည္မယူကုန္လင့္။ ဘဒၵႏၱသုစိတၱ
(၂) မွတ္ယူထုိက္ေသာ သေဘာမွ်ျဖင့္လည္း မယူကုန္လင့္ဦး။ (ပါဠိေတာ္ျမန္မာျပန္စာအုပ္ -၂၀၇)
(၃) ဤရေသ့ရဟန္းကား ယုံၾကည္ထုိက္ေသာ အထက္တန္းပုဂၢဳိလ္တည္း။ ဒီလုိ ပုဂၢဳိလ္၏စကားကုိ ေလးေလးစားစား မွတ္သားထုိက္သည္ဟုလည္း စြဲစြဲျမဲျမဲ မွတ္ယူမထားၾကႏွင့္။ အရွင္ဇနကာဘိ၀ံသ (အနာဂတ္သာသနာေရး - ၃၅၂)
(၄) စကားကို နာယူထုိက္ေသာ သေဘာရွိေသာ ပုဂၢဳိလ္၏အျဖစ္အားျဖင့္လည္း ဤပုဂၢဳိလ္ေျပာစကား မမွားဧကန္မွန္၏ဟု အတည္မယူကုန္လင့္။ အရွင္ပညိႆရာဘိ၀ံသ(အဂၤုတၳဳိရ္ပါဠိေတာ္နိႆယ - ၄၄၁)
(၅) ထုိက္ေသာရဟန္း၏အျဖစ္ျဖင့္ မယူၾကကုန္လင့္။ အရွင္ဇာဂရ (အဂၤုတၳဳိရ္ ပါဠိေတာ္ နိႆယ (မုိးထိမူ) - ၅၄၇ )
(၆) Do not accept anything merely because it seems acceptable. – (i.e. thinking that as the speaker seems to be a good person his worlds should be accepted.) Ven. Narada Maha Thera (Buddhism in a nutshell -22)
(၇) nor by seeming possibilities. D.R Walpola Ra Hu La (What the Buddha taught – 2 )
(၈) by the seeming competence of a speaker, or because you think. Nyanaponika Thera (Numerical discourses of the Buddha - 64)
******************************************************
(၁၀) ကာလာမသုတ္ေတာ္လာ ခ်က္ခ်င္းလက္ခံအတည္မျပဳသင့္ေသာ ဒသမအခ်က္
ပါဠိ။ ။ မာ သမေဏာ ေနာ ဂရူတိ။
အ႒ကထာ။ ။ မာ သမေဏာ ေနာ ဂရူတိ အယံ သမေဏာ အမွာကံ ဂရု၊ ဣမႆ ကထံ ဂေဟတုံ ယုတၱႏၱိပိ မာ ဂဏိွတၳ။
ဋီကာ။ ။ဖြင့္ဆုိခ်က္မရွိ
အ႒ကထာ။ ။ မာ သမေဏာ ေနာ ဂရူတိ- မာ သမေဏာ ေနာ ဂရု-ဟူသည္ကား၊ အယံ သမေဏာ - ဤရဟန္းသည္၊ အမွာကံ - ငါတုိ့၏။ ဂရု - အေလးအျမတ္ ျပဳအပ္သူတည္း။ ဣမႆ - ဤရဟန္း၏၊ ကထံ - စကားကုိ၊ ဂေဟတုံ - ယူျခင္းငွါ၊ ယုတၱံ -သင့္ျမတ္၏။ ဣတိပိ - ဤသို့လည္း၊ မာ ဂဏွိတၳ - ဟုတ္ျပီမွန္ျပီဟု အတည္မယူကုန္လင့္။
(၁) ငါတုိ့ေလးစားေသာ ရဟန္း၏စကားဟူ၍လည္း ဟုတ္ျပီမွန္ျပီဟု အတည္မယူကုန္လင့္။ ဘဒၵႏၱသုစိတၱ
(၂) ငါတုိ့ေလးစားေသာ ရဟန္း၏စကားဟူ၍လည္း မယူကုန္လင့္ဦး။ (ပါဠိေတာ္ျမန္မာျပန္စာအုပ္ -၂၀၇)
(၃)ဤရေသ့ရဟန္းကား ငါတုိ့ကုိးကြယ္အပ္ေသာ ဆရာျဖစ္၏။ ငါ့ဆရာစကားကုိ ငါမွတ္သားသင့္သည္ဟုလည္း စြဲစြဲျမဲျမဲ မွတ္ယူမထားၾကႏွင့္။ အရွင္ဇနကာဘိ၀ံသ (အနာဂတ္သာသနာေရး - ၃၅၂)
(၄)ငါတုိ့၏ဆရာျဖစ္ေသာ ရဟန္းေပတည္း။ ဤသို့ အားကိုးတစ္ခု အခုိင္အမာျပဳ၍လည္း အတည္မယူကုန္လင့္။ အရွင္ပညိႆရာဘိ၀ံသ(အဂၤုတၳဳိရ္ပါဠိေတာ္နိႆယ - ၄၄၁)
(၅) ရဟန္းသည္ ငါတုိ့၏ဆရာတည္း၊ ဤသို့ ႏွလုံးပိုက္သျဖင့္ မယူၾကကုန္လင့္။ အရွင္ဇာဂရ (အဂၤုတၳဳိရ္ ပါဠိေတာ္ နိႆယ (မုိးထိမူ) - ၅၄၇ )
(၆) Do not accept anything thinking that the ascetic is respected by us. – (i.e. therefore it is right to accept his word.) Ven. Narada Maha Thera (Buddhism in a nutshell -22)
(၇) nor by the idea; “this is our teacher”. D.R Walpola Ra Hu La (What the Buddha taught – 2 )
(၈) the ascetic is our teacher. Nyanaponika Thera (Numerical discourses of the Buddha - 64)
+++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
****** မစြဲလမ္းရာ ဆယ္ဌာန ******
ကေလးဘ၀၊ စ၍မွလ်င္၊ ၾကာရဖန္ဖန္၊ ပရံပရ၊ မိဘဘုိးဘြား၊ ဆက္ဆက္အား၊ မွတ္သားခဲ့ဘိ၊ ျပဳရုိးရွိ၏။
ဣတိကိရ၊ ၾကားလူကေျပာ၊ က်မ္းသေဘာႏွင့္၊ ႏွီးေႏွာညွိျပန္၊ အၾကံသက္သက္၊ ၾကံစည္ခ်က္တည္း။
တစ္နည္းမွန္းဆ၊ နည္းလမ္းရယူ၊ တစ္မူအေၾကာင္း၊ ၾကံေကာင္းၾကံရ၊ ကုိယ့္ယူဆကုိ၊ အားရႏွစ္သက္၊ ညီညြတ္ခ်က္ပါ၊ ရဟန္းမွာမူ၊ ေျပာရာမွန္ကန္၊ ျဖစ္သင့္တန္၏။
တစ္ဖန္သူဟာ၊ ဒုိ့ဆရာဟု၊ ဆယ္ျဖာေၾကာင္းစု၊ တစ္ခုခုေၾကာင့္၊ ယူမႈတိမ္းေစာင္း၊ မွားတတ္ေကာင္းသည္၊ အေပါင္းစဥ္းစားၾကေစေသာ၀္။
အနာဂတ္သာသနာ - ၃၅၄
****** ဘာသာအယူ၀ါဒစစ္တမ္း ******
ဘာသာ၀ါဒ၊ မတူၾက၍၊ ေလာကအတြင္း၊ ျငင္းခုံျခင္းျဖင့္၊ ဆင္းရဲဒုကၡ၊ ေရာက္ကုန္ၾက၏။
၀ါဒအယူ၊ မွားခဲ့မူကား၊ ဆူဆူဗုဒၶ၊ ကယ္မရသည့္၊ ေလး၀ပါယ္ဘုံ၊ ေဘးေတြ ့ၾကဳံလိမ့္။
ေစ့ေစ့ညဏ္ျဖင့္၊ ေျမာ္ေထာက္ခ်င့္ကာ------------
တစ္ဆင့္ၾကားသိ၊ မိရုိးဖလာ၊ ေကာလာဟလ၊ က်မ္းစာမွ်ႏွင့္၊ ၾကံဆ - နည္းမွီ၊ ဆီေလ်ာ္သုံးသပ္၊ ယူခ်င္းထပ္၍၊ ယုံအပ္သူပဲ၊ ဆရာစြဲျဖင့္၊ လႊဲပုံစိတ္ခ်၊ မယူၾကလင့္။
ဒိ႒က်င့္ၾကံ၊ ကိုယ္ပိုင္ညဏ္ျဖင့္၊ မွားမွန္ေကာင္းဆုိး၊ သိေအာင္ၾကဳိးဟု၊ မ်ဳိးကာလာမ၊ ေဟာညြန္ျပ၊ ၀ါဒအယူ၊ စစ္တမ္းေပ။
ေထရ၀ါဒသာသနာစစ္တမ္း
